Απόδοση στα ελληνικά του εξαιρετικού άρθρου από τον εκλεκτό φίλο Δημήτρη Βαγενά.
…
Αν σήμερα λέγατε σε κάποιον ότι πάσχετε από COVID-19 ποια πιστεύετε ότι θα ήταν η αντίδρασή του; Κατά πάσα πιθανότητα, αν ήταν ένα άτομο από το στενό σας περιβάλλον θα ένιωθε πανικό. Πώς θα ένιωθε αν του λέγατε ότι νοσείτε από COVID-19 σε 6 μήνες από σήμερα; Ακόμα χειρότερα, τι θα συμβεί αν τελικά δεν ανακαλυφθεί το πολυπόθητο εμβόλιο αρκετά γρήγορα; Πώς θα είναι ο κόσμος αν επαληθευτεί το «χειρότερο σενάριο» και πρέπει να συνεχίσουμε να ζούμε με τον COVID-19 μέχρι το 2021;
Περιεχόμενα:
Αντιμετωπίζοντας το «Στίγμα»
Προηγούμενα κοινωνικά πειράματα έχουν αποδείξει ότι η συντιρπτική πλειοψηφία των ανθρώπων δεν θα αποκρύψει το γεονός ότι πάσχει από μία νόσο, εφόσον η τελευταία δεν συνδέεται με κάποιο στίγμα. Για παράδειγμα, οι προσπάθειες για τον περιορισμό της εξάπλωσης του AIDS στη δεκαετία του 80 είχαν επιβραδυνθεί σε μεγάλο βαθμό εξ’αιτίας του στίγματος της συγκεκριμένης νόσου. Οι προσπάθειες των οργανισμών υγείας της εποχής να περιορίσουν την εξάπλωση της νόσου στην κοινότητα των ομοφυλοφίλων συμβουλεύοντας τον πληθυσμό να αποφεύγει την ομοφυλοφιλική επαφή χωρίς προφυλάξεις στις αρχές της δεκαετίας του 1980 είχαν προκαλέσει 2 σημαντικά προβλήματα. Η κοινότητα των ομοφυλοφίλων δεν ήταν καθόλου δεκτική στην κριτική που έλαβε για τις πρακτικές της, ενώ οι οδηγίες αυτές οδήγησαν σε απαξίωση της κοινότητας αυτής από τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Παράγοντες που Επηρεάζουν τη Διαφάνεια
Τα μέτρα περιορισμού που εφαρμόζονται για τον περιορισμό του COVID-19, ωστόσο, δεν φαίνεται να επηρεάζουν περισσότερο κάποια πληθυσμιακή ομάδα με αρνητικό τρόπο. Όλοι συμφωνούμε ότι η παραμονή στο σπίτι αποτελεί τον πλέον υπεύθυνο τρόπο αντιμετώπισης της πανδημίας. Επίσης, οι περισσότεροι από εμάς δεν θα αποκρύψουμε ότι νοσούμε από COVID-19 σε περίπτωση που αυτό συμβεί. Αυτή είναι και η πλέον υπεύθυνη προσέγγιση ούτως ή άλλως, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και εξαιρέσεις στον παραπάνω κανόνα.
- Ορισμένες θρησκευτικές ομάδες συνεχίζουν τις συναθροίσεις στους χώρους λατρείας, υποστηρίζοντας ότι η πίστη θα τους προστατεύσει από τον ιό. Κατά συνέπεια, σε περίπτωση που νοσήσουν, πιθανώς θα προσπαθήσουν να αποκρύψουν το γεγονός αυτό.
- Ομοίως, αρκετές χώρες έχουν αναφέρει πολύ χαμηλότερους αριθμούς περιστατικών σε σχέση με τις γειτονικές τους χώρες. Αυτό μπορεί να αποδίδεται στην έγκαιρη εφαρμογή μέτρων πρόληψης ή σε μειωμένο αριθμό διαγνωστικών εξετάσεων. Οι χώρες αυτές, θέλοντας να αναδείξουν τη σημαντικότητα των μέτρων που έλαβαν, μπορεί να αναφέρουν χαμηλότερο αριθμό περιστατικών από τον πραγματικό.
Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις, το αποτέλεσμα θα είναι η συνέχιση της εξάπλωσης του ιού στους πληθυσμούς που επηρεάζονται.
Ο Ρόλος της Σύγχρονης Ανάλυσης Δεδομένων
Τις τελευταίες εβδομάδες, αρκετοί επιστήμονες που ασχολούνται με την ανάλυση δεδομένων στην «εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης», εξήραν τα οφέλη της καταγραφής και διαμοιρασμού των προσωπικών δεδομένων, όπως η κίνηση για την εργασία και οι μετακινήσεις γενικότερα, με σκοπό να βοηθήσουν τους οργανισμούς υγείας να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα και να σώσουν περισσότερες ζωές.
Δυστυχώς, αρκετοί φιλόσοφοι όπως ο Yuval Harari, καθώς και ιδιωτικοί φορείς έχουν αντιμετωπίσει την παραπάνω σκέψη αρνητικά.
Πώς Μπορούν τα Παραπάνω Δεδομένα να Βοηθήσουν τους Επιδημιολόγους;
Τόσο η Google (από το Μάρτιο του 2020) όσο και το Facebook (από το Μάιο του 2019) μοιράζονται τα δεδομένα που έχουν σχετικά με τις μετακινήσεις των χρηστών τους με διεθνείς οργανισμούς και κυβερνήσεις σε αρκετές χώρες παγκοσμίως, σε μία προσπάθεια να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνονται.
Τον 19ο κιόλας αιώνα, τα δεδομένα των μετακινήσεων διαφόρων πληθυσμών χρησιμοποιήθηκαν από τη Florence Nightningale και τον John Snow, τον πατέρα της επιδημιολογίας, στην αντιμετώπιση της επιδημίας χολέρας στο Λονδίνο.
Ωστόσο, σήμερα αρκετοί δεν επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν το παραπάνω εργαλείο θέλοντας να προστατεύσουν έτσι τις κοινότητες, όπως υποστηρίζουν. Ουσιαστικά έχουν ένα εργαλείο στα χέρια τους το οποίο δεν χρησιμοποιούν γιατί φοβούνται ότι μπορεί να έχει διαφορετικά αποτελέσματα σε σχέση με την επιτυχή χρήση του στο παρελθόν. Έκπληξη προκαλεί επίσης το γεγονός ότι τα επιχειρήματα αυτά ασπάζονται και αρκετοί άνθρωποι που θεωρούνται «προοδευτικοί». Αρκετές κυβερνήσεις αποκρύπτουν επίσης δεδομένα φοβούμενοι ότι με τη δημοσίευσή τους θα δείξουν αδυναμία. Η επιδημία της γρίπης του 1918 έμεινε στην ιστορία ως «Ισπανική Γρίπη» καθώς η Ισπανία ήταν η πρώτη χώρα που ανέφερε περιστατικά της νόσου. Ωστόσο, η νόσος δεν ξεκίνησε στην Ισπανία. Οι ΗΠΑ, η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία και η Αυστροουγγαρία δεν ανέφεραν τα περιστατικά της γρίπης για να μην φανεί στους αντιπάλους ότι το στράτευμά τους έχει πληγεί.
Δηλώνοντας ότι Πάσχουν από COVID-19 Προστατεύουμε τους Συνανθρώπους μας
Ας υποθέσουμε ότι το Facebook μάς δίνει τη δυνατότητα να δηλώσουμε ότι πάσχουμε από COVID-19 (όπως στο παρελθόν μας είχε επιτρέψει να δείξουμε ότι είμαστε ασφαλείς μετά από μία τρομοκρατική επίθεση). Θα μπορούσαμε ακολούθως να επιτρέψουμε στο Facebook να μοιραστεί την πληροφορία αυτή (ανώνυμα ή επώνυμα, εφόσον το επιθυμούμε) καθώς και το ιστορικό των μετακινήσεών μας τις τελευταίες 2 εβδομάδες.
