Η ανεξέλεγκτη εξάπλωση των μεταλλαγμένων στελεχών του SARS-CoV-2 στη Βραζιλία (Ρ1 και Ρ2) φαίνεται ότι έχει οδηγήσει σε εμφάνιση νέων, πιο μολυσματικών στελεχών στη χώρα. Τα στελέχη αυτά ανιχνεύθηκαν από μία ομάδα ερευνητών στο εργαστήριο FIOCRUZ, το μεγαλύτερο ερευνητικό εργαστήριο που συνεργάζεται με το Υπουργείο Υγείας της Βραζιλίας.
Τα αποτελέσματα της έρευνας για τα νεότερα αυτά στελέχη έχουν αναρτηθεί αυτή τη στιγμή ως προδημοσίευση στην ιστοσελίδα Virological.org.
Στην έρευνα περιγράφονται συνολικά 11 διαφορετικά στελέχη από 5 επαρχίες της Βραζιλίας. Καθένα από τα παραπάνω στελέχη έχει χαρακτηριστικές μεταλλάξεις σε συγκεκριμένες περιοχές της περιοχής RBD, γεγονός που το καθιστά περισσότερο μολυσματικό. Τα στελέχη είχαν μεταλλάξεις και σε μία ακόμα περιοχή ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, την N-terminal domain.
Οι μεταλλάξεις της τελευταίας περιοχής ήταν συνήθως απαλοιφές βάσεων και εντοπίζονται σε σημαντικές περιοχές πρόσδεσης των αντισωμάτων. Αρκετές από τις μεταλλάξεις ήταν απαλοιφές στο τμήμα Υ144 και έχουν παρατηρηθεί και σε ασθενείς με καρκίνο από άλλες χώρες, γεγονός που δείχνει ότι προσφέρουν κάποιο εξελικτικό πλεονέκτημα στον ιό.
Όπως υποστήριξε η ομάδα του εργαστηρίου FIOCRUZ, οι παραπάνω μεταλλάξεις περιορίζουν την ικανότητα πρόσδεσης των αντισωμάτων στον ιό, γεγονός που μειώνει την αποτελεσματικότητά τους στην εξουδετέρωση του τελευταίου.
«Οι παρατηρήσεις μας υπογραμμίζουν ότι θα πρέπει να εξεταστεί άμεσα η αποτελεσματικότητα των εμβολίων ενάντια σε αυτά τα νεότερα στελέχη. Επίσης θα πρέπει να εκτιμηθεί ο κίνδυνος εμφάνισης νέων, πιο επικίνδυνων στελεχών, από την ανεξέλεγκτη κυκλοφορία του ιού στη Βραζιλία», υποστήριξαν οι συγγραφείς.
Άμεση Ανάγκη να Περιοριστεί η Εξάπλωση του Ιού
Η Βραζιλία αντιμετωπίζει σήμερα ένα ακόμα μεγάλο κύμα κρουσμάτων COVID-19, αποτέλεσμα της εξάπλωσης των νέων στελεχών και της κυβερνητικής αδράνειας. Με τα νοσοκομεία να έχουν φτάσει ήδη στο 100% της πληρότητας και ενώ υπάρχουν ελλείψεις σε απαραίτητα μέσα για την αντιμετώπιση των ασθενών, ο Βραζιλιάνος Πρόεδρος Jair Bolsonaro αρνείται να καταστήσει υποχρεωτική τη χρήση μάσκας και να εφαρμόσει lockdown, υποστηρίζοντας ότι τα παραπάνω μέτρα θα είναι καταστροφικά για την οικονομία της χώρας.
Ερευνητές που δεν συμμετείχαν στην παραπάνω μελέτη, τόνισαν ότι τα αποτελέσματα της τελευταίας κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη διεθνή κοινότητα. Ο John Mellors, MD, επικεφαλής του τμήματος λοιμώξεων στο Πανεπιστήμιο του Pittsburgh, δήλωσε ότι τα αποτελέσματα της έρευνας είναι ανησυχητικά.
Ο ίδιος και η ομάδα του είχαν παρατηρήσει αντίστοιχες μεταλλάξεις σε έναν ασθενή που νόσησε από τον SARS-CoV-2 για περισσότερο από 2 μήνες.
Στον ασθενή αυτό, ο οποίος είχε λάβει θεραπεία με πλάσμα και ρεμδεσιβίρη, εμφανίστηκαν 6 διαφορετικά στελέχη του SARS-CoV-2. Τα τελευταία στελέχη είχαν αρκετές από τις μεταλλάξεις που παρατηρήθηκαν στα νέα στελέχη του SARS-CoV-2 από τη Μεγάλη Βρετανία, τη Νότια Αφρική και τη Βραζιλία.
Οι απαλοιφές στην N-terminal domain που κατέγραψε η νέα μελέτη έχουν παρατηρηθεί και σε άλλες χώρες του κόσμου.
Το γεγονός ότι οι μεταλλάξεις αυτές εμφανίζονται ανεξάρτητα μεταξύ τους δείχνει ότι προσδίδουν στον ιό κάποιο εξελικτικό πλεονέκτημα το οποίο πιθανώς αφορά την προστασία από τα εξουδετερωτικά αντισώματα.
Μία άλλη μελέτη η οποία δημοσιεύτηκε στις αρχές του μήνα στο επιστημονικό περιοδικό Science έδειξε ότι οι απαλοιφές στη θέση 144 μπορούν να επηρεάσουν την ικανότητα πρόσδεσης του αντισώματος 48Α.
Μετά τον εμβολιασμό ή τη φυσική λοίμωξη με έναν ιό, το ανοσοποιητικό σύστημα παράγει αρκετά διαφορετικά αντισώματα σχήματος Υ, τα οποία προσδένονται σε διάφορα σημεία του ιού. Κατά συνέπεια, η μεταβολή της συγγένειας των αντισωμάτων για ένα από τα παραπάνω σημεία δεν αποτελεί απαραίτητα αίτιο ανησυχίας. Ωστόσο, όσο περισσότερο μεταλλάσσεται ο ιός, τόσο περισσότερο χάνεται η ικανότητα των αντισωμάτων να τον αντιμετωπίζουν.
Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με δεδομένα από το CDC των ΗΠΑ, δεν υπάρχει ακόμα στέλεχος του ιού που μπορεί να αποφύγει εντελώς την εξουδετέρωση από τα εμβόλια και τα φάρμακα.
Ωστόσο, αν θέλουμε να περιορίσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο την πιθανότητα εξάπλωσης νέων στελεχών θα πρέπει να εμποδίσουμε την κυκλοφορία του ιού στην κοινότητα μέσω ανοσίας της αγέλης είτε από τον εμβολιασμό είτε από φυσικές λοιμώξεις.