Η υδροξυχλωροκίνη, ένα ανθελονοσιακό φάρμακο που εξετάζεται αυτή τη στιγμή ως θεραπεία για τον COVID-19, δεν κατάφερε να μειώσει τον χρόνο ανάρρωσης των ασθενών που πάσχουν από το νέο κορονοϊό, όπως διαπίστωσε η πρώτη τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη για το φάρμακο που διεξήχθη στην Κίνα.
Η εξέλιξη αυτή αποτελεί σημαντικό πλήγμα για το φάρμακο, το οποίο εξετάζεται αυτή τη στιγμή σε αρκετές χώρες μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ και η μεγάλη Βρετανία. Οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης τόνισαν, μάλιστα, ότι δεν αποτελεί θεραπεία για τον COVID-19.
Οι ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε το φάρμακο συμπληρωματικά με την τυπική θεραπεία παρουσίασαν συνολικά λιγότερα συμπτώματα σε σχέση με αυτούς που έλαβαν μόνο την τυπική θεραπεία, ωστόσο ο χρόνο ανάρρωσής τους δεν διαφοροποιήθηκε.
Η έρευνα αυτή είναι η δεύτερη αρνητική μελέτη για την υδροξυχλωροκίνη στη θεραπεία του COVID-19. Πριν λίγες ημέρες, μία έρευνα από τη Βραζιλία που εξέτασε το ίδιο φάρμακο, σταμάτησε πρόωρα, καθώς οι ασθενείς παρουσίασαν σοβαρά καρδιακά προβλήματα.
Η υδροξυχλωροκίνη που κυκλοφορεί στην αγορά με την εμπορική ονομασία “Plaquenil”, είχε θεωρηθεί από αρκετούς ως θεραπεία για τον COVID-19 με αποτέλεσμα να χορηγείται ήδη στους ασθενείς σε αρκετά νοσοκομεία. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) έχει αρχίσει επίσης ήδη να εξετάζει το φάρμακο ως θεραπεία σε μία σειρά κλινικών δοκιμών προκειμένου να εξετάσει την αποτελεσματικότητά του.
Από τα μέχρι σήμερα δεδομένα, οι επιστήμονες είχαν θεωρήσει ότι το φάρμακο περιορίζει τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος, γεγονός που δεν επιτρέπει στη λοίμωξη να επιδεινωθεί σημαντικά.
Η επιστημονική ομάδα της παρούσας μελέτης προέρχεται από τον Κίνα και εξέτασε ασθενείς στο Wuhan και το Hubei, δηλαδή το κέντρο της πανδημίας του κορονοϊού.
Οι επιστήμονες χώρισαν τους ασθενείς σε δύο ομάδες των 75 ατόμων και χορήγησαν υδροξυχλωροκίνη μόνο στη μία ομάδα. Οι ασθενείς έλαβαν το φάρμακο για 2-3 εβδομάδες ανάλογα με τη σοβαρότητα της νόσου. Όλοι οι ασθενείς έκαναν εξετάσεις 28 ημέρες μετά την αρχική διάγνωσή τους με COVID-19.
Οι γιατροί, επικεφαλής των οποίων ήταν ο Wei Tang από το Ruijin Hospital στη Σαγκάη, συνέκριναν τον αριθμό των ασθενών που ανάρρωσαν πλήρως και είχαν αρνητικές εξετάσεις για τον ιό 1 μήνα αργότερα ανάμεσα στις δύο ομάδες.
«Ο αριθμός αυτός δεν ήταν διαφορετικός ανάμεσα στις δύο ομάδες», έγραψαν οι επιστήμονες κατά τη δημοσίευση της μελέτης τους.
Όπως τόνισαν, το 85.4% των ασθενών που πήραν υδροξυχλωροκίνη είχαν αρνητικές εξετάσεις για τον ιό στις 4 εβδομάδες, ενώ το ίδιο ποσοστό στην ομάδα που δεν έλαβε το φάρμακο ήταν 81.3%. Η διαφορά αυτή δεν ήταν στατιστικώς σημαντική.
Αναλύοντας τα δεδομένα της έρευνας, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι τα συμπτώματα της νόσου ήταν ηπιότερα στους ασθενείς που είχαν λάβει το ανθελονοσιακό φάρμακο, το οποίο χρησιμοποιείται τυπικά στην αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και του λύκου.
