Το αλφαβητάρι των ηπατιτίδων A, B, C. Μέρος Δεύτερο Ηπατίτιδα Β

Η ηπατίτιδα Β είναι μία λοίμωξη του ήπατος. Προκαλείται από τον ιό της ηπατίτιδας Β (HBV) και μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια.

Ο ιός της ηπατίτιδας Β βρίσκεται συνήθως στο αίμα και τα σωματικά υγρά. Μπορεί να μεταδοθεί με το σπέρμα, τα κολπικά υγρά και το αίμα και μπορεί να περάσει από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τον τοκετό. Η κοινή χρήση συρίγγων και η σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις αυξάνουν τον κίνδυνο μετάδοσης της νόσου.

Η ηπατίτιδα Β αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα. Το 2015, 887.000 άτομα πέθαναν από κάποια ηπατική νόσο που σχετιζόταν με τον ιό HBV.

Στους περισσότερους ενήλικες ο HBV προκαλεί μία ήπια λοίμωξη η οποία δεν προκαλεί μόνιμες βλάβες ωστόσο στο 2-6% των ασθενών μπορεί να εξελιχθεί σε χρόνια νόσο και να οδηγήσει σε καρκίνο του ήπατος.

Δεν υπάρχει θεραπεία για την ηπατίτιδα Β, ωστόσο ο εμβολιασμός μπορεί να προσφέρει πρόληψη από αυτή.

Τι είναι η ηπατίτιδα Β;

Ο ιός HBV μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη και φλεγμονή στο ήπαρ. Καθώς αρκετές φορές η νόσος δεν παρουσιάζει συμπτώματα, είναι συχνό φαινόμενο κάποιος που έχει μολυνθεί να μην γνωρίζει ότι είναι φορέας και να μεταδίδει τον ιό εν αγνοία του.

Σε ορισμένες περιπτώσεις ο ιός παραμένει στο ήπαρ και συνεχίζει να προκαλεί βλάβες, χωρίς να έχει ανιχνευθεί. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμες βλάβες και ηπατική ανεπάρκεια.

Η ηπατίτιδα Β εκτιμάται ότι επηρεάζει 240 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως. Κάθε χρόνο 786.000 άτομα πεθαίνουν από παθήσεις που σχετίζονται με τον ιό HBV.

Αίτια και μετάδοση της ηπατίτιδας Β

Η ηπατίτιδα Β μεταδίδεται όταν το αίμα, το σπέρμα ή άλλα σωματικά υγρά των φορέων του ιού μεταφέρονται σε υγιή άτομα. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω ενός τραυματισμού του δέρματος, της κοινής χρήσης μίας βελόνας ή κατά την ανταλλαγή σωματικών υγρών.

Η νόσος μπορεί να μεταδοθεί:

  • Κατά τον τοκετό από τη μητέρα στο παιδί
  • Με τη σεξουαλική επαφή
  • Με τις σύριγγες που χρησιμοποιούνται από πολλά άτομα
  • Με τις βελόνες που χρησιμοποιούνται για ένα τατουάζ
  • Με την κοινή χρήση ειδών προσωπικής υγιεινής όπως ξυράφια και οδοντόβουρτσες

Οι επαγγελματίες υγείας μπορεί να εκτεθούν επίσης στον ιό με διάφορους τρόπους, όπως την επαναχρησιμοποίηση ιατρικού εξοπλισμού, την μη λήψη μέτρων προσωπικής υγιεινής και την λανθασμένη χρήση νυστεριών.

Η ηπατίτιδα Β ΔΕΝ μεταδίδεται με:

  • Το φαγητό
  • Το νερό
  • Την κοινή χρήση μαγειρικών σκευών
  • Το θηλασμό
  • Το βήχα
  • Το φτέρνισμα
  • Έντομα που μεταφέρουν αίμα (όπως τα κουνούπια)

Ωστόσο, ο ιός μπορεί να επιβιώσει εκτός του σώματος για τουλάχιστον 7 ημέρες. Κατά τη διάρκεια αυτή, μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη αν εισέλθει στο σώμα ενός ατόμου που δεν είναι εμβολιασμένο.

Συμπτώματα της ηπατίτιδας Β

Οι περισσότερες λοιμώξεις συμβαίνουν στην παιδική ηλικία. Διαγιγνώσκονται σπάνια καθώς συνήθως τα εμφανή συμπτώματα είναι ελάχιστα.

