Όσο περισσότερα αντιβιοτικά παίρνει ένας ενήλικες άνω των 60 ετών, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να παρουσιάσει φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου. Στο παραπάνω συμπέρασμα κατέληξε μία μελέτη που εξέτασε δεδομένα για 2.3 εκατομμύρια ασθενείς και παρουσιάστηκε πριν από λίγες ημέρες στο Digestive Disease Week 2022. Η παρατήρηση αυτή εξηγεί μάλιστα σε κάποιο βαθμό γιατί έχουν αυξηθεί οι διαγνώσεις νόσου του Crohn και ελκώδους κολίτιδας σε ηλικιωμένους ασθενείς.
«Στους ηλικιωμένους, οι παράγοντες κινδύνου από τον τρόπο ζωής είναι πιο σημαντικοί από την κληρονομικότητα. Όταν ένας νεαρός ασθενής διαγιγνώσκεται με νόσο του Crohn ή ελκώδη κολίτιδα, συνήθως έχει οικογενειακό ιστορικό της νόσου. Ωστόσο, αυτό δεν ισχύει στους ηλικιωμένους, επομένως ήταν αναμενόμενο ότι ενοχοποιούνται άλλοι παράγοντες», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Χρησιμοποιώντας την κρατική βάση δεδομένων της Δανίας, στην οποία υπάρχουν ιατρικά αρχεία για όλους σχεδόν τους κατοίκους της χώρας, οι επιστήμονες εξέτασαν το ιστορικό συνταγών σε ενήλικες άνω των 60 ετών που διαγνώστηκαν με φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου από το 2000 μέχρι το 2018. Η έρευνα εξέτασε τόσο τον αριθμό, αλλά και το είδος των αντιβιοτικών που είχε λάβει ο κάθε ασθενής.
Όπως παρατήρησε η επιστημονική ομάδα, η χρήση αντιβιοτικών συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο φλεγμονωδών νόσων του εντέρου. Μάλιστα, όσο περισσότερα αντιβιοτικά είχε πάρει ένας ασθενής, τόσο μεγαλύτερος ήταν ο κίνδυνος να διαγνωστεί με τις παραπάνω νόσους. Συγκεκριμένα, μία συνταγή για αντιβιοτικά στο ιστορικό του ασθενούς συνδέθηκε με 27% αυξημένο κίνδυνο, οι 2 με 55%, οι 3 με 67%, οι 4 με 96%, ενώ στις 5 ή περισσότερες ο κίνδυνος νέας διάγνωσης νόσου του Crohn ή ελκώδους κολίτιδας στα επόμενα 5 χρόνια ήταν 236% αυξημένος.
Η σύνδεση αυτή παρατηρήθηκε για όλες τις κατηγορίες αντιβιοτικών, εκτός από τη νιτροφουραντοΐνη, η οποία χορηγείται τυπικά στην αντιμετώπιση των ουρολοιμώξεων. Τα αντιβιοτικά που χορηγούνται για τις λοιμώξεις του γαστρεντερικού ήταν αυτά που συνδέθηκαν με τον υψηλότερο κίνδυνο. Στη μελέτη δεν εξετάστηκαν οι συνταγές που χορηγήθηκαν εντός ενός έτους από τη διάγνωση των φλεγμονωδών νόσων του εντέρου.
Από τα αποτελέσματα της μελέτης είναι σαφές ότι οι γιατροί πλέον θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το ιστορικό λήψης αντιβιοτικών σε ηλικιωμένους που παρουσιάζουν νέα συμπτώματα από το γαστρεντερικό. Στη διαφορική διάγνωση θα πρέπει να προστίθενται και οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου, όπως αναφέρουν οι συγγραφείς.
«Σήμερα είναι γνωστό ότι η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών μπορεί επίσης να δημιουργήσει νέα ανθεκτικά στελέχη βακτηρίων. Ωστόσο, ένας ηλικιωμένος που έχει καθαρή διάγνωση κάποιας λοίμωξης και χρειάζεται αντιβιοτικά, θα πρέπει προφανώς να τα λάβει. Η έρευνά μας δείχνει ότι δεν θα πρέπει να χορηγούμε αντιβιοτικά αν δεν είμαστε βέβαιοι ότι ο ασθενής θα ωφεληθεί από τη λήψη τους», καταλήγει η μελέτη.