Ο έρπης ζωστήρ είναι μία ιδιαίτερα επώδυνη νόσος η οποία, σύμφωνα με τελευταία δεδομένα, συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Ο εμβολιασμός για τη νόσο μπορεί ωστόσο να προστατεύσει από το εγκεφαλικό επεισόδιο, ιδιαίτερα στους ηλικιωμένους ασθενείς.
Στα παραπάνω συμπεράσματα κατέληξε μία έρευνα που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο του American Stroke Association’s International Stroke Conference 2020.
Όπως δήλωσαν οι επιστήμονες, οι εθελοντές που έκαναν το εμβόλιο Zostavax είχαν μειωμένο κίνδυνο και για τα δύο είδη εγκεφαλικού επεισοδίου, δηλαδή ισχαιμικού (προκαλείται από θρόμβους) και αιμορραγικού (προκαλείται από αιμορραγία).
Η προστατευτική δράση ήταν ισχυρότερη για τους ασθενείς ηλικίας 66-79 ετών, σύμφωνα με τον Quanhe Yang, PhD, επικεφαλή της έρευνας από το Centers for Disease Control and Prevention (CDC) των ΗΠΑ.
«Παρά το γεγονός ότι υπάρχει εμβόλιο για τη νόσο, αρκετοί ασθενείς νοσούν από έρπητα ζωστήρα ετησίως», είπε ο Yang. «Τα αποτελέσματα της έρευνάς μας δείχνουν ότι όλα τα άτομα ηλικίας άνω των 50 πρέπει να κάνουν το εμβόλιο για τον έρπητα ζωστήρα. Με το εμβόλιο αυτό μειώνεται τόσο ο κίνδυνο έρπητα ζωστήρα, όσο και ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου».
Ο Ιός του Έρπητα Ζωστήρα είναι Αρκετά Κοινός
Ο έρπητας ζωστήρας είναι μία ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από τον ιό της ανεμευλογιάς.
Προκαλεί ένα φυσαλιδώδες εξάνθημα και μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές οι οποίες περιλαμβάνουν υποτροπιάζον άλγος και, σπανιότερα, τύφλωση, απώλεια της ακοής ή ακόμα και θάνατο.
Το 99% περίπου του πληθυσμού στο δυτικό κόσμο είναι φορείς του ιού της ανεμευλογιάς ο οποίος παραμένει στον οργανισμό σε λανθάνουσα μορφή.
Η επανενεργοποίηση του ιού είναι ουσιαστικά το αίτιο του έρπητα ζωστήρα.
Όπως τόνισε ο Yang, 1 στους 3 ενήλικες με ιστορικό ανεμευλογιάς θα παρουσιάσει έρπητα ζωστήρα κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής του. Η νόσος εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα ηλικίας άνω των 50.
Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι το εμβόλιο Zostavax μπορεί να αποτρέψει το 50% των περιστατικών έρπητα ζωστήρα. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά του μειώνεται με την ηλικία. Συγκεκριμένα από 64% στα άτομα ηλικίας 60-69 ετών, περιορίζεται στο 41% στις ηλικίες 70-79 και έχει μόλις 18% αποτελεσματικότητα στους ηλικιωμένους άνω των 80.
Πρόληψη του Εγκεφαλικού Επεισοδίου
Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις της παρούσας μελέτης, η χορήγηση του εμβολίου μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης εγκεφαλικού επεισοδίου.
Συγκεκριμένα, στα άτομα ηλικίας κάτω των 80, το εμβόλιο μειώνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά σχεδόν 20%. Για τα άτομα ηλικίας άνω των 80, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν σχεδόν 10%.
Συνολικά, το εμβόλιο του έρπητα ζωστήρα μπορεί να περιορίσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 16%, καθώς μειώνει τον κίδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 18% και τον κίνδυνο αιμορραγικού εγκεφαλικού επεισοδίου κατά 12%.
Οι επιστήμονες εξέτασαν ιατρικά αρχεία περισσοτέρων από 1 εκατομμύριο ασθενών από το Medicare των ΗΠΑ. Οι εθελοντές αυτοί είχαν ηλικία άνω των 66, είχαν κάνει το εμβόλιο του έρπητα ζωστήρα ανάμεσα στα έτη 2008 και 2014 και δεν είχαν ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου.
Οι επιστήμονες παρακολούθησαν την πορεία των εθελοντών για περίπου 4 χρόνια και τη συνέκριναν με την πορεία μίας ομάδας ελέγχου που δεν είχε κάνει το εμβόλιο.
Σύμφωνα με δεδομένα προηγουμένων ερευνών, ο ιός της ανεμευλογιάς σχετίζεται με 61% αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.
Ο Ρόλος της Φλεγμονής
Αρκετοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο αυξημένος κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου από τον έρπητα ζωστήρα αποδίδεται στη φλεγμονή.
«Γνωρίζουμε ότι και άλλα εμβόλια, όπως για παράδειγμα αυτό της γρίπης, συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου», είπε ο Dr Jason Tarpley, ένας ειδικός νευρολόγος και διευθυντής στο Providence Saint John’s Health Center.
«Κατά τη διάρκεια νόσησης από τη γρίπη ή από τον έρπητα ζωστήρα η φλεγμονή αυξάνεται και αυτό αυξάνει αντίστοιχα τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου», τόνισε.
Ο μηχανισμός μέσω του οποίου η φλεγμονή αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου δεν είναι ακόμα σαφής, ωστόσο αρκετοί επιστήμονες πιστεύουν ότι προκαλεί βλάβες στα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου.
Σύμφωνα με τον Tarpley, αρκετοί γιατροί έχουν παρατηρήσει ότι ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών που παρουσιάζουν εγκεφαλικό επεισόδιο έχουν πρόσφατο ιστορικό μίας άλλης νόσου.
«Τα περιστατικά εγκεφαλικού επεισοδίου αυξάνονται το χειμώνα και ιδιαίτερα στην εποχή της γρίπης, επομένως αυτή η σύνδεση είναι λογική», είπε.
Σύμφωνα με την παρούσα μελέτη διαπιστώθηκε επίσης ότι το εμβόλιο πρέπει να γίνει πριν εμφανιστεί ο έρπητας ζωστήρας προκειμένου να περιορίσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.
«Αρκετές άλλες έρευνες που δημοσιεύτηκαν μέσα στο 2019 έδειξαν ότι ούτε η αντιιική θεραπεία ούτε το εμβόλιο του έρπητα ζωστήρα μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου μετά την εμφάνιση των συμπτώματων του έρπητα ζωστήρα», δήλωσε ο Tarpley.
Την εποχή που διεξήχθη η έρευνα, το μοναδικό εμβόλιο ήταν το Zostavax, ωστόσο αργότερα κυκλοφόρησε στην αγορά ένα νέο εμβόλιο, το Shingrix, το οποίο έχει σχεδόν 90% αποτελεσματικότητα στην πρόληψη του έρπητα ζωστήρα στα άτομα άνω των 50.
Το εμβόλιο αυτό πιθανώς μειώνει επίσης τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, ωστόσο προς το παρόν αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί από έρευνες.