Η συνεχιζόμενη εξάπλωση του SARS-CoV-2 παγκοσμίως έχει γεννήσει μία σειρά νέα στελέχη, καθένα από τα οποία έχει ονοματιστεί με βάση κάποιο γράμμα του Ελληνικού αλφαβήτου. Κάποια από τα παραπάνω στελέχη έχουν αυξημένη μολυσματικότητα σε σχέση με τα προηγούμενα ή μπορούν να αποφύγουν την εξουδετέρωση από το αντισώματα του εμβολιασμού.
Αν και αυτή τη στιγμή έχουμε επικεντρωθεί περισσότερο στο στέλεχος Δέλτα, το οποίο φαίνεται ότι κυριαρχεί έναντι των υπολοίπων στελεχών, υπάρχουν και άλλα στελέχη τα οποία ενδέχεται να μας απασχολήσουν στο άμεσο μέλλον. Ποια είναι, επομένως, τα στελέχη του SARS-CoV-2 που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή και πόσο πρέπει να ανησυχήσουμε για καθένα από αυτά;
Περιεχόμενα:
Στέλεχος Δέλτα
Το στέλεχος Δέλτα, το οποίο ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά είναι αυτό που χωρίς αμφιβολία προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία. Το στέλεχος αυτό εξαπλώνεται ταχέως στον πληθυσμό των ανεμβολίαστων ατόμων, ενώ μπορεί να μολύνει και ορισμένα άτομα που έχουν εμβολιαστεί, όπως έχουν δείξει τελευταία δεδομένα.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) έχει κατατάξει το στέλεχος Δέλτα στα ανησυχητικά στελέχη (variants of concern), αναγνωρίζοντας ότι έχει αυξημένη μολυσματικότητα, προκαλεί σοβαρότερη νόσηση και μπορεί να αποφύγει μερικώς την εξουδετέρωση από τα αντισώματα των εμβολίων.
Η επικινδυνότητα του στελέχους Δέλτα εντοπίζεται περισσότερο στην αυξημένη μολυσματικότητά του. Όπως διαπίστωσαν επιστήμονες από την Κίνα, οι ασθενείς που μολύνονται με το στέλεχος Δέλτα έχουν 1.260 φορές μεγαλύτερο ιικό φορτίο στο ρινοφάρυγγα συγκριτικά με το αρχικό στέλεχος της πανδημίας. Μια μικρή μελέτη από τις ΗΠΑ έδειξε ότι ιικό φορτίο συνολικά στα άτομα που έχουν εμβολιαστεί και μολύνονται με το στέλεχος Δέλτα είναι στα ίδια επίπεδα με αυτά των ανεμβολίαστων ατόμων, ωστόσο προς το παρόν αυτό ακόμα δεν έχει επιβεβαιωθεί.
Αν και η περίοδος επώασης του αρχικού στελέχους του SARS-CoV-2 μπορεί να είχε διάρκεια μέχρι και 7 ημέρες, το στέλεχος Δέλτα μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα μέσα σε 2-3 ημέρες, επομένως το ανοσοποιητικό σύστημα έχει λιγότερο χρόνο προκειμένου να εκκινήσει μία επαρκή ανοσιακή απόκριση.
Το στέλεχος Δέλτα φαίνεται ότι παρουσιάζει επίσης ταχύτερα μεταλλάξεις, καθώς έχει ήδη δώσει 3 παραλλαγές (Δέλτα Plus) οι οποίες μπορούν επίσης να αποφύγουν την εξουδετέρωση από τα εμβόλια.
Η Ινδία έχει ήδη το Δέλτα Plus στα ανησυχητικά στελέχη, ωστόσο ούτε το CDC των ΗΠΑ, αλλά ούτε και ο WHO έχουν προβεί σε αντίστοιχη ενέργεια. Αυτή τη στιγμή τα στελέχη του Δέλτα Plus βρίσκονται ήδη σε τουλάχιστον 32 χώρες, ωστόσο προς το παρόν δεν γνωρίζουμε αν είναι πιο επικίνδυνα σε σχέση με το στέλεχος Δέλτα.
Στέλεχος Λάμδα – Μείωση των Περιστατικών
Το στέλεχος Λάμδα έχει συγκεντρώσει αυτή τη στιγμή την προσοχή αρκετών επιστημόνων, ωστόσο τα δεδομένα δείχνουν ότι τα περιστατικά του σταθεροποιούνται και έχουν πτωτική τάση.
Το στέλεχος Λάμδα θεωρείται από τον WHO στέλεχος αυξημένου ενδιαφέροντος, που σημαίνει ότι φέρει δυνητικά επικίνδυνες μεταλλάξεις οι οποίες επηρεάζουν τόσο τη μολυσματικότητα όσο και τα συμπτώματα που προκαλεί. Ορισμένες από τις παραπάνω ενδέχεται να επηρεάζουν και την ικανότητά του να αποφεύγει την εξουδετέρωση από τα εμβόλια.
Σύμφωνα με δεδομένα από τη βάση GISAID, η οποία παρακολουθεί τις διακυμάνσεις στα περιστατικά των νέων στελεχών του SARS-CoV-2, τα περιστατικά του στελέχους Λάμδα παρουσιάζουν σταθερά μείωση.
Τελευταία δεδομένα από το CDC των ΗΠΑ έδειξαν ότι το στέλεχος Λάμδα δεν έχει αυξημένη μολυσματικότητα και μπορεί να αντιμετωπιστεί από τα εμβόλια.
Στέλεχος Β.1.621
Το στέλεχος Β.1.621 εμφανίστηκε για πρώτη φορά τον Ιανουάριο στην Κολομβία και δεν έχει αντιστοιχηθεί ακόμα σε κάποιο γράμμα του Ελληνικού αλφαβήτου.
Το ευρωπαϊκό CDC, καθώς και το Public Health England παρακολουθούν αυτή τη στιγμή την εξέλιξη του συγκεκριμένου στελέχους, ωστόσο προς το παρόν πιστεύουν ότι δεν πρέπει να μας ανησυχήσει. Το στέλεχος φέρει μία σειρά σημαντικές μεταλλάξεις, όπως οι Ε484Κ, Ν501Υ και D614G, οι οποίες έχουν συνδεθεί με αυξημένη μολυσματικότητα και ανθεκτικότητα στα εμβόλια. Προς το παρόν έχουν αναφερθεί 37 περιστατικά από το συγκεκριμένο στέλεχος στη Μεγάλη Βρετανία.
Νέα Στελέχη στο Μέλλον;
Ο Dr Anthony Fauci δήλωσε προσφάτως ότι οι ΗΠΑ μπορεί να αντιμετωπίσουν σύντομα και άλλα στελέχη, εφόσον ο αριθμός των ανεμβολίαστων ατόμων παραμένει υψηλός, καθώς το γεγονός αυτό δίνει στον ιό την ικανότητα να παρουσιάσει νέες μεταλλάξεις.
Ο WHO υποστήριξε προσφάτως ότι τα εμβόλια θα πρέπει να διατεθούν ισότιμα σε όλες τις χώρες του κόσμου, καθώς υπάρχει πάντοτε το ενδεχόμενο να εμφανιστούν νέα στελέχη σε πληθυσμούς χωρών που δεν έχουν εμβολιάσει κανένα άτομο.
Ένα σημαντικό πρόβλημα με τα εμβόλια αυτή τη στιγμή είναι ότι, αν και προστατεύουν από τη σοβαρή νόσηση, δεν αποτρέπουν τη λοίμωξη. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα κι αν ένας άνθρωπος που έχει εμβολιαστεί δεν παρουσιάζει συμπτώματα, έχει σωματίδια του ιού στη ρίνα τα οποία μπορεί να μεταδώσει σε άλλα άτομα.
Κατά συνέπεια, προκειμένου να αντιμετωπιστεί οριστικά η πανδημία, θα πρέπει να αναπτύξουμε νέα εμβόλια τα οποία θα περιορίζουν και τη μετάδοση του ιού. Μέχρι τότε, θα υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος εμφάνισης νέων στελεχών.