Καθώς σήμερα δεν υπάρχει ακόμα εγκεκριμένο εμβόλιο για τον COVID-19, αρκετοί άνθρωποι στρέφονται προς άλλες προσεγγίσεις για την πρόληψη της νόσου, όπως βιταμίνες ή συμπληρώματα που ενισχύουν τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Αν και διάφορα συμπληρώματα έχουν διαφημιστεί έντονα ως προς την ικανότητά τους να προστατεύουν από τον κορονοϊό, σύμφωνα με τον Dr Anthony Fauci, διευθυντή του National Institutes of Allergy and Infectious Diseases των ΗΠΑ, τα περισσότερα από αυτά στην πραγματκότητα «δεν έχουν καμία επίδραση».
Ωστόσο, υπάρχει ένα συμπλήρωμα το οποίο πιθανώς έχει χρησιμότητα στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, αυτό της βιταμίνης D.
«Οι ασθενείς που έχουν ανεπάρκεια βιταμίνης D κινδυνεύουν περισσότερο από τον COVID-19», υποστήριξε ο Fauci, «επομένως αν έχετε ανεπάρκεια θα πρέπει να πάρετε συμπλήρωμα της συγκεκριμένης βιταμίνης, κάτι που κάνω κι εγώ ο ίδιος».
Ο Fauci στην παραπάνω συνέντευξη δεν αναφέρθηκε ειδικά στον COVID-19, αλλά στις γενικότερες επιδράσεις που έχει η βιταμίνη D στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα σήμερα δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι η βιταμίνη D έχει χρησιμότητα στην πρόληψη ή θεραπεία του COVID-19. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες θετικές ενδείξεις με αποτέλεσμα το φάρμακο να εξετάζεται ήδη σε κλινικές δοκιμές.
Ανεπάρκεια Βιταμίνης D και COVID-19
Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι η βιταμίνη D μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο λοιμώξεων του αναπνευστικού. Αν και η βιταμίνη δεν ήταν εξίσου ωφέλιμη σε όλες τις λοιμώξεις αυτού του είδους, οι έρευνες αυτές είχαν διαπιστώσει ότι οι ασθενείς με ανεπάρκεια είναι αυτοί που απολαμβάνουν τα περισσότερα οφέλη.
Πιο πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης D συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης αλλά και σοβαρότερη νόσηση από COVID-19.
Για παράδειγμα, ορισμένες μελέτες διαπίστωσαν ότι τα ποσοστά θνησιμότητας του COVID-19 ήταν υψηλότερα σε χώρες που βρίσκονται μακριά από τον Ισημερινό. Στις χώρες αυτές το ποσοστό του πληθυσμού που έχει ανεπάρκεια βιταμίνη D είναι υψηλότερο λόγω της μειωμένης έκθεσης στον ήλιο, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες.
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες που μπορεί να εξηγήσουν τα υψηλότερα ποσοστά του COVID-19 σε χώρες που βρίσκονται πιο κοντά στους πόλους. Ωστόσο, μία έρευνα που δημοσιεύτηκε το Σεπτέμβριο στο JAMA Network Open ενισχύει τη θεωρία ότι αρκετά από αυτά συνδέονται με την ανεπάρκεια βιταμίνης D.
Η έρευνα αυτή διαπίστωσε ότι οι ασθενείς με τα χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D είχαν τον υψηλότερο κίνδυνο να έχουν θετικές εξετάσεις για τον COVID-19. Η σύνδεση αυτή παρέμεινε ακόμα και μετά την προσαρμογή για την ηλικία, την παχυσαρκία, καθώς και άλλους παράγοντες που συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο COVID-19.
Άλλες έρευνες έδειξαν ότι οι ασθενείς με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D που νοσούν από COVID-19 έχουν χειρότερη πρόγνωση.
Μία από αυτές δημοσιεύτηκε το Σεπτέμβριο στο επιστημονικό περιοδικό PLOS ONE. Στην έρευνα αυτή, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς που νοσηλεύονται με COVID-19 και έχουν ανεπάρκεια βιταμίνης D παρουσιάζουν συχνότερα σοβαρά συμπτώματα ή καταλήγουν από τον ιό.
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι υπάρχουν και αρκετές έρευνες που δεν παρατήρησαν σύνδεση ανάμεσα στα επίπεδα της βιταμίνης D και τον COVID-19.
Για παράδειγμα, μία έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Diabetes & Metabolic Syndrome: Clinical Research & Review και εξέτασε δεδομένα από το UK Biobank δεν διαπίστωσε σύνδεση ανάμεσα στα επίπεδα βιταμίνης D και τον κίνδυνο μόλυνσης ή την πορεία της νόσησης από COVID-19.