Τα εμφανή συμπτώματα είναι ελάχιστα και στους ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς. Στα παιδιά ηλικίας άνω των 5 ετών και τους ενήλικες, περίπου ένα 30-50% θα παρουσιάσει μερικά από τα παρακάτω συμπτώματα:

  • Πυρετό
  • Πόνο στις αρθρώσεις
  • Αίσθημα κόπωσης
  • Ναυτία
  • Έμετο
  • Απώλεια της όρεξης
  • Κοιλιακό άλγος
  • Σκουρόχρωμα ούρα
  • Αποχρωματισμό των κοπράνων
  • Ίκτερο (κίτρινη χρώση του δέρματος και των οφθαλμών)

Το οξέα συμπτώματα εμφανίζονται 60-120 μέρες μετά την έκθεση στον ιό και μπορούν να διαρκέσουν από μερικές εβδομάδες έως 6 μήνες.

Διάγνωση της ηπατίτιδας Β

Η διάγνωση της ηπατίτιδας Β γίνεται με εξετάσεις αίματος. Η εξέταση αίματος ανιχνεύει τα σωματίδια του HBV στο σώμα. Χρησιμεύει επίσης στην ταυτοποίηση της ηπατίτιδας ως οξεία ή χρόνια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, απαιτείται η διενέργεια βιοψίας ήπατος για να προσδιοριστεί το μέγεθος της βλάβης σε αυτό. Κατά την εξέταση αυτή, ο γιατρός χρησιμοποιεί μία λεπτή βελόνα για να αφαιρέσει ένα μικρό κομμάτι ηπατικού ιστού το οποίο στη συνέχεια εξετάζει στο μικροσκόπιο.

Η ηπατίτιδα Β μπορεί να προκαλέσει βλάβες στη ήπαρ πριν εμφανιστούν άλλα συμπτώματα, επομένως η έγκαιρη διάγνωσή της έχει ιδιαίτερη σημασία. Πρέπει να ελεγχθείτε για ηπατίτιδα Β αν:

  • Ζείτε με ένα φορέα της ηπατίτιδας Β
  • Είχατε σεξουαλική επαφή με ένα φορέα της ηπατίτιδας Β
  • Κάνατε εξετάσεις και είχατε διαταραχές στα ηπατικά ένζυμα
  • Είστε φορέας του ιού HIV ή της ηπατίτιδας C
  • Είστε μετανάστης, έχετε γονείς ή υιοθετήσατε παιδιά από μία περιοχή όπου η ηπατίτιδα Β είναι κοινή, όπως η Ασία, η Αφρική και η ανατολική Ευρώπη
  • Χρησιμοποιείτε παράνομες ουσίες
  • Είστε ομοφυλόφιλος άνδρας
  • Κάνετε αιμοκάθαρση
  • Παίρνετε ανοσοκατασταλτικά φάρμακα (για παράδειγμα μετά από μία μετάγγιση)
  • Είστε έγκυος (αν μία γυναίκα είναι φορέας του HBV το έμβρυο πρέπει να εμβολιαστεί με την ανοσοσφαιρίνη της ηπατίτιδας Β (HBIG) μέσα σε 12-24 ώρες από τη γέννηση.

Θεραπεία και φάρμακα

Θεραπεία για να προληφθεί η λοίμωξη από ηπατίτιδα Β μετά τη μόλυνση από τον ιό

Αν γνωρίζετε ότι μολυνθήκατε με τον ιό HBV, επικοινωνήστε με το γιατρό σας άμεσα. Αν δεν έχετε εμβολιαστεί ή δεν είστε σίγουροι αν έχετε εμβολιαστεί, η ενδοφλέβια χορήγηση ανοσοσφαιρίνης ηπατίτιδας Β μέσα σε 12 ώρες από τη μόλυνση με τον ιό μπορεί να σας προστατέψει από την εμφάνιση της νόσου. Ταυτόχρονα πρέπει να κάνετε και το αντίστοιχο εμβόλιο.

Θεραπεία για την οξεία ηπατίτιδα Β

Αν ο γιατρός σας διαγνώσει οξεία ηπατίτιδα Β, δεν χρειάζεται να σας χορηγηθεί θεραπεία. Καθώς το σώμα μπορεί να αντιμετωπίσει τη νόσο χωρίς φαρμακευτική αγωγή, ο γιατρός θα σας συστήσει ξεκούραση και επαρκή πρόσληψη θρεπτικών ουσιών και υγρών.