Τα δεδομένα αυτά θα μπορούσαν θεωρητικά να διασταυρωθούν με τα αντίστοιχα δεδομένα όλων των ατόμων με τα οποία ήρθαμε σε επαφή και τα άτομα αυτά να ειδοποιηθούν προκειμένου να γνωρίζουν ότι μπορεί να έχουν μολυνθεί. Οι φίλοι με τους οποίους δεν συναντηθήκαμε στο διάτημα αυτό δεν θα λάβουν κάποια ειδοποίηση.
Εκπαιδεύοντας τους Φίλους μας
Προκαλεί πραγματικά έκπληξη το γεγονός ότι αρκετά άτομα μαθαίνουν ποια είναι τα συμπτώματα του COVID-19 όταν πλέον είναι πολύ αργά. Το γεγονός ότι ένας φίλος θα μπορεί να μας πληροφορήσει αν νοσεί (καθώς και ποια συμπτώματα παρουσιάζει) θα μας βοηθήσει να δράσουμε εγκαίρως.
Οφέλη για την Κοινότητα
Σημαντικότερα, τα παραπάνω δεδομένα, εφόσον διαμοιραστούν με τους κατάλληλους φορείς (πχ. νοσοκομεία και φαρμακεία, μέσα μεταφοράς και σούπερ μάρκετ) θα μπορέσουν να προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες για την προστασία των εργαζομένων που ήρθαν σε επαφή με ασθενείς. Οι περισσότεροι από εμάς θα νιώθουμε ένα αίσθημα ευθύνης, γνωρίζοντας ότι εκθέσαμε εν αγνοία μας τους ανθρώπους αυτούς στους κινδύνους από τη νόσο.
Υπό την προϋπόθεση ότι ένα ικανοποιητικό κομμάτι του πληθυσμού θα αποδεχθεί να μοιραστεί τα παραπάνω δεδομένα, θα είναι δυνατό χρησιμοποιώντας μετα-αναλύσεις να προσδιορίσουμε ποιο είναι το «στατιστικά πιο ασφαλές» κατάστημα στην περιοχή μας (δηλαδή το σουπερ μάρκετ που επισκέφθηκαν οι λιγότεροι ασθενείς με τον ιό τις προηγούμενες δύο εβδομάδες). Το κατάστημα αυτό, καθώς και τα υπόλοιπα καταστήματα, θα γνωρίζουν έτσι ότι πρέπει να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να περιορίσουν την εξάπλωση του ιού.
Τα οφέλη είναι αναρίθμητα.
Αντιμετωπίζοντας τις Αρνητικές Επιδράσεις
Μπορεί, ωστόσο, η εφαρμογή του παραπάνω μέτρου να έχει αρνητικές συνέπειες; Φυσικά. Αν ωστόσο, όλοι αντιμετωπίσουμε την κρίση αυτή με υπευθυνότητα, οι συνέπειες αυτές θα μπορούν να αντιμετωπιστούν εύκολα.
- Μία προφανής συνέπεια είναι η περαιτέρω ισχυροποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, κάτι που δεν επιθυμούν τόσο οι ανταγωνιστές τους, όσο και αυτοί που μάχονται για την προάσπιση των προσωπικών δεδομένων, παρά το γεγονός ότι μπορεί να ωφελήσει την παγκόσμια κοινότητα.
- Ορισμένοι άνθρωποι μπορεί επίσης να μην θέλουν να μοιραστούν προσωπικές τους πληροφορίες με εταιρίες υπό το φόβο ότι οι πληροφορίες αυτές μπορί να χρησιμοποιηθούν εναντίον τους στο μέλλον από ασφαλιστικές εταιρίες ή άλλους φορείς. Αν ο αριθμός των περιστατικών ήταν πολύ χαμηλός και ήταν δυνατό να παρακολουθήσουμε την πορεία τους με ευκολία, τότε το παραπάνω μέτρο θα ήταν ίσως αχρείαστο. Ωστόσο, καθώς τα περιστατικά σήμερα έχουν εξαπλωθεί σε μεγάλο βαθμό, η χρησιμοποίηση μέσων κοινωνικής δικτύωσης στα οποία ήδη μοιραζόμαστε αρκετές προσωπικές πληροφορίες, ίσως είναι σκόπιμη.