Ωστόσο, για αρκετούς ασθενείς που εξετάστηκαν στην παραπάνω έρευνα τα δεδομένα σχετικά με τα επίπεδα της βιταμίνης D ήταν αρκετά παλαιά (μέχρι και 14 χρόνια πριν τη διάγνωση του COVID-19) ενώ οι επιστήμονες δεν γνώριζαν επίσης αν οι ασθενείς είχαν λάβει συμπληρώματα.
Υπάρχουν σήμερα και άλλες θρεπτικές ουσίες που εξετάζονται σε έρευνες ως προς την αποτελεσματικότητά τους στην πρόληψη ή θεραπεία του COVID-19, όπως για παράδειγμα ο ψευδάργυρος και η βιταμίνη C.
Σε μία έρευνα από την Ισπανία, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι οι ασθενείς με χαμηλά επίπεδα ψευδαργύρου στο αίμα είχαν αυξημένο κίνδυνο να καταλήξουν από COVID-19.
Νέες Έρευνες που θα Εξετάσουν τα Οφέλη της Βιταμίνης D
Καθώς όλες οι παραπάνω ήταν έρευνες παρατήρησης, δεν μπορούν να αποδείξουν σχέση αιτίας-αποτελέσματος ανάμεσα στη βιταμίνη D και τον COVID-19. Αυτός είναι και ο λόγος που θα πρέπει να γίνουν τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες.
Σε μία έρευνα που διεξήχθη στην Ισπανία, οι γιατροί έδωσαν καλσιφεδιόλη, μία ενεργή μορφή της βιταμίνης D, σε 50 ασθενείς που νοσηλεύτηκαν για COVID-19, ενώ εξέτασαν επίσης και μία ομάδα ελέγχου 26 ασθενών που δεν έλαβαν την παραπάνω βιταμίνη.
Όλοι οι ασθενείς έλαβαν επίσης υδροξυχλωροκίνη και αζιθρομυκίνη.
Από την ομάδα ασθενών που έπαιρναν βιταμίνη D, μόλις ένας χρειάστηκε να νοσηλευτεί στη ΜΕΘ, ενώ στην ομάδα ελέγχου το 50% των ασθενών μπήκαν τελικά στη ΜΕΘ.
Αν και το μέγεθος της έρευνας ήταν σχετικά μικρό, τα αποτελέσματά της είναι σίγουρα εντυπωσιακά.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της έρευνας, ενδέχεται η βιταμίνη D να μην προστατεύει τους ασθενείς από τη μόλυνση αλλά να περιορίζει σε μεγάλο βαθμό τα συμπτώματα, με αποτέλεσμα αρκετοί από αυτούς να μην διαγιγνώσκονται. Φυσικά αυτό θα πρέπει να επιβεβαιωθεί από μελλοντικές μελέτες.
Δύο τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο θα δώσουν σύντομα απαντήσεις στο παραπάνω ερώτημα. Και στις δύο αυτές έρευνες, οι εθελοντές θα λάβουν βιταμίνη D και στη συνέχεια οι γιατροί θα παρακολουθήσουν αν οι ασθενείς μολύνθηκαν με COVID-19 και πόσο σοβαρά νόσησαν από τον ιό.
Σε μία άλλη έρευνα από την Cleveland Clinic, οι ερευνητές θα εξετάσουν αν ο ψευδάργυρος, η βιταμίνη C ή ο συνδυασμός των παραπάνω, μπορεί να μειώσει τη διάρκεια των συμπτωμάτων του COVID-19. Οι ασθενείς θα λάβουν τα παραπάνω συμπληρώματα μετά τη διάγνωση του COVID-19.
Μέχρι να έχουμε αποτελέσματα από τις παραπάνω τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες θα πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί σχετικά με τη χρησιμότητα της βιταμίνης D και να μην αμελούμε την τήρηση των μέτρων πρόληψης, όπως η χρήση μάσκας και η κοινωνική αποστασιοποίηση.
Πρέπει να Πάρετε Συμπλήρωμα Βιταμίνης D;
Ακόμα και πριν την ολοκλήρωση των παραπάνω ερευνών, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για τους οποίους οι περισσότεροι άνθρωποι πρέπει να παίρνουν συμπληρώματα βιταμίνης D.
Αρχικά, το 40% περίπου του πληθυσμού των ενηλίκων έχει ανεπάρκεια βιταμίνης D, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες. Ιδιαίτερα τα άτομα με σκουρόχρωμο δέρμα παρουσιάζουν συχνότερα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D.
Άλλοι παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν επίσης τον κίνδυνο ανεπάρκειας βιταμίνης D, όπως η ηλικία, η μειωμένη έκθεση στον ήλιο, η παχυσαρκία και ορισμένες παθήσεις.
Σε κάθε περίπτωση, πριν αποφασίσετε να πάρετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα ρωτήστε τον γιατρό σας.