1 στους 3 ασθενείς που αναρρώνουν από COVID-19 έχει ακόμα κάποιο σύμπτωμα περίπου 6 μήνες μετά την αρχική διάγνωση της νόσου, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μίας νέας έρευνας παρατήρησης.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Network Open και εξέτασε ασθενείς οι οποίοι παρουσίασαν διαφορετικής σοβαρότητας λοίμωξη COVID-19 (από ασυμπτωματική μέχρι πολύ σοβαρή). Όπως διαπίστωσε, τα συχνότερα συμπτώματα κορονοϊου που παρέμειναν μετά την αποδρομή της λοίμωξης ήταν η ανοσμία, η αγευσία και το αίσθημα κόπωσης.
Όπως ανέφεραν οι συγγραφείς της έρευνας, «η COVID-19 μπορεί να προκαλέσει χρόνια συμπτώματα, ακόμα και σε ασθενείς που παρουσίασαν ήπια νόσηση».
Η παρούσα μελέτη έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς παρακολούθησε την πορεία των ασθενών για το μεγαλύτερο διάστημα σε σχέση με κάθε άλλη έρευνα. Μάλιστα, ορισμένοι ασθενείς που εξετάστηκαν από την έρευνα νόσησαν από COVID-19 πριν από 9 μήνες.
Προηγούμενες έρευνες που είχαν εξετάσει τα χρόνια συμπτώματα μετά την ανάρρωση από COVID-19 είχαν επικεντρωθεί περισσότερο σε ασθενείς που νοσηλεύτηκαν για COVID-19. Αντιθέτως, το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών που εξετάστηκε στην παρούσα μελέτη (90%) παρουσίασε ήπια νόσηση, με το 1/3 των ασθενών αυτών να παρουσιάζει επίσης χρόνια συμπτώματα.
Η πλειοψηφία των ασθενών της παρούσας μελέτης ήταν επίσης άτομα νεαρής ηλικίας χωρίς συνοδά νοσήματα, γεγονός που δείχνει ότι ακόμα και αυτή η ομάδα δεν εξαιρείται από τις χρόνιες επιπλοκές της νόσου.
Σήμερα, υπάρχουν ελάχιστα δεδομένα σχετικά με τα χρόνια συμπτώματα της COVID-19.
Στις αρχές του 2021, μία ομάδα επιστημόνων από τη Wuhan της Κίνας ανέφερε ότι το 76% των ασθενών που νοσηλεύτηκαν για COVID-19 είχαν τουλάχιστον 1 σύμπτωμα που παρέμεινε για περισσότερο από 6 μήνες μετά την αποδρομή της οξείας νόσησης. Τα συμπτώματα αυτά ήταν συνήθως το αίσθημα κόπωσης και η μυϊκή αδυναμία. Αντίστοιχες έρευνες οι οποίες εξέτασαν ασθενείς που δεν νοσηλεύτηκαν έδειξαν ότι το 35-50% των ασθενών αυτών μπορεί επίσης να παρουσιάσει συμπτώματα τα οποία παραμένουν ακόμα και 2-4 μήνες αργότερα.
Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν αίσθημα κόπωσης, διαταραχές της αναπνοής, στηθάγχη ή άλλα νευρολογικά συμπτώματα. Από τους ασθενείς που παρουσίασαν νευρολογικά συμπτώματα κατά τη διάρκεια της οξείας λοίμωξης, δεν είναι λίγοι αυτοί που αναφέρουν διαταραχές των γνωστικών λειτουργιών ή θόλωση της σκέψης αρκετούς μήνες αργότερα.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες της έρευνας ο όρος «θόλωση της σκέψης» ερμηνεύεται διαφορετικά από κάθε άτομο, ωστόσο συνήθως περιγράφει ένα συνδυασμό βραχυπρόθεσμης απώλειας μνήμης, διαταραχές της προσοχής και δυσκολία εύρεσης της κατάλληλης λέξης. Προς το παρόν δεν έχει αναδειχθεί ένας σαφής φαινότυπος, όπως υποστήριξαν.
Η έρευνα διεξήχθη από το Πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον και εξέτασε συνολικά 177 ασθενείς με εργαστηριακά επιβεβαιωμένη λοίμωξη COVID-19, οι οποίοι συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια κατά τους μήνες Αύγουστο-Νοέμβριο 2020, δηλαδή 3 έως 9 μήνες μετά τη διάγνωση της COVID-19. Η μέση ηλικία των εθελοντών ήταν τα 48 χρόνια και το 57% ήταν γυναίκες. Η συχνότερη χρόνια νόσος στους ασθενείς ήταν η υπέρταση (13%).
Το 6.2% των εθελοντών είχε ασυμπτωματική λοίμωξη, το 84.7% παρουσίασε ήπια συμπτώματα, ενώ το 9% χρειάστηκε να νοσηλευτεί. Οι ασθενείς συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια 169 ημέρες κατά μέσο όρο μετά την εμφάνιση της COVID-19.
Συνολικά, το 32.7% των ασθενών που δεν χρειάστηκαν νοσηλεία και το 31.3% των ασθενών που νοσηλεύτηκαν παρουσίασε τουλάχιστον 1 χρόνιο σύμπτωμα, με συχνότερα το αίσθημα κόπωσης (13.6%) και την ανοσμία ή αγευσία (13.6%). Το 13% των ασθενών ανέφερε επίσης άλλα συμπτώματα, όπως θόλωση της σκέψης (2.3%).
Το 30.7% του συνόλου των ασθενών ανέφερε ότι η γενικότερη υγεία του ήταν χειρότερη μετά τη λοίμωξη με τον ιό. Το ποσοστό αυτό ήταν χαμηλότερο (12.5%) στους ασθενείς που παρουσίασαν ήπια συμπτώματα. Περίπου το 8% των ασθενών ανέφερε ότι τα χρόνια συμπτώματα δεν του επέτρεπαν να επιτελέσει τις καθημερινές του εργασίες, όπως για παράδειγμα τις δουλειές του σπιτιού.
Μερικοί περιορισμοί της έρευνας ήταν ότι είχε μικρό μέγεθος, εξέτασε άτομα μόνο σε 1 περιοχή και βασίστηκε σε αναφορές από τους ασθενείς. Οι επιστήμονες σκοπεύουν, ωστόσο, να συνεχίσουν να παρακολουθούν τους ασθενείς με σκοπό να διαπιστώσουν την πορεία των παραπάνω συμπτωμάτων. Όπως τόνισαν, ακόμα κι αν αποδειχθεί ότι το ποσοστό των ασθενών που παρουσιάζουν long COVID είναι της τάξεως του 2-3%, αυτό μεταφράζεται σε εκατοντάδες χιλιάδες άτομα, αν αναλογιστούμε τον αριθμό των ασθενών που μολύνθηκαν με τον ιό.
Είναι προφανές ότι οι επόμενες μελέτες θα πρέπει να εξετάσουν επίσης τα αίτια των χρονίων συμπτωμάτων του SARS-CoV-2. Σήμερα δεν γνωρίζουμε αν τα αίτια αυτά είναι αγγειακά, μεταβολικά ή φλεγμονώδη. Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να εξεταστεί από τις μελλοντικές μελέτες.