- Ορισμένα κράτη που θεωρούν τις ΗΠΑ οικονομικό αντίπαλό τους, μπορεί επίσης να μην επιθυμούν την περαιτέρω ενδυνάμωση μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τις ΗΠΑ, ακόμα κι αν δεν μπορούν να προσφέρουν στους κατοίκους τους κάποια αντίστοιχη υπηρεσία ή άλλα απλά μέτρα περιορισμού της επιδημίας, όπως μάσκες και αντισηπτικά.
- Τέλος, η προσέγγιση αυτή για την αντιμετώπιση της πανδημίας μπορεί να αναδείξει άλλες παθήσεις που χαρακτηρίζονται επίσης από κοινωνικό στίγμα, όπως τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, οι καταχρήσεις ναρκωτικών ουσιών και οι ψυχιατρικές νόσοι. Αρκετοί άνθρωποι είναι επιφυλακτικοί ως προς την κοινοποίηση των προσωπικών τους δεδομένω λόγων ανησυχίας για τις παραπάνω παθήσεις. Ιδιαίτερα για τις ψυχιατρικές νόσους, σε αρκετές περιπτώσεις η διάγνωση της νόσου δεν είναι πάντοτε αδιαμφισβήτητη, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στον ασθενή.
Τα παραπάνω 4 προβλήματα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν με διαφάνεια από τις κυβερνήσεις που θα συνεργαστούν με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε παγκόσμια κλίμακα. Αργά ή γρήγορα οι διάφορες χώρες θα πρέπει να ανοίξουν εκ νέου τα σύνορά τους και θα πρέπει να έχουν αποτελεσματικές μεθόδους για να εξετάσουν τους ταξιδιώτες που εισέρχονται σε αυτές. Η διαβεβαίωση πέρασν αμφιβολίας ότι νόσησε από τον ιό στο παρελθόν και επομένως δεν κινδυνεύει πλέον από αυτόν είναι ίσως η καλύτερη απόδειξη ότι έχει πλέον ανοσία. Αυτό προφανώς δεν θα ισχύσει αν αποδειχθεί ότι η ανοσία που προσφέρει η νόσηση από τον COVID-19 είναι παροδική ή, ακόμα χειρότερα, αν κάποιος μπορεί να μεταδώσει τον ιό στο μέλλον χωρίς να παρουσιάζει συμπτώματα.
Σήμερα, η ισχυροποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αποτελεί ένα πολιτικό θέμα που συζητείται έντονα σε αρκετές χώρες. Ωστόσο, η ιστορία μάς έχει δείξει ότι οι κυβερνήσεις μπορούν ακόμα και να διαλύσουν εντελώς ιδιωτικούς φορείς των οποίων η ισχύς αποτελεί απειλή για τον πληθυσμό. Αυτό προφανώς μπορεί να γίνει και σήμερα, εφόσον φτάσουμε σε αυτό το σημείο.
Μέχρι τότε, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι χρησιμοποιούμε στον καλύτερο βαθμό τα εργαλεία που μας προσφέρουν τα μέσα κινωνικής δικτύωσης στην αντιμετώπιση της πανδημίας. Αντί να ζητάμε λιγότερες πληροφορίες, πρέπει να εστιάσουμε στην καλύτερη ανάλυση των δεδομένων που προσφέρουμε έτσι ώστε να μπορούν να ωφεληθούν ακόμα και οι κάτοικοι των χωρών που δεν έχουν πρόσβαση σε αυτά τα εργαλεία.
Πηγή: medium.com/predict