Οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν ότι η γρίπη είναι μία δυνητικά απειλητική για τη ζωή λοίμωξη. Η Ισπανική Γρίπη είχε προκαλέσει το θάνατο σχεδόν 50 εκατομμυρίων ατόμων το 1918, έναν αριθμό που υπερβαίνει αυτό των θυμάτων κατά τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τι ισχύει όμως για το κοινό κρυολόγημα; Υπάρχουν περιπτώσεις που μπορεί να γίνει απειλητικό για τη ζωή;
Το κοινό κρυολόγημα χαρακτηρίζεται συνήθως από βήχα, φτέρνισμα, ρινική καταρροή, αίσθημα κόπωσης και, σπανιότερα, πυρετό. Αν και τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος μοιάζουν αρκετά με τα αρχικά συμπτώματα της γρίπης, οι δύο παθήσεις διαφέρουν αρκετά.
Το 50% περίπου των περιστατικών του κρυολογήματος αποδίδεται στους ρινοϊούς, ωστόσο άλλοι ιοί μπορούν επίσης να προκαλέσουν ένα ή περισσότερα από τα συμπτώματα της νόσου. Στους ιούς αυτούς περιλαμβάνονται οι αδενοϊοί, οι ιοί της γρίπης, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός και οι ιοί της παραγρίπης.
Το κοινό κρυολόγημα προκαλεί συνήθως ήπια νόσηση και υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες χωρίς να χορηγηθεί θεραπεία.
Σε ορισμένους ασθενείς, ωστόσο, η λοίμωξη από ρινοϊό ή άλλους ιούς που συνδέονται με συμπτώματα κοινού κρυολογήματος, μπορεί να είναι αρκετά επικίνδυνη. Οι επιπλοκές του κοινού κρυολογήματος μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή νόσηση ή ακόμα και το θάνατο, ιδιαίτερα σε ασθενείς με κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Για παράδειγμα, ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με ιστορικό μεταμόσχευσης μυελούν των οστών διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρών λοιμώξεων του ανωτέρου αναπνευστικού. Αν και οι λοιμώξεις αυτές σπάνια αποδίδονται στους ρινοϊούς, άλλοι ιοί που προκαλούν συμπτώματα κοινού κρυολογήματος, όπως ο RSV, οι αδενοϊοί και οι ιοί της παραγρίπης, μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές λοιμώξεις.
Προφανώς, υπάρχουν αρκετοί μηχανισμοί μέσω των οποίων εμφανίζονται σοβαρές επιπλοκές μετά από μία λοίμωξη με έναν ιό του αναπνευστικού συστήματος. Ορισμένοι ιοί, όπως οι αδενοϊοί, μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα και σε άλλα όργανα του σώματος, όπως ο γαστρεντερικός σωλήνας, το ουροποιητικό και το ήπαρ.
Άλλοι ιοί, όπως ο ιός της γρίπης, προκαλούν σοβαρή φλεγμονή στους πνεύμονες, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο για άλλες παθήσεις, όπως η βακτηριακή πνευμονία.
Οι βακτηριακές λοιμώξεις που εμφανίζονται ως επιπλοκή μίας ιογενούς λοίμωξης είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες και μπορεί να οδηγήσουν ακόμα και στο θάνατο. Αν και ο ακριβής μηχανισμός μέσω του οποίου ενισχύονται οι βακτηριακές λοιμώξεις από τους ιούς δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως, αρκετοί υποστηρίζουν ότι οι ιοί διευκολύνουν την προσκόλληση των βακτηρίων στα κύτταρα των πνευμόνων.
Για παράδειγμα, οι ρινοϊοί έχει αποδειχθεί ότι αυξάνουν τον αριθμό των υποδοχέων PAF-r στα πνευμονικά κύτταρα. Το γεγονός αυτό επιτρέπει στα βακτήρια, όπως το Streptococcus pneumoniae, να προσδεθούν ισχυρότερα στα κύτταρα, γεγονός που αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης πνευμονίας.
Ποιοι Διατρέχουν τον Υψηλότερο Κίνδυνο;
Δυστυχώς, το κοινό κρυολόγημα μπορεί να προκαλέσει σοβαρότερα συμπτώματα στα άτομα πολύ μικρής ή πολύ μεγάλης ηλικίας. Οι ηλικιωμένοι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν σοβαρότερες λοιμώξεις σε σχέση με τους ενήλικες ή τα μεγάλα παιδιά. Επιπλέον, οι καπνιστές (καθώς και οι παθητικοί καπνιστές) διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο κρυολογήματος το οποίο προκαλεί σοβαρότερη συμπτωματολογία.
Μία άλλη ομάδα ασθενών που κινδυνεύουν περισσότερο από τις επιπλοκές των λοιμώξεων με τους ιούς του κοινού κρυολογήματος είναι οι ασθενείς με προϋπάρχουσες πνευμονικές παθήσεις. Σε αυτές περιλαμβάνονται το άσθμα, η κυστική ίνωση και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Οι ιογενείς λοιμώξεις που προκαλούν φλεγμονή των αεραγωγών, μπορεί να προκαλέσουν δυσκολίες στην αναπνοή. Οι ασθενείς με ΧΑΠ που παρουσιάζουν λοίμωξη από τους ιούς του κοινού κρυολογήματος, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο βακτηριακών λοιμώξεων.
Αν και οι βακτηριακές λοιμώξεις στους ασθενείς αυτούς μπορούν να αντιμεωπιστούν με αντιβιοτικά, δεν υπάρχει σήμερα αποτελεσματική αντιιική θεραπεία για όλα τα είδη των ρινοϊών.
Για ορισμένους άλλους ιούς του αναπνευστικού συστήματος, ωστόσο, όπως ο ιός της γρίπης, υπάρχει ένα αποτελεσματικό εμβόλιο το οποίο μπορεί να προστατεύσει τις ευπαθείς ομάδες, όπως τους ασθενείς με άσθμα, τους ηλικιωμένους και τα μικρά παιδιά.
Αν και δεν υπάρχει ένας δείκτης που μπορεί να προβλέψει πόσο σοβαρή θα είναι μία λοίμωξη από τους ιούς του κοινού κρυολογήματος, υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας.
Ένας από τους καλύτερους τρόπους να αποφύγουμε τη λοίωμξη από το κοινό κρυολόγημα είναι να πλένουμε τακτικά τα χέρια μας. Αυτό μπορεί να μας προστατεύσει και από αρκετές άλλες λοιμώξεις που μεταδίδονται με μικρόβια.
Το εμβόλιο της γρίπης πρέπει επίσης να γίνεται σε όλους τους ασθενείς, όχι μόνο σε αυτούς που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου. Ιδιαίτερα για τις ιογενείς λοιμώξεις, το κλειδί είναι πάντοτε η πρόληψη.