Τα λευκά αιμοσφαίρια και η C-αντιδρώσα πρωτεΐνη, τα οποία αυξάνονται στις λοιμώξεις, επέστρεψαν ταχύτερα εντός φυσιολογικών ορίων στην ομάδα που είχε λάβει υδροξυχλωροκίνη.
Όπως δήλωσαν οι επιστήμονες, «η υδροξυχλωροκίνη μπορεί να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα του ιού πιο αποτελεσματικά σε σχέση με την τυπική θεραπεία στους ασθενείς που νοσηλεύονται για COVID-19».
Η συχνότερη ανεπιθύμητη ενέργεια από τη χορήγηση του φαρμάκου ήταν η διάρροια, η οποία εμφανίστηκε στο 10% των ασθενών.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο medRxiv, ωστόσο ακόμα δεν έχει αξιολογηθεί από άλλους επιστήμονες.
Αυτή τη στιγμή διεξάγονται παγκοσμίως αρκετές έρευνες για την υδροξυχλωροκίνη στην αντιμετώπιση του COVID-19 με σημαντικότερη την έρευνα ‘Solidarity’ η οποία συντονίζεται από τον WHO.
Όταν ολοκληρωθεί η παραπάνω μελέτη, θα έχουμε μία πιο ξεκάθαρη εικόνα σχετικά με τις επιδράσεις του φαρμάκου και συγκεκριμένα αν αυτό είναι αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση του COVID-19.
Πριν λίγες ημέρες, μία άλλη έρευνα για την υδροξυχλωροκίνη στη Βραζιλία σταμάτησε πρόωρα καθώς το 25% περίπου των ασθενών παρουσίασε σοβαρές αρρυθμίες. Στην έρευνα αυτή, η οποία διεξήχθη από επιστήμονες στην πόλη Manaus, έλαβαν μέρος 440 εθελοντές και εξετάστηκαν 2 διαφορετικές δοσολογίες του φαρμάκου.
Ωστόσο, οι επιστήμονες σταμάτησαν την έρευνα πρόωρα, καθώς μετά τη χορήγηση της υψηλές δόσης σε 81 ασθενείς, παρατήρησαν ότι 1 στους 4 εκδήλωσε διαταραχές του καρδιακού ρυθμού, ενώ και τα ποσοστά θνησιμότητας στην ομάδα αυτή ήταν υψηλότερα.
Αρκετές άλλες έρευνες που εξέτασαν την αποτελεσματικότητα της υδροξυχλωροκίνης κατέληξαν σε αντικρουόμενα αποτελέσματα. Το φάρμακο χρησιμοποιείται ήδη πειραματικά σε χώρες όπως η Νότια Κορέα και η Κίνα, ωστόσο ακόμα δεν γνωρίζουμε αρκετά σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά του.
Η έρευνα από τη Βραζιλία επιβεβαίωσε επίσης την ανησυχία αρκετών επιστημόνων ότι ο κορονοϊός μπορεί να στοχεύει την καρδιά.
Τα πρώτα δεδομένα για τις επιδράσεις του SARS-CoV-2 στην καρδιά προέρχονται από την Κίνα. Συγκεκριμένα, μία έρευνα που εξέτασε 416 ασθενείς, παρατήρησε ότι το 20% παρουσίασε καρδιακά προβλήματα.
Επιπλέον, περισσότερο από το 50% των ασθενών που παρουσίασαν καρδιακές βλάβες κατέληξαν κατά τη νοσηλεία τους. Συγκριτικά, το ποσοστό θνησιμότητας στους ασθενείς που δεν παρουσίασαν καρδιακές βλάβες ήταν μόλις 4.5%.
Καταλαβαίνουμε έτσι ότι ο συνδυασμός των βλαβών που προκαλεί ο κορονοϊός στην καρδιά με αυτές που προκαλεί η υδροξυχλωροκίνη μπορεί να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος για τους ασθενείς.
Μία άλλη έρευνα από το National Institutes of Health των ΗΠΑ εξετάζει χαμηλότερες δόσεις του φαρμάκου (400mg δις την πρώτη μέρα και 200mg δις ημερησίως για 8 μέρες). Προς το παρόν η έρευνα αυτή δεν έχει διαπιστώσει καρδιακές βλάβες από τη χορήγηση της υδροξυχλωροκίνης.