Η DnaK, μία πρωτεΐνη του μυκοπλάσματος, παρεμβαίνει στην ικανότητα των κυττάρων να ανιχνεύουν και να επιδιορθώνουν τις βλάβες στο DNA, οι οποίες αποτελούν γνωστό αίτιο για διάφορες μορφές καρκίνου. Ωστόσο, ελάχιστες αλληλουχίες DNA που σχετίζονται με την DnaK ανευρέθηκαν μετά τον πολλαπλασιασμό του νεοπλάσματος, γεγονός που δείχνει ότι οι βλάβες γίνονται στα αρχικά στάδια, με αποτέλεσμα η πρωτεΐνη να μην είναι απαραίτητη μετά τον σχηματισμό των καρκινικών κυττάρων.
Η έρευνα που κατέληξε στο παραπάνω συμπέρασμα διεξήχθη από επιστήμονες στο Κέντρο Ιολογίας του Πανεπιστημίου του Μέριλαντ και δημοσιεύτηκε στο Proceedings of the National Academy of Sciences. Οι παρατηρήσεις της έρευνας έχουν ιδιαίτερη σημασία καθώς δείχνουν ότι οι βακτηριακές λοιμώξεις ευθύνονται πρακτικά για μεγαλύτερο ποσοστό των περιστατικών καρκίνου απ’όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα. Επικεφαλής της έρευνας ήταν οι Ρόμπερτ Γκάλο και Νταβίντ Ζέλα, από το Πανεπιστήμιο του Μέριλαντ.
«Σήμερα, πιστεύουμε ότι το 20% των συνολικών καρκίνων αποδίδεται σε λοιμώξεις, οι περισσότερες από τις οποίες είναι ιογενείς», είπε ο Δρ Γκάλο. «Τα μυκοπλάσματα είναι μία οικογένεια βακτηρίων που σχετίζεται με διάφορες μορφές καρκίνου, ιδιαίτερα στους ασθενείς με HIV. Η έρευνά μας προσφέρει μία πιθανή εξήγηση για τον τρόπο με τον οποίο μία βακτηριακή λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει μία σειρά γεγονότων που οδηγούν στην εμφάνιση καρκίνου. Ιδιαίτερη σημασία είχε η παρατήρηση ότι η λοίμωξη δεν ήταν απαραίτητο να παραμένει και η πρωτεΐνη δεν έπρεπε να είναι παρούσα σε όλα τα καρκινικά κύτταρα. Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης ένα μηχανισμό μέσω του οποίου ορισμένες βακτηριακές λοιμώξεις παρεμβαίνουν στη δράση των αντικαρκινικών φαρμάκων».
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ένα μοντέλο ανοσοκατεσταλμένων ποντικών για να αναλύσουν τις επιδράσεις της λοίμωξης από μυκόπλασμα στην ανάπτυξη λεμφώματος. Εξέτασαν σε πόσο χρόνο εμφανίστηκε λέμφωμα σε ανοσοκατεσταλμένα ποντίκια χωρίς λοίμωξη από μυκόπλασμα, σε σύγκριση με ανοσοκατεσταλμένα ποντίκια που είχαν αυτή τη λοίμωξη. Για τη μόλυνση χρησιμοποιήθηκε ένα στέλεχος μυκοπλάσματος που απομονώθηκε από ασθενή με HIV. Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι η λοίμωξη από μυκόπλασμα προκάλεσε εμφάνιση λεμφώματος νωρίτερα σε σχέση με τα ποντίκια που δεν είχαν μολυνθεί. Ανευρέθηκε επίσης βακτηριακό DNA σε ορισμένα καρκινικά κύτταρα. Η μικρή ποσότητα του βακτηριακού DNA, σύμφωνα με τους ερευνητές, σημαίνει ότι η λοίμωξη δεν χρειάζεται να παραμείνει για μεγάλη διάρκεια για να προκαλέσει καρκίνο.
«Εστιάσαμε σε μία πρωτεΐνη που λέγεται DnaK, η οποία αποτελεί μέλος μίας οικογένειας πρωτεϊνών που δρουν ως “συνοδοί” για άλλες πρωτεΐνες τις οποίες προστατεύουν από βλάβες ή βοηθούν να αναδιπλωθούν», είπε ο Δρ Ζέλα. «Ωστόσο, στην περίπτωση που εξετάσαμε, η DnaK μειώνει τη δραστηριότητα σημαντικών κυτταρικών πρωτεϊνών που εμπλέκονται στην επιδιόρθωση του DNA ή προστατεύουν από τον καρκίνο, όπως το p53. Κατά συνέπεια, τα κύτταρα που έχουν μολυνθεί με μυκόπλασμα δεν μπορούν να επιδιορθώσουν επαρκώς τις βλάβες του DNA, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου».
Οι επιστήμονες εξήγησαν ότι τα βακτήρια απελευθερώνουν DnaK και η πρωτεΐνη αυτή μπορεί να εισέλθει στα γειτονικά κύτταρα που δεν έχουν μολυνθεί. Έδειξαν επίσης ότι εξ’αιτίας της μείωσης του p53, η DnaK μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα των αντικαρκινικών φαρμάκων. Επομένως, η λοίμωξη από μυκόπλασμα μπορεί να προκαλέσει καρκίνο σε γειτονικά υγιή κύτταρα που επηρεάζονται από την DnaK που απελευθερώνουν τα γειτονικά μολυσμένα κύτταρα.
«Αναλύσαμε την αλληλουχία αμινοξέων της DnaK σε πολλά βακτήρια και διαπιστώσαμε ότι η αλληλουχία αμινοξέων στα βακτήρια που σχετίζονται με τον καρκίνο είναι διαφορετική από τις αλληλουχίες στα υπόλοιπα βακτήρια», είπαν οι ερευνητές. «Αυτό αυξάνει την πιθανότητα να υπάρχουν και άλλα βακτήρια με αντίστοιχες ιδιότητες για την πρόκληση καρκίνου».
Σύμφωνα με τον Δρ Γκάλο, «ο μηχανισμός αυτός πρόκλησης βλαβών που μεσολαβείται από μία πρωτεΐνη που είναι κοινή σε αρκετά βακτήρια που σχετίζονται με τον καρκίνο, αλλάζει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τις λοιμώξεις αλλά και αρκετά είδη καρκίνου. Επιπλέον, αποτελεί βάση για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι λοιμώξεις μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα ορισμένων θεραπειών για τον καρκίνο».
Βιβλιογραφία: University of Maryland School of Medicine