Αλληλόμορφο που Προστατεύει από τη Νόσο Alzheimer Οδηγεί σε Νέες Θεραπείες για τη Νόσο

Η νόσος Alzheimer αποτελεί το συχνότερο αίτιο άνοιας στην τρίτη ηλικία. Οι αλλαγές στον εγκέφαλο που χαρακτηρίζουν τη νόσο περιλαμβάνουν συσσώρευση πλακών β-αμυλοειδούς, νευροϊνιδικά πλέγματα πρωτεϊνών ταυ και καταστροφή των νευρικών κυττάρων. Οι παραπάνω επιδράσεις οδηγούν σε προοδευτική έκπτωση της μνήμης και της σκέψης.

Στην αναζήτηση θεραπειών για τη νόσο, οι ερευνητές έχουν εξετάσει διάφορα γνωστά γενετικά αίτια της νόσου Alzheimer. Ορισμένες σπάνιες μορφές της νόσου μπορεί να προκληθούν από μεταλλάξεις σε ένα μόνο γονίδιο. Τα αλληλόμορφα αυτά προκαλούν σχεδόν πάντοτε συμπτώματα όταν ο φορέας φτάσει στη μέση ηλικία, δηλαδή αρκετές δεκαετίες πριν την τυπική ηλικία εμφάνισης της νόσου.

Μία νέα έρευνα με επικεφαλής τους Dr Yakeel Quiroz από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και Dr Francisco Lopera από το Πανεπιστήμιο της Αντιοχείας εξέτασε μία ευρύτερη οικογένεια 6000 ατόμων από την Κολομβία που φέρουν ένα συγκεκριμένο αλληλόμορφο, το PSEN1. Από τα 6000 άτομα, περίπου τα 1200 είναι φορείς μίας μετάλλαξης του PSEN1 που σχετίζεται με τη νόσο Alzheimer.

Με την εξαίρεση μίας γυναίκας, όλα τα άλλα άτομα της οικογενείας με την μετάλλαξη PSEN1 παρουσίασαν συμπτώματα ήπιας έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών και άνοια από νόσο Alzheimer μέχρι τα 40. Η γυναίκα αυτή δεν παρουσίασε συμπτώματα έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών μέχρι τα 70 της.

Οι επιστήμονες έκαναν στη γυναίκα απεικονιστικές εξετάσεις του εγκεφάλου και ανάλυση του γονιδιώματος με σκοπό να αναζητήσουν προστατευτικούς παράγοντες για την εμφάνιση της νόσου. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature Medicine.

Οι απεικονιστικές εξετάσεις του εγκεφάλου έδειξαν ότι η γυναίκα είχε υψηλά επίπεδα πλακών β αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, ωστόσο, τα νευροϊνιδικά πλέγματα της ταυ ήταν πολύ χαμηλά. Είχε επίσης λιγότερες βλάβες στον εγκέφαλο σε σχέση με αυτές που παρατηρούνται συνήθως στους ασθενείς με νόσο Alzheimer.

Η ανάλυση του γονιδιώματος έδειξε ότι η γυναίκα είχε δύο αντίγραφα ενός σπανίου αλληλομόρφου του γονιδίου APOE, του APOE3ch. Στο παρελθόν, διάφορα αλληλόμορφα του APOE έχουν συνδεθεί είτε με αυξημένο είτε με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης νόσου Alzheimer. Αναλύοντας το γονιδίωμα 117 ακόμα ατόμων της οικογένειας, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το 6% είχε ένα αντίγραφο του αλληλομόρφου APOE3ch, ωστόσο η παρουσία ενός γονιδίου δεν ήταν αρκετή για να προστατεύσει από τη νόσο.

Η ερευνητική ομάδα έκανε περαιτέρω έρευνες για να διαπιστώσει γιατί δύο αντίγραφα του αλληλομόρφου APOE3ch έχουν προστατευτική δράση για τη νόσο Alzheimer. Όπως παρατήρησαν, η πρωτεΐνη APOE που παρήγαγε το γονίδιο αυτό, είχε μειωμένη ικανότητα πρόσδεσης σε ένα σάκχαρο (το HSPG) που βρίσκεται στην επιφάνεια των εγκεφαλικών κυττάρων. Η πρόσδεση αυτή έχει σημαντικό ρόλο στο σχηματισμό των νευροϊνιδικών πλεγμάτων της πρωτεΐνης ταυ.

Οι ερευνητές ακολούθως εξερεύνησαν αν μπορούν να χρησιμοποιήσουν την πληροφορία αυτή για να προστατεύσουν τα κύτταρα που παράγουν φυσιολογική APOE. Για το σκοπό αυτό δημιούργησαν αντισώματα που στοχεύουν την περιοχή που βρίσκεται η μετάλλαξη στο αλληλόμορφο APOE3ch. Τα αντισώματα αυτά περιόρισαν την ικανότητα πρόσδεσης της APOE στην HSPG σε επίπεδα αντίστοιχα με αυτά που παρατηρούνται στους ασθενείς με την APOE3ch.

Το εύρημα αυτό δείχνει ότι οι θεραπείες που στοχεύουν την ικανότητα πρόσδεσης στην HSPG αποτελούν πιθανώς μία νέα μέθοδο πρόληψης ή θεραπείας της νόσου Alzheimer.

Όπως κατέληξαν οι ερευνητές, σε ορισμένες περιπτώσεις, ακόμα και η μελέτη ενός ατόμου μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές ανακαλύψεις για μία νόσο.

Βιβλιογραφία: NIH

Φωτογραφία: NIH Image Gallery

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα