Ο Ιατρικός Όρκος στη Σύγχρονη Εποχή

Η Διακήρυξη της Γενεύης αποτελεί τον σύγχρονο διάδοχο του, ηλικίας 2500 ετών, Ιπποκρατικού Όρκου. Η διακήρυξη αυτή υιοθετήθηκε για πρώτη φορά από τον Παγκόσμιο Ιατρικό Σύλλογο (WMA) το 1948 και περιγράφει συνοπτικά τα επαγγελματικά καθήκοντα των ιατρών καθώς και τiς ηθικές αρχές του ιατρικού επαγγέλαμτος. Στην παρούσα μορφή της, η διακήρυξη, που έχει αλλάξει ελάχιστα τα τελευταία 70 χρόνια, οριοθετεί τη σχέση μεταξύ ιατρού-ασθενούς, ορίζει το ιατρικό απόρρητο και θέτει τις βάσεις για τις σχέσεις του ιατρού με τους συναδέλφους και τους δασκάλους του.

Ο Παγκόσμιος Ιατρικός Σύλλογος επανεξετάζει τα έγγραφα της πολιτικής του κάθε 10 χρόνια με σκοπό την αξιολόγησή τους ως προς την ακρίβεια, το περιεχόμενο και την επικαιρότητα. Η διακήρυξη της Γενεύης δεν αποτελεί εξαίρεση. Το 2016, ο Παγκόσμιος Ιατρικός Σύλλογος, ανέθεσε σε μία διεθνή ομάδα εργασίας να εξετάσει τη διακήρυξη για να διαπιστώσει αν ήταν απαραίτητο να γίνουν αλλαγές. Η ομάδα χρειάστηκε 2 χρόνια για να συγκεντρώσει πληροφορίες και απόψεις τόσο από μέλη εθνικών ιατρικών συλλόγων όσο και από ειδικούς εκτός του ιατρικού χώρου. Ο στόχος ήταν να επιτευχθεί με μία διαφανή διαδικασία, η πλέον αποτελεσματική αναθεώρηση.

Της προσπάθειας αυτής ηγήθηκε ο ιατρικός σύλλογος της Γερμανίας και, εκτός αυτού, έλαβαν μέρος αρκετοί ειδικοί από διαφορετικά πολιτισμικά, θρησκευτικά ή φυλετικά υπόβαθρα. Ο σκοπός ήταν να εξεταστεί η διακήρυξη υπό το πρίσμα των σύγχρονων εξελίξεων στον τομέα της ιατρικής επιστήμης καθώς και σε συνάρτηση με τη σύγχρονη πολιτική λειτουργίας του Παγκοσμίου Ιατρικού Συλλόγου. Η ομάδα εργασίας έστειλε την αρχική εκδοχή της διακήρυξης στους ιατρικούς συλλόγους αρκετών χωρών καθώς και σε ειδικούς με σκοπό να αποσπάσει κριτικές ή συστάσεις για αλλαγές.

Η σημαντικότερη διαφορά μεταξύ της Διακήρυξης της Γενεύης και άλλων εγγράφων περί ηθικής, όπως η «Διακήρυξη του Ελσίνκι: Ηθικές Αρχές της Ιατρικής Έρευνας σε Ανθρώπους» και η «Διακήρυξη του Ταϊπέι: Ηθικές Αρχές για τις Βάσεις Δεδομένων Υγείας», φάνηκε ότι ήταν η αναγνώριση της αυτονομίας του ασθενούς. Για να επιλυθεί το πρόβλημα αυτό, προστέθηκε η φράση «Θα σεβαστώ την αυτονομία και την αξιοπρέπεια του ασθενούς». Μετακινήθηκαν επίσης στην αρχή του όρκου όλες οι προτάσεις που αφορούν τα δικαιώματα του ασθενούς για να τονιστεί περισσότερο η σημαντικότητά τους.

Οι ιατροί πρέπει επίσης να ακολουθούν κατά γράμμα τις ηθικές και επαγγελματικές οδηγίες. Για να τονιστεί αυτό προστέθηκε η φράση «σύμφωνα με τις σωστές ιατρικές πρακτικές».