Θεραπεία για την χρόνια ηπατίτιδα Β

Στην περίπτωση που η ηπατίτιδα Β είναι χρόνια, συνήθως χορηγούνται φάρμακα για να προληφθούν οι ηπατικές βλάβες και να μειωθεί η πιθανότητά σας να μεταδώσετε τη νόσο. Τα φάρμακα περιλαμβάνουν:

  • Αντιιικά φάρμακα: Αρκετά αντιιικά φάρμακα (όπως η λαμιβουδίνη, η αδεφοβίρη, η τεμπλιβουδίνη και η εντεκαβίρη) μπορούν να βοηθήσουν τον οργανισμό να αντιμετωπίσει τον ιό και να περιορίσουν την ικανότητά του να προκαλεί ηπατικές βλάβες. Ρωτήστε τον γιατρό σας ποιο φάρμακο είναι κατάλληλο για εσάς.
  • Ιντερφερόνη άλφα 2b: Το φάρμακο αυτό αποτελεί τη συνθετική μορφή μίας ουσίας που παράγεται φυσιολογικά από τον οργανισμό για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων. Χορηγείται κυρίως σε άτομα νεαρής ηλικίας που δεν θέλουν να κάνουν παρατεταμένη θεραπεία ή σε γυναίκες που θέλουν να μείνουν έγκυες. Χορηγείται ενδοφλεβίως. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες του φαρμάκου περιλαμβάνουν κατάθλιψη, δύσπνοια και σφίξιμο στο στήθος.

Αν το ήπαρ έχει ήδη υποστεί σοβαρές βλάβες, ίσως χρειάζεται να γίνει μεταμόσχευση ήπατος. Κατά τη μεταμόσχευση του ήπατος, ένας χειρουργός αφαιρεί το κατεστραμμένο ήπαρ και το αντικαθιστά με ένα υγιές. Στις περισσότερες περιπτώσεις το ήπαρ προέρχεται από έναν υγιή ασθενή που έχει πέσει σε εγκεφαλικό θάνατο. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης τμήμα ήπατος από ζωντανό δότη καθώς η μεγάλη αναγεννητική ικανότητα που έχει το ήπαρ επιτρέπει το σχηματισμό ενός πλήρους λειτουργικού ήπατος τόσο στον δέκτη όσο και στον δότη.

Πρόληψη

Η καλύτερη πρόληψη για την ηπατίτιδα Β είναι το εμβόλιο το οποίο χορηγείται  σε 3-4 δόσεις σε ένα διάστημα 6 μηνών.Το εμβόλιο της ηπατίτιδας πρέπει να γίνεται σε:

  • Όλα τα νεογέννητα μέχρι την ηλικία των 6 μηνών
  • Παιδιά και ενήλικες που δεν έχουν εμβολιαστεί
  • Επαγγελματίες υγείας
  • Οποιονδήποτε έχει έρθει σε επαφή με αίμα ή παράγωγα του αίματος
  • Ασθενείς που κάνουν αιμοκάθαρση ή είναι αποδέκτες μοσχεύματος
  • Εργαζόμενους σε φυλακές και κέντρα αποκατάστασης
  • Άτομα που κάνουν χρήση απαγορευμένων ουσιών
  • Άτομα που έχουν έρθει σε επαφή με ασθενείς χρόνιας ηπατίτιδας Β
  • Άτομα με πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους
  • Άτομα που θα ταξιδέψουν σε χώρες όπου η ηπατίτιδα Β είναι κοινή

Ο εμβολιασμός παρέχει επαρκή ανοσοποίηση στο 95% των περιπτώσεων και η ανοσία διαρκεί τουλάχιστον 20 χρόνια.

Άλλα μέτρα πρόληψης της μόλυνσης από ηπατίτιδα Β περιλαμβάνουν:

  • Χρησιμοποιείτε πάντα προφυλακτικό κατά τη σεξουαλική επαφή. Αξίζει να σημειωθεί ότι το προφυλακτικό μειώνει σημαντικά την πιθανότητα μόλυνσης από HBV ωστόσο δεν την εξαλείφει.
  • Μην χρησιμοποιείτε απαγορευμένες ουσίες. Η κοινή χρήση της βελόνας από τους ναρκομανείς είναι ένας από τους πλέον κοινούς τρόπους μετάδοσης της ηπατίτιδας Β.
  • Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί στα τρυπήματα (piercings) ή στα τατουάζ. Κατά την επιλογή του καταστήματος που θα κάνετε ένα από τα παραπάνω, βεβαιωθείτε ότι τηρεί τους απαραίτητους κανόνες υγιεινής. Αν δεν είστε σίγουροι γι’αυτό απευθυνθείτε σε άλλο κατάστημα.
  • Ρωτήστε αν πρέπει να κάνετε το εμβόλιο της ηπατίτιδας Β πριν ταξιδέψετε. Αν η χώρα προορισμού σας έχει υψηλά ποσοστά ηπατίτιδας Β, το πιθανότερο είναι ότι πρέπει να κάνετε το εμβόλιο σε 3 δόσεις 6 μήνες πριν ταξιδέψετε.

Πηγές: MayoClinic, Medical News Today

Για περισσότερες πληροφορίες σε πολλά ακόμα ενδιαφέροντα θέματα: pathologia.eu

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα