Τα περισσότερα τσιμπήματα από μέδουσες, αν και επώδυνα, δεν είναι επικίνδυνα για την υγεία. Ωστόσο, ορισμένα είδη μέδουσας απελευθερώνουν ισχυρές τοξίνες στο δέρμα, οι οποίες χρειάζονται άμεση αντιμετώπιση, τόσο για τον περιορισμό του άλγους, όσο και για την πρόληψη μίας πιο επικίνδυνης κατάστασης.
Υπάρχουν διάφορα είδη μεδουσών τα οποία διαφέρουν ως προς το σχήμα και το μέγεθος. Ορισμένες από αυτές έχουν μικρά κύτταρα στα πλοκάμια τους που λέγονται νηματοκύστες. Τα τσιμπήματα από τις νηματοκύστες μπορεί να είναι ελαφρώς ενοχλητικά, εξαιρετικά επώδυνα ή, σπανιότερα, ακόμα και απειλητικά για τη ζωή.
Ενδείξεις ενός Επικίνδυνου Τσιμπήματος
Τα περισσότερα τσιμπήματα από μέδουσες, όπως προαναφέρθηκε, είναι επώδυνα, αλλά όχι επικίνδυνα. Ωστόσο, για τους ασθενείς με αλλεργία στις μέδουσες, τους ανοσοκατεσταλμένους, τους ηλικιωμένους και τα παιδιά, ένα τσίμπημα μπορεί να έχει σοβαρές επιπλοκές.
Τα συμπτώματα που παραπέμπουν σε σοκ ή αλλεργική αντίδραση απαιτούν άμεση αντιμετώπιση. Αυτά περιλαμβάνουν:
Αν κάποιος παρουσιάσει τα παραπάνω συμπτώματα πρέπει να μεταφερθεί άμεσα στα επείγοντα ενός νοσοκομείου.
Ελάχιστες μέδουσες είναι επικίνδυνες και συνήθως πρέπει να γίνουν πολλαπλά τσιμπήματα.
Ως αποτέλεσμα, οι θάνατοι από τσιμπήματα μέδουσας είναι εξαρετικά σπάνιοι. Αν ανησυχείτε για ένα τσίμπημα μέδουσας, είναι σημαντικό να βγείτε από το νερό όσο πιο γρήγορα μπορείτε. Οι περισσότεροι θάνατοι που σχετίζονται με τσιμπήματα από μέδουσες είναι συνήθως αποτέλεσμα πνιγμού εξ’αιτίας των μυϊκών σπασμών που εμφανίζονται μετά το τσίμπημα.
Οι ασθενείς με άλλες αλλεργίες, ιδιαίτερα σε τσιμπήματα εντόμων, κινδυνεύουν πιθανώς περισσότερο από αλλεργική αντίδραση μετά από ένα τσίμπημα μέδουσας. Για το λόγο αυτό, πρέπει πάντοτε να έχουν μαζί τους μία ένεση αδρεναλίνης ή άλλα αντιαλλεργικά φάρμακα που έχουν χορηγηθεί από τον γιατρό τους.
Αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια μετά από ένα τσίμπημα μέδουσας αν:
- Υπάρχουν αναφορές για δηλητηριώδεις μέδουσες στην περιοχή.
- Η μέδουσα ήταν πολύ μεγάλη σε μέγεθος.
- Υπάρχουν αρκετά πλοκάμια στο σημείο του τσιμπήματος, καθώς αυτό σημαίνει ότι ίσως έχετε εκτεθεί σε περισσότερες τοξίνες.
- Το τσίμπημα έγινε στα μάτια ή στο στόμα.
- Υπάρχουν σημεία σοβαρής αντίδρασης, όπως δύσπνοια, ταχυκαρδία, απώλεια των αισθήσεων ή μυϊκοί σπασμοί.
- Εμφανίζεται εξάνθημα σε οποιαδήποτε περιοχή του σώματος, ακόμα και μακριά από το σημείο του τσιμπήματος.
Πρώτες Βοήθειες για Μικρά Τσιμπήματα Μέδουσας
Μία έρευνα του 2017 διαπίστωσε ότι μερικές απλές ενέργειες μπορούν να περιορίσουν σημαντικά το άλγος μετά από ένα τσίμπημα μέδουσας. Η έρευνα εξέτασε ένα συγκεκριμένο είδος μέδουσας με μεγάλα πλοκάμια, το οποίο προκαλεί ιδιαίτερα επώδυνα τσιμπήματα, ωστόσο τα αποτελέσματά της εφαρμόζονται για τα περισσότερα είδη μέδουσας.
Μετά από ένα τσίμπημα, ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα το ταχύτερο δυνατό:
- Ξεπλύνετε την πληγείσα περιοχή με ξύδι ή με ειδικό σπρέι.
- Αφαιρέστε τα πλοκάμια κατά τη διάρκεια του ξεπλύματος. Τα πλοκάμια μπορεί να προκαλέσουν νέα τσιμπήματα κατά την επαφή με το χέρι επομένως χρησιμοποιήστε γάντια ή πλαστικές σακούλες και μην τα αφαιρέσετε με γυμνά χέρια.
- Τοποθετήστε κομπρέσα ή βάλτε την πληγείσα περιοχή σε νερό θερμοκρασίας τουλάχιστον 45 °C για 40 λεπτά.
Αν δεν έχετε ξύδι ή ζεστό νερό, αφαιρέστε τα πλοκάμια με προσοχή.
Μετά το τσίμπημα από μία μέδουσα μην ξαναμπείτε στη θάλασσα για το υπόλοιπο της ημέρας καθώς το αλάτι στο θαλασσινό νερό μπορεί να επιδεινώσει το άλγος.
Όταν το πλοκάμι της μέδουσας διαπερνά το δέρμα και φτάνει στο αίμα, το τραύμα που προκαλείται μπορεί να μολυνθεί. Οι ασθενείς που δεν έχουν κάνει όλα τα απαραίτητα εμβόλια μπορεί επομένως να χρειαστούν και ένα εμβόλιο του τετάνου. Είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν γιατρό μέσα στις επόμενες ώρες σε περίπτωση που υπάρχει ακόμα ανοιχτή πληγή.
Ορισμένα τσιμπήματα μέδουσας μπορεί να προκαλέσουν άλγος και κνησμό για μερικές ημέρες. Τα συμπτώματα αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν στο σπίτι με:
- Θερμές κομπρέσες για τον περιορισμό του οιδήματος και της φλεγμονής.
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ), όπως η ακεταμινοφαίνη και η ιβουπροφαίνη.
- Μία τοπική κρέμα αντιβιοτικών, έτσι ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος λοίμωξης.
Αν η περιοχή του τσιμπήματος γίνει ιδιαίτερα επώδυνη, εμφανιστεί οίδημα ή γραμμοειδές εξάνθημα στο τραύμα υπάρχει μεγάλη πιθανότητα το τραύμα να έχει μολυνθεί. Στην περίπτωση αυτή επικοινωνήστε με τον γιατρό σας ενός 24ώρου.
Τι να Αποφύγετε μετά από ένα Τσίμπημα Μέδουσας
Ένας γνωστός μύθος είναι ότι η ούρηση στην περιοχή του τσιμπήματος από μία μέδουσα μπορεί να αδρανοποιήσει το δηλητήριο. Στην πραγματικότητα, τα ούρα επιδεινώνουν το άλγος και συχνά ισχυροποιούν ακόμα περισσότερο τις τοξίνες. Το ίδιο ισχύει και για άλλες προσεγγίσεις, όπως ο χυμός λεμονιού ή ο αφρός ξυρίσματος.
Μία μελέτη που εξέτασε άλλες πιθανές θεραπείες για τα τσιμπήματα μέδουσας επιβεβαίωσε ότι το ζεστό νερό βοηθά στην αντιμετώπιση του άλγους. Ορισμένες έρευνες που εξετάστηκαν στη μελέτη υποστήριξαν ότι οι παγοκύστες είναι επίσης εν μέρει αποτελεσματικές, ωστόσο το ζεστό νερό είναι η καλύτερη προσέγγιση.
Πρέπει να τονιστεί ωστόσο ότι δεν πρέπει να ξεπλύνετε την περιοχή με κρύο νερό χωρίς να έχετε βγάλει τα πλοκάμια, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει απελευθέρωση περισσοτέρων τοξινών.
Ορισμένοι χρησιμοποιούν μαγειρική σόδα για την αντιμετώπιση του δηλητηρίου από τα τσιμπήματα. Μία έρευνα του 2007 διαπίστωσε ότι η προσέγγιση αυτή δεν είναι επικίνδυνη, ωστόσο έχει χαμηλή αποτελεσματικότητα.
Σε πιο σοβαρά τσιμπήματα μέδουσας, τα οποία προκαλούν συμπτώματα από το καρδιαγγειακό, ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει μία ένεση θειικού μαγνησίου σε περιβάλλον νοσοκομείου.
Η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη επομένως βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν μέδουσες πριν μπείτε στη θάλασσα και αν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία σχετικά με την ασφάλεια του νερού αποφύγετε το κολύμπι.