Η αξιολόγηση της διακήρυξης δεν θα ήταν πλήρης χωρίς να εξεταστεί ο αυξημένος φόρτος εργασίας, το άγχος και οι επιπτώσεις που αυτά έχουν στην υγεία και την αποδοτικότητα του ιατρού. Για το λόγο αυτό προστέθηκε η πρόταση «Θα προσέξω την προσωπική μου υγεία, ευημερία και ικανότητες για να μπορώ να προσφέρω τις υπηρεσίες μου στο μέγιστο». Η πρόταση αυτή θέλει να τονίσει την ανθρώπινη φύση των ιατρών καθώς και το ρόλο που παίζει η υγεία τους στο μέγεθος των υπηρεσιών που μπορούν να προσφέρουν στον ασθενή.

Για τις επαγγελματικές σχέσεις, η προηγούμενη μορφή της Διακήρυξης έλεγε ότι οι μαθητές πρέπει να σέβονται τους διδασκάλους τους. Η πρόταση αυτή άλλαξε – «Θα αποδώσω στους δασκάλους, τους συναδέλφους και τους μαθητές μου το σεβασμό και την ευγνωμοσύνη που τους οφείλω» – για να δηλώσει ότι πρέπει να υπάρχει αμοιβαίος σεβασμός μεταξύ δασκάλου και μαθητευόμενου ιατρού. Τονίζεται επίσης η υποχρέωση που έχει ο γιατρός να μεταδώσει τη γνώση του στις επόμενες γενιές συναδέλφων.

Οι αλλαγές αυτές, στο σύνολό τους, αντανακλούν όλες τις προκλήσεις και υποχρεώσεις του σύγχρονου ιατρού. Ο Παγκόσμιος Ιατρικός Σύλλογος ελπίζει ότι η διεξοδική αυτή διαδικασία αναθεώρησης θα οδηγήσει σε μεγαλύτερα ποσοστά εφαρμογής της Διακήρυξης της Γενεύης σε παγκόσμια κλίμακα.

Ο όρκος:

ΩΣ ΜΕΛΟΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ

ΔΕΣΜΕΥΟΜΑΙ ΕΠΙΣΗΜΑ να αφιερώσω τη ζωή μου στην υπηρεσία της ανθρωπότητας.

Η ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ Η ΕΥΗΜΕΡΙΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ θα είναι η προτεραιότητά μου.

ΘΑ ΣΕΒΑΣΤΩ την αυτονομία και την αξιπρέπεια του ασθενούς.

ΘΑ ΔΙΑΦΥΛΑΞΩ την ανθρώπινη ζωή με τον απόλυτο σεβασμό.

ΔΕΝ ΘΑ ΕΠΙΤΡΕΨΩ την ηλικία, την νόσο ή αναπηρία, τη θρησκεία, την εθνική καταγωγή, το φύλο, την εθνικότητα, τις πολιτικές πεποιθήσεις, τη φυλή, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την κοινωνική θέση ή οποιονδήποτε άλλο παράγοντα να σταθεί εμπόδιο στο καθήκον μου προς τον ασθενή.

ΘΑ ΣΕΒΑΣΤΩ τα μυστικά που μου έχουν εμπιστευθεί ακόμα και μετά το θάνατο του ασθενούς.

ΘΑ ΑΣΚΗΣΩ το επάγγελμά μου με συνείδηση και αξιοπρέπεια και σύμφωνα με τις σωστές ιατρικές πρακτικές.

ΘΑ ΔΙΑΦΥΛΑΞΩ την τιμή και τις ευγενείς παραδόσεις του ιατρικού επαγγέλματος.

ΘΑ ΑΠΟΔΩΣΩ στους δασκάλους, τους συναδέλφους και τους μαθητές μου το σεβασμό και την ευγνωμοσύνη που τους οφείλω.

ΘΑ ΜΟΙΡΑΣΤΩ την ιατρική μου γνώση προς όφελος του ασθενούς και της προόδου της ιατρικής επιστήμης.

ΘΑ ΠΡΟΣΕΞΩ την προσωπική μου υγεία, ευημερία και ικανότητες για να μπορώ να προσφέρω τις υπηρεσίες μου στο μέγιστο.

ΔΕΝ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΩ την ιατρική μου γνώση για να παραβιάσω ανθρώπινα δικαιώματα και ατομικές ελευθερίες ακόμα και υπό απειλή.

ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΥΠΟΣΧΟΜΑΙ επισήμως, ελεύθερα και στην τιμή μου.

Πηγή: JAMA

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα