Η πνευμονία είναι μία λοίμωξη των πνευμόνων που μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε ασθενή, ωστόσο εμφανίζεται συχνότερα σε παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών και ενήλικες άνω των 65. Στις παραπάνω δύο ηλικιακές ομάδες παρατηρούνται επίσης τα σοβαρότερα περιστατικά της νόσου. Τα συμπτώματα στα παιδιά περιλαμβάνουν συνήθως πυρετό, ταχύπνοια, μειωμένη ενέργεια, βήχα και έμετο. Στους ενήλικες η συμπτωματολογία ομοιάζει αρκετά το κοινό κρυολόγημα με επακόλουθη εμφάνιση πυρετού, θωρακικού άλγους, μυαλγιών, δύσπνοιας, ρίγους και παραγωγικού βήχα.
Συχνότερα Συμπτώματα
Στα μικρά παιδιά, η πνευμονία είναι συχνά δύσκολο να διαγνωστεί καθώς τα συμπτώματα της νόσου διαφέρουν από αυτά των ενηλίκων. Αντίστοιχα, στους ηλικιωμένους άνω των 65 ετών τα συμπτώματα της νόσου είναι λιγότερα σε σχέση με αυτά που εμφανίζονται στους νεότερους ενήλικες, επομένως και σε αυτούς η διάγνωση μπορεί να είναι δύσκολη.
Βρέφη
Τα βρέφη και τα νεογνά μπορεί να μην παρουσιάσουν κανένα σύμπτωμα λοίμωξης, ωστόσο, αν εμφανιστούν συμπτώματα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Έμετο
- Πυρετό και βήχα
- Ανησυχία
- Χαμηλά επίπεδα ενέργειας
- Δύσπνοια
Παιδιά
Στα παιδιά εμφανίζονται αρχικά συμπτώματα ήπιας λοίμωξης του ανωτέρου αναπνευστικού, όπως καταρροή και ήπιος βήχας. Τα συμπτώματα αυτά, ωστόσο, επιδεινώνονται ταχέως με αποτέλεσμα να εμφανίζονται επιπλέον συμπτώματα όπως:
- Πυρετός: Σε αρκετές περιπτώσεις αποτελεί τη μοναδική ένδειξη πνευμονίας.
- Σύσπαση των μυών του λαιμού: Το σύμπτωμα αυτό αποτελεί ένδειξη αναπνευστικής δυσχέρειας.
- Συριγμός: Αρκετά κοινό σύμπτωμα, ιδιαίτερα στην ιογενή πνευμονία.
- Κυάνωση: Περιλαμβάνει ιώδη χρώση στα χείλη, τη ρίνα και τα δάκτυλα του παιδιού, γεγονός που δείχνει ότι τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα έχουν μειωθεί.
- Έμετος: Αποδίδεται συνήθως στην αναπνευστική δυσχέρεια.
- Βήχας: Ο βήχας μπορεί να είναι είτε ξηρός είτε να προκαλεί παραγωγή καθαρού, λευκού ή κιτρινοπράσινου φλέγματος.
- Ταχύπνοια: Ο αυξημένος αναπνευστικός ρυθμός μπορεί να αποτελεί σημαντική ένδειξη πνευμονίας στα παιδιά. Το σύμπτωμα αυτό συχνά δεν αξιολογείται επαρκώς από τους γιατρούς κατά τη διάγνωση.
Ενήλικες
Καθώς οι ενήλικες άνω των 65 ετών παρουσιάζουν συνήθως λιγότερα ή ηπιότερα συμπτώματα σε σχέση με τους νεαρότερους ενήλικες, βρίσκονται συνήθως σε πιο προχωρημένο στάδιο της νόσου όταν αναζητούν ιατρική βοήθεια. Στα άτομα αυτής της ηλικίας συνήθως δεν παρατηρούνται συμπτώματα που ομοιάζουν το κοινό κρυολόγημα, όπως η καταρροή και το φτέρνισμα, εκτός αν η πνευμονία αποτελεί επιπλοκή μίας λοίμωξης του ανωτέρου αναπνευστικού. Η άμεση επίσκεψη στον γιατρό όταν εμφανιστεί οποιοδήποτε από τα παρακάτω συμπτώματα μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο νοσηλείας ή θανάτου.
Τα συμπτώματα της νόσου στους ενήλικες περιλαμβάνουν:
- Πυρετό: Αν και ο πυρετός αποτελεί ένα σύμπτωμα που συνοδεύει συχνά την πνευμονία, δεν εμφανίζεται πάντοτε. Αν παρουσιάσετε πυρετό πάνω από 38, επισκεφθείτε τον γιατρό σας άμεσα καθώς αυτό αποτελεί ένδειξη βακτηριακής λοίμωξης η οποία μπορεί να οδηγήσει σε βρογχίτιδα ή πνευμονία.
- Θωρακικό άλγος: Αρκετοί ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν άλγος στο θώρακα που επιδεινώνεται με τη βαθιά αναπνοή ή το βήχα.
- Παραγωγικός βήχας: Ο βήχας αυτός είναι ο αντίθετος του ξηρού και προκαλεί παραγωγή φλέγματος ή πτυέλων. Τα πτύελα μπορεί να είναι καθαρά, πράσινα, κίτρινα ή με προσμίξεις αίματος.
- Κόπωση και μυαλγίες: Συχνά υπάρχει ένα γενικότερο αίσθημα αδιαθεσίας και κόπωσης το οποίο συνοδεύεται από μυαλγίες ή αρθραλγίες.
- Δύσπνοια: Συχνά ο ασθενής μπορεί να εμφανιστεί δύσπνοια ακόμα και σε ηρεμία.
- Εφίδρωση και ρίγος: Αρκετοί ασθενείς νιώθουν ρίγος ανεξαρτήτως της θερμοκρασίας του δωματίου. Μπορεί επίσης να παρουσιαστεί εφίδρωση και τριγμός των οδόντων.
- Κεφαλαλγίες: Το σύμπτωμα αυτό εμφανίζεται σε ορισμένους ασθενείς και επιδεινώνεται όταν υπάρχει πυρετός.
- Σύγχυση και αλλαγές στη νοητική κατάσταση: Εμφανίζεται συχνότερα στους ενήλικες άνω των 65.
- Υποθερμία: Το σύμπτωμα αυτό είναι συχνότερο στους ηλικιωμένους άνω των 65 και τους ασθενείς με κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα.
- Ιώδης ή γκρι χρώση του δέρματος: Εμφανίζεται συνήθως γύρω από το στόμα και αποτελεί ένδειξη ότι έχουν μειωθεί τα επίπεδα του οξυγόνου στο αίμα.
Άτυπη Πνευμονία
Ο όρος άτυπη πνευμονία αναφέρεται σε μία ήπια μορφή πνευμονίας που δεν απαιτεί νοσηλεία. Εμφανίζεται συνήθως σε ασθενείς κάτω των 40, ωστόσο μπορεί να επηρεάσει ασθενείς οποιασδήποτε ηλικίας.
Ο χρόνος ανάρρωσης από την άτυπη πνευμονία μπορεί να είναι μεγαλύτερος για τα βρέφη, τους ηλικιωμένους και τους ασθενείς με κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Ενήλικες
Το συχνότερο σύμπτωμα είναι ένας ξηρός βήχας που εξελίσσεται σε παραγωγικό αργότερα. Άλλα συμπτώματα στους ενήλικες μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Κεφαλαλγία
- Θωρακικό άλγος
- Αίσθημα κόπωσης
- Πονόλαιμο
- Συριγμό
- Χαμηλό πυρετό με ρίγος
Παιδιά
Τα πρώτα συμπτώματα της άτυπης πνευμονίας στα παιδιά ομοιάζουν αυτά του κοινού κρυολογήματος ή της γρίπης και ξεκινούν συνήθως με πυρετό, πονόλαιμο και κεφαλαλγία. Μπορεί να εμφανιστεί επίσης ξηρός βήχας ο οποίος επιδεινώνεται τη νύχτα.
Άλλα σημεία και συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Εξάνθημα
- Συριγμό στο στήθος
- Μυαλγίες
- Διάρροια
- Θωρακικό άλγος
- Ρίγος
- Διογκωμένους λεμφαδένες
- Δύσπνοια
Επιπλοκές
Οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν από την πνευμονία χωρίς επιπλοκές. Ωστόσο, τα βρέφη, οι ενηλικιωμένοι, οι νοσηλευόμενοι και οι ασθενείς με κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να παρουσιάσουν επιπλοκές όπως:
- Βακτηριαιμία: Η επιπλοκή αυτή εμφανίζεται όταν τα βακτήρια των πνευμόνων εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτό μπορεί να προκαλέσει επέκταση της λοίμωξης σε άλλα όργανα ή σηπτικό σοκ, μία δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση.
- Υπεζωκοτικές συλλογές: Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν υπεζωκοτικές συλλογές ή εμπύημα κατά την πνευμονία. Αν η πνευμονία επηρεάσει τις εξωτερικές περιοχές του πνεύμονα, η περιοχή αυτή μπορεί να παρουσιάσει φλεγμονή και να γεμίσει με υγρό ή πύον. Στην περίπτωση αυτή, το υγρό πρέπει να αφαιρεθεί. Η επέμβαση αυτή είναι αρκετά απλή και δεν πρέπει να προκαλέσει ανησυχία.
- Πνευμονικά αποστήματα: Αυτά αντιμετωπίζονται συνήθως με αντιβιοτικά, ωστόσο συχνά μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αφαίρεση ή παροχέτευση με μία μακριά βελόνα για την απομάκρυνση του πύου.
- Αναπνευστική ανεπάρκεια: Η δύσπνοια μπορεί να είναι τόσο έντονη που δεν επιτρέπει την αναπνοή με αποτέλεσμα να χρειάζεται νοσηλεία του ασθενούς. Στα παιδιά μπορεί να χορηγηθούν επίσης ηρεμιστικά φάρμακα.
- Νεφρικά προβλήματα: Η επιπλοκή αυτή είναι σχετικά σπάνια.
Φωτογραφία: Sarah-Rose