Τις τελευταίες ημέρες, τόσο η Moderna όσο και η Novavax ανακοίνωσαν ότι προσπαθούν να αναπτύξουν εμβόλια τα οποία μπορούν να προστατεύσουν τόσο από την COVID-19, όσο και από τη γρίπη. Η Moderna θέλει μάλιστα να προσαρμόσει το εμβόλιό της έτσι ώστε να μπορεί να προστατεύσει από έναν ακόμα ιό, τον RSV (αναπνευστικό συγκυτιακό ιό), για τον οποίο σήμερα δεν υπάρχει άλλο εμβόλιο. Τα παραπάνω πολυδύναμα εμβόλια αποτελούν σημαντική πρόοδο στον τομέα της ανάπτυξης των εμβολίων. Καθώς τα εμβόλια της COVID-19 γνωρίζουμε σήμερα ότι μπορούν να χορηγηθούν ταυτόχρονα με άλλα εμβόλια χωρίς κινδύνους, το προφανές επόμενο βήμα ήταν να αναπτύξουμε πολυδύναμα εμβόλια που θα δημιουργούν αντισώματα για περισσότερα του ενός παθογόνα.
Περιεχόμενα:
Γιατί είναι τόσο Σημαντικά τα Πολυδύναμα Εμβόλια;
Τα πολυδύναμα εμβόλια έχουν μία σειρά πλεονεκτήματα σε σχέση με τα συμβατικά. Το σημαντικότερο από αυτά είναι ο περιορισμός των εγχύσεων. Για παράδειγμα, αν κατά την επίσκεψή μας στον γιατρό κάνουμε μία μόνο έγχυση με ένα πολυδύναμο εμβόλιο, αυτό μας επιτρέπει να γλιτώσουμε τον εμβολιασμό για κάθε λοίμωξη ξεχωριστά. Ακόμα και για τους ασθενείς που δεν φοβούνται τις ενέσεις, είναι προτιμότερο να κάνουμε μία έγχυση παρά πολλαπλές. Εδώ και αρκετά χρόνια εξετάζουμε αρκετά διαφορετικά εμβόλια προκειμένου να διαπιστώσουμε ποια από αυτά μπορούν να χορηγηθούν ταυτόχρονα με σκοπό να ελαχιστοποιήσουμε τον αριθμό των εγχύσεων.
Τα πολυδύναμα εμβόλια δεν αποτελούν νέα τεχνολογία. Σήμερα χορηγούνται στα παιδιά αρκετά εμβόλια αυτού του είδους, όπως το γνωστό μας MMR (ιλαρά, ερυθρά, παρωτίτιδα) και το DTap (διφθερίτιδα, τέτανος, κοκκύτης). Τα παραπάνω εμβόλια χορηγούνται εδώ και αρκετά χρόνια. Το DTP, μάλιστα, χορηγήθηκε για πρώτη φορά σε ανθρώπους τη δεκαετία του 1940. Οι ενήλικες μπορεί επίσης να κάνουν πολυδύναμα εμβόλια, όπως για παράδειγμα οι ενισχυτικές δόσεις του Tdap.
Ασφάλεια και Αποτελεσματικότητα
Προφανώς, προκειμένου να χορηγήσουμε ένα πολυδύναμο εμβόλιο στον πληθυσμό, θα πρέπει να επιβεβαιώσουμε ότι είναι εξίσου αποτελεσματικό και ασφαλές με τη χορήγηση καθενός από τα εμβόλια που περιέχει ξεχωριστά. Καθώς τα πολυδύναμα εμβόλια περιέχουν αθροιστικά μεγαλύτερη ποσότητα αντιγόνου, εμφανίζονται συχνότερα αντιδράσεις στο σημείο της έγχυσης, ο πυρετός μπορεί να είναι υψηλότερος, ενώ και η ανοχή στα εμβόλια ενδεχομένως είναι χαμηλότερη. Για παράδειγμα το τετραπλό εμβόλιο MMRV (ιλαρά, ερυθρά, παρωτίτιδα, ανεμευλογιά) δεν χορηγείται ποτέ για την πρώτη έκθεση του οργανισμού σε αυτά τα παθογόνα. Συγκεκριμένα, στα παιδιά 15 μηνών το εμβόλιο της ανεμευλογιάς χορηγείται ξεχωριστά καθώς υπάρχει κίνδυνος πυρετικών σπασμών από τη χορήγηση του τετραπλού εμβολίου. Στις ηλικία των 5 ετών, ωστόσο, το τετραπλό εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί γιατί γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει πιθανότητα να εμφανιστεί η παραπάνω επιπλοκή.
