Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων, η μετφορμίνη και μερικά ακόμα ευρέως χρησιμοποιούμενα φάρμακα μπορούν να αλλάξουν τη μεταβολική λειτουργία, καθώς και τα γονίδια της αντιμικροβιακής αντοχής του εντερικού μικροβιώματος, σύμφωνα με μία νέα έρευνα από την Ολλανδία.
Οι αλλαγές αυτές αυξάνουν τον κίνδυνο εντερικών λοιμώξεων, παχυσαρκίας και άλλων διαταραχών, όπως σημείωσαν οι ερευνητές κατά την παρουσίαση της μελέτης τους στο United European Gastroenterology (UEG) Week 2019 στη Βαρκελώνη.
«Είναι ακόμη νωρίς για να καταλήξουμε σε συμπεράσματα αναφορικά με τις επιδράσεις στην υγεία βραχυπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα», είπε ο Arnau Vich Vila, επικεφαλής της έρευνας από το Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο Groningen.
«Η έρευνά μας προσφέρει νέα δεδομένα που δείχνουν τις επιδράσεις των φαρμάκων στο εντερικό μικροβίωμα, ενώ αναδεικνύει ορισμένους μηχανισμούς που χρειάζονται περαιτέρω διερεύνηση. Δείχνει επίσης ότι ορισμένα φάρμακα, όπως τα αντιόξινα (οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων) πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο μετά από οδηγία γιατρού», πρόσθεσε.
Οι επιστήμονες εξέτασαν τη σύνδεση ανάμεσα σε 41 κοινές κατηγορίες φαρμάκων και τις αλλαγές που προκαλούν στο εντερικό μικροβίωμα σε υγιείς εθελοντές, σε ασθενείς με φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου καθώς και ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου. Έκαναν μεταγονιδιωματική ανάλυση σε συνολικά 1.883 δείγματα κοπράνων.
Από τις 41 κατηγορίες φαρμάκων, οι 18 συνδέθηκαν με αλλαγές στη σύνθεση ή τη λειτουργικότητα του εντερικού μικροβιώματος, με τους αναστολείς αντλίας πρωτονίων, τη μετφορμίνη, τα αντιβιοτικά και τα καθαρτικά να παρουσιάζουν τις περισσότερες επιδράσεις.
Μετά τις προσαρμογές για την πολυφαρμακία, 7 κατηγορίες φαρμάκων διατήρησαν τη σύνδεσή τους με αλλαγές σε 46 οδούς και μηχανισμούς του εντερικού μικροβιώματος.
Για παράδειγμα, το εντερικό μικροβίωμα των ασθενών που έπαιρναν αναστολείς αντλίας πρωτονίων είχε αυξημένους πληθυσμούς βακτηρίων του ανωτέρου γαστρεντερικού, καθώς και αυξημένη παραγωγή λιπαρών οξέων, ενώ αυτοί που έπαιρναν μετφορμίνη είναι αυξημένα ποσοστά της Escherichia coli.
Η χρήση εκλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI), μίας κατηγορίας αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, σε ασθενείς με σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, συνδέθηκε με αύξηση στον πληθυσμό των δυνητικά επιβλαβών βακτηρίων Eubacterium ramulus.
Η χρήση από του στόματος στεροειδών συνδέθηκε με αυξημένα επίπεδα μεθανογόνων βακτηρίων. Τα τελευταία έχουν σχετιστεί με υψηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας και αυξημένο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ).
8 Κατηγορίες φαρμάκων συνδέθηκαν επίσης με αυξημένη δραστηριότητα των μηχανισμών της αντιμικροβιακής αντοχής.
«Αυτή τη στιγμή έχουμε ξεκινήσει νέες έρευνες για να εξετάσουμε την πιθανή σύνδεση ανάμεσα στη χρήση φαρμάκων, το εντερικό μικροβίωμα και την εμφάνιση ανεπιθυμήτων ενεργειών», είπε ο Vich Vila. «Προς το παρόν οι επιδημιολογικές και κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η παρατεταμένη χρήση ορισμένων φαρμάκων μπορεί να έχει σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες. Ο σκοπός μας είναι να δείξουμε αν οι ανεπιθύμητες ενέργειες αυτές μεσολαβούνται από το εντερικό μικροβίωμα και, αν ναι, να σχεδιάσουμε στρατηγικές για την πρόληψη του φαινομένου αυτού».
Βιβλιογραφία: Medscape