Η τεστοστερόνη είναι μία ορμόνη του φύλου που χαρακτηρίζει περισσότερο το ανδρικό φύλο, αν και οι γυναίκες έχουν επίσης μικρές ποσότητες αυτής. Οι άνδρες με χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα όπως μειωμένη οστική πυκνότητα, στυτική δυσλειτουργία και άλλες διαταραχές που σχετίζονται με τη σεξουαλική επιθυμία.
Η τεστοστερόνη επηρεάζει αρκετές σημαντικές λειτουργίες μεταξύ των οποίων:
- Η ανάπτυξη των οστών και των μυών
- Η χροιά της φωνής, η τριχοφυΐα και άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση
- Η παραγωγή του σπέρματος
Η παραγωγή της τεστοστερόνης μειώνεται με την ηλικία, με αποτέλεσμα αρκετοί ηλικιωμένοι άνδρες να παρουσιάζουν συμπτώματα χαμηλής τεστοστερόνης.
Ως χαμηλή τεστοστερόνη ορίζονται τα επίπεδα κάτω από 300ng της ορμόνης ανά dl αίματος. Σύμφωνα με επιδημιολογικά δεδομένα, περίπου 2 στους 100 άνδρες έχουν χαμηλή τεστοστερόνη.
Σημεία και Συμπτώματα της Χαμηλής Τεστοστερόνης
Αναφέρονται παρακάτων μερικά κοινά σημεία και συμπτώματα της χαμηλής τεστοστερόνης στους άνδρες, ορισμένα εκ των οποίων μπορεί να εμφανιστούν και στις γυναίκες.
Στυτική Δυσλειτουργία
Τα χαμηλά επίπεδα της τεστοστερόνης μπορεί να καταστήσουν δύσκολη την επίτευξη ή διατήρηση της στύσης. Η τεστοστερόνη ερεθίζει τους ιστούς του πέους και προκαλεί παραγωγή νιτρικού οξέος. Το τελευταίο εκκινεί μία σειρά αντιδράσεων που έχουν ως αποτέλεσμα την εμφάνιση στύσης. Αν τα επίπεδα της ορμόνης είναι πολύ χαμηλά, μπορεί να μην είναι δυνατό να επιτευχθεί στύση.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου για τη στυστική δυσλειτουργία είναι:
- Το Κάπνισμα
- Οι Παθήσεις του Θυρεοειδούς
- Η Υψηλή Χοληστερόλη
- Το Άγχος και το Στρες
- Η Κατανάλωση Αλκοόλ
- Ο Σακχαρώδης Διαβήτης
- Η Υπέρταση
Αλωπεκία
Αρκετοί άνδρες παρουσιάζουν αλωπεκία ως φυσιολογική συνέπεια της γήρανσης. Συχνά, το ίδιο σύμπτωμα παρατηρείται και στις γυναίκες.
Οι συγγραφείς μίας μελέτης από το 2012, διαπίστωσαν ότι τα εμφυτεύματα τεστοστερόνης βοηθούν στην αντιμετώπιση της αλωπεκίας σε ορισμένες γυναίκες που λάμβαναν ήδη θεραπεία υποκατάστασης ορμονών.
Μείωση της Οστικής Πυκνότητας
Η τεστοστερόνη βοηθά στην παραγωγή οστικού ιστού και τη διατήρηση της οστικής πυκνότητας. Η χαμηλή τεστοστερόνη μπορεί να προκαλέσει μείωση των παραπάνω, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο καταγμάτων.
Μείωση του Μεγέθους των Όρχεων
Οι άνδρες με χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να παρατηρήσουν μείωση στο μέγεθος των όρχεων που δεν σχετίζεται με χαμηλές θερμοκρασίες. Μπορεί να παρατηρηθούν επίσης αλλαγές στη βουβωνική χώρα.
Μείωση στην Ποσότητα του Σπέρματος
Το σπέρμα είναι το υγρό που παράγεται κατά την εκσπερμάτιση. Βοηθά τα σπερματοζωάρια να κινηθούν προς το ωάριο. Η τεστοστερόνη ενισχύει την παραγωγή σπέρματος, επομένως η μειωμένη ποσόσητα του τελευταίου μπορεί να αποτελεί ένδειξη χαμηλής τεστοστερόνης. Μπορεί να προκαλέσει επίσης υπογονιμότητα.
Δυσκολίες στον Ύπνο
Οι άνδρες με χαμηλή τεστοστερόνη παρουσιάζουν συχνά δυσκολίες στην έλευση ή διατήρηση του ύπνου. Αρκετοί άνδρες με την παραπάνω κατάσταση μπορεί να παρουσιάσουν επίσης υπνική άπνοια. Αυτή η δυνητικά σοβαρή διαταραχή προκαλεί παροδική διακοπή της αναπνοής και μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο.
Μειωμένη Σεξουαλική Επιθυμία
Οι άνδρες με χαμηλή τεστοστερόνη παρουσιάζουν συχνά μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας. Το παραπάνω σύμπτωμα εμφανίζεται φυσιολογικά με την ηλικία, ωστόσο όταν αποδίδεται σε χαμηλή τεστοστερόνη, είναι πιο έντονο.
Μειωμένη Μυϊκή Μάζα
Η τεστοστερόνη παίζει ρόλο στην ανάπτυξη της μυϊκής μάζας και τα μειωμένα επίπεδα της ορμόνης αυτής μπορεί να οδηγήσουν σε απώλειά της. Ωστόσο, αν και η χαμηλή τεστοστερόνη προκαλεί μείωση της μυϊκής μάζας, η λειτουργικότητα και η ισχύς των μυών δεν εκπίπτει, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μίας έρευνας από το 2016.
Εξάψεις
Αν και αρκετοί σχετίζουν τις εξάψεις με τις διακυμάνσεις στα επίπεδα των οιστρογόνων κατά την εμμηνόπαυση, τα χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί επίσης να προκαλέσουν το παραπάνω σύμπτωμα.
Μείωση της Ενέργειας
Η χαμηλή τεστοστερόνη μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένα επίπεδα ενέργειας και αίσθημα κόπωσης. Ένας άνδρας μπορεί να νιώθει κουρασμένος, ακόμα και μετά από επαρκή ξεκούραση, ή μπορεί να απωλέσει το ενδιαφέρον του για άσκηση ή κίνηση.
Αύξηση του Σωματικού Λίπους
Η μείωση στα επίπεδα τεστοστερόνης μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του σωματικού λίπους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι άνδρες με ανεπάρκεια της ορμόνης μπορεί να παρουσιάσουν γυναικομαστία, δηλαδή διόγκωση των μαστών.
Αλλαγές της Διάθεσης
Ορισμένα δεδομένα έχουν δείξει ότι οι άνδρες με χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης παρουσιάζουν ευερεθιστότητα, κατάθλιψη και μείωση της προσοχής.
Πότε Πρέπει να Επισκεφθείτε τον Γιατρό;
Η χαμηλή τεστοστερόνη δεν προκαλεί πάντοτε συμπτώματα και ορισμένοι άνθρωποι διαπιστώνουν την παρουσία της μετά από ένα τυπικό τσεκ-απ και εξετάσεις αίματος. Ωστόσο, αν παρουσιάσετε ένα ή περισσότερα από τα συμπτώματα που αναφέρονται παραπάνω, επισκεφθείτε τον γιατρό σας.
Για τη διάγνωση της χαμηλής τεστοστερόνης, ο γιατρός θα κάνει κλινική εξέταση και θα εκτιμήσει τα συμπτώματα του ασθενούς. Ο γιατρός μπορεί να χρειαστεί επίσης περαιτέρω εξετάσεις για να αναζητήσει άλλα συμπτώματα. Για παράδειγμα, μία εξέταση οστική πυκνότητας θα δείξει αν υπάρχει μείωση της οστικής μάζας.
Θεραπεία
Η συχνότερη θεραπεία είναι η θεραπεία υποκατάστασης τεστοστερόνης. Ο γιατρός χορηγεί την παραπάνω θεραπεία αν παρουσιάζονται μερικά συμπτώματα χαμηλής τεστοστερόνης και οι εξετάσεις δείχνουν ανεπάρκεια.
Η θεραπεία αυτή χορηγείται σε διάφορες μορφές όπως:
- Δερματικά Επιθέματα
- Τζελ
- Ταμπλέτες που Διαλύονται στο Στόμα
- Ενδοφλεβίως
- Χειρουγική Εμφύτεση Σωμάτων που Απελευθερώνουν την Ορμόνη
Οι περισσότεροι ασθενείς θα παρατηρήσουν βελτίωση των συμπτωμάτων μέσα σε 4-6 εβδομάδες από την έναρξη της θεραπείας.
Η απώλεια βάρους και η φυσική άσκηση μπορούν επίσης να ενισχύσουν τα επίπεδα της τεστοστερόνης. Αν και οι παραπάνω δύο παρεμβάσεις συχνά δεν επαρκούν για να αυξηθούν επαρκώς τα επίπεδα, μπορούν να προσφέρουν οφέλη.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η παραγωγή της τεστοστερόνης μειώνεται με την ηλικία, επομένως τα οφέλη από τις αλλαγές στον τρόπο ζωής είναι περισσότερα στις μικρότερες ηλικίες.