Είναι σημαντικό να επιβεβαιώσουμε επίσης ότι τα συστατικά του καθενός εμβολίου ξεχωριστά δεν μπορεί να αλληλεπιδράσουν στο πολυδύναμο εμβόλιο επηρεάζοντας την ανοσιακή απόκριση. Το φαινόμενο αυτό είχε παρατηρηθεί στο παρελθόν όταν είχαν γίνει προσπάθειες να συνδυαστεί το εμβόλιο Hib με το DTap.
Είναι σημαντικό επίσης να εξετάζουμε αν τα εμβόλια που θέλουμε να συνδυάσουμε σε ένα αποθηκεύονται στις ίδιες συνθήκες και χορηγούνται από την ίδια οδό. Για παράδειγμα, ένα εμβόλιο που χρειάζεται πολύ χαμηλές θερμοκρασίες και χορηγείται ενέσιμα, δεν είναι δυνατό να χορηγηθεί μαζί με ένα εμβόλιο που χορηγείται σε θερμοκρασία δωματίου παρεντερικά.
Προκειμένου να αναπτύξουν ένα εμβόλιο για τη γρίπη και την COVID-19, οι επιστήμονες θα πρέπει να επιβεβαιώσουν ότι πληροί τις προϋποθέσεις ασφάλειας και αποτελεσματικότητας.
Πολυδύναμα Εμβόλια και Αντιεμβολιαστές
Θα πρέπει να τονιστεί στο σημείο αυτό ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος «υπερφόρτωσης από αντιγόνα» από τα πολυδύναμα εμβόλια, όπως ισχυρίζονται ορισμένες πλατφόρμες αντιεμβολιαστών. Το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου «βομβαρδίζεται» καθημερινά από εκατομμύρια αντιγόνα. Σε αντιγόνα εκτιθέμεθα ακόμα και όταν πλένουμε τα δόντια μας ή όταν τρώμε. Τα αντιγόνα που περιέχει ένα πολυδύναμο εμβόλιο είναι αμελητέα συγκριτικά με την ποσότητα αντιγόνων την οποία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε καθημερινά. Το πρώτο εμβόλιο που αναπτύχθηκε, αυτό της ευλογιάς, περιείχε πολλά αντιγόνα (αρκετά από τα οποία ήταν και μη επιθυμητά), ωστόσο ήταν ικανό να προκαλέσει ανοσιακή απόκριση και ανοσία με αποτέλεσμα να οδηγήσει σε εξάλειψη της νόσου παγκοσμίως.
Σήμερα, δεν αποκλείεται τα πολυδύναμα εμβόλια να αποτελέσουν στόχο της προπαγάνδας αντιεμβολιαστικών ομάδων ακόμα και πριν κυκλοφορήσουν. Παρόμοια περιστατικά έχουν παρατηρηθεί και στο παρελθόν με άλλα εμβόλια, όπως για παράδειγμα το εμβόλιο MMR. Προφανώς, θα πρέπει να μάθουμε από τα λάθη του παρελθόντος και να αντιμετωπίσουμε εγκαίρως την παραπληροφόρηση για τα εμβόλια, πριν αυτή αρχίσει να εξαπλώνεται ανεξέλεγκτα.
Το Μέλλον των Εμβολίων της COVID-19
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν ακόμα αρκετά που δεν γνωρίζουμε σχετικά με τα εμβόλια της COVID-19. Πώς θα μοιάζει μία ενισχυτική δόση; Θα χρειαστεί να προσαρμοστούν στα νεότερα στελέχη; Θα γίνει το εμβόλιο της COVID-19 ένα από τα εμβόλια της παιδικής ηλικίας; Τα παραπάνω ερωτήματα αποτελούν μόνο την κορυφή του παγόβουνου. Ωστόσο, ένα είναι σίγουρο: Ο στόχος θα πρέπει να είναι να κάνουμε το εμβολιασμό για την COVID-19 όσο το δυνατόν πιο προσβάσιμο γίνεται. Ο συνδυασμός χορήγησης του εμβολίου μαζί με άλλα εμβόλια διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό την επίτευξη του παραπάνω στόχου.