Ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί την 3η αιτία θανάτου από καρκίνο τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες. Σύμφωνα με επιδημιολογικά δεδομένα, σχεδόν το 4.2% του πληθυσμού θα διαγνωστεί με τη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής του.
Αν και οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει ακόμα να αποκαλύψουν τα αίτια του καρκίνου αυτού, αρκετοί υποστηρίζουν ότι η νόσος έχει πιθανώς πολυπαραγοντική αιτιολογία.
Η παχυσαρκία και η υπερβαρία, η καθιστική ζωή, το κάπνισμα και η ανθυγιεινή διατροφή αποτελούν τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Η ηλικία άνω των 50 και το ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του παχέος εντέρου, πολυπόδων ή φλεγμονωδών νόσων του εντέρου μπορεί επίσης να αυξήσει τον παραπάνω κίνδυνο.
Μία νέα έρευνα προσθέτει ένα ακόμα στοιχείο στη λίστα των παραγόντων κινδύνου για τη νόσο: το εντερικό μικροβίωμα. Ουσιαστικά η έρευνα κάνει ένα βήμα παραπάνω και δείχνει ότι ορισμένα βακτήρια ουσιαστικά είναι αυτά που προκαλούν τον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Η Kaitlin Wade, από το Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν η επικεφαλής της έρευνας που παρουσιάστηκε στο National Cancer Research Institute Cancer Conference στη Γλασκώβη.
Εξερεύνηση Σχέσης Αιτίας-Αποτελέσματος
Η Wade και η ομάδα της εξέτασαν δεδομένα από 3.890 εθελοντές που είχαν λάβει μέρος σε 3 μελέτες και συγκεκριμένα τις Flemish Gut Flora Project, German Food Chain Plus Study και PopGen study.
Ανέλυσαν επιπλέον δεδομένα από 120.328 εθελοντές που είχαν λάβει μέρος στο διεθνές Genetics and Epidemiology of Colorectal Cancer Consortium.
Οι έρευνες αυτού του είδους συγκρίνουν τα γονιδιώματα των εθελοντών για να διαπιστώσουν αν υπάρχουν διαφορές ανάμεσα σε αυτούς που πάσχουν από ένα συγκεκριμένο νόσημα και υγιείς εθελοντές.
Ωστόσο, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης ήθελαν να αναδείξουν σχέση αιτίας-αποτελέσματος και όχι απλά να διαπιστώσουν μία σύνδεση. «Αρκετές έρευνες σε ανθρώπους και πειραματόζωα έχουν δείξει ότι υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στο εντερικό μικροβίωμα και τον καρκίνο του παχέος εντέρου», εξήγησε η Wade, «ωστόσο ελάχιστες έχουν ανακαλύψει σαφή στοιχεία που να αποδεικνύουν μία σχέση αιτίας-αποτελέσματος ανάμεσα στα δυο».
«Με άλλα λόγια, είναι δύσκολο να ξεχωρίσουμε αν ορισμένα μικρόβια του εντέρου προκαλούν καρκίνο του παχέος εντέρου, αν η νόσος προκαλεί μεταβολή στη σύνθεση του μικροβιώματος ή αν η σύνδεση αποδίδεται σε άλλους παράγοντες που επηρεάζουν τόσο το μικροβίωμα όσο και τον καρκίνο του παχέος εντέρου», πρόσθεσε.
Για την επίτευξη του παραπάνω στόχου, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν Μεντελική τυχαιοποίηση, μία σύνθετη στατιστική μέθοδο που αναλύεει δεδομένα ενός μεγάλου πληθυσμιακού δείγματος για να βρει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι υπάρχει σχέση αιτίας-αποτελέσματος.
Όπως εξήγησε η Wade, «με τη Μεντελική τυχαιοποίηση, χρησιμοποιούμε τη φυσική, τυχαία ποικιλομορφία των γονιδίων, η οποία επηρεάζει τα επίπεδα των βακτηρίων στο εντερικό μικροβίωμα, με τρόπο που ομοιάζει μία τυχαιοποιημένη μελέτη».
Με τον τρόπο αυτό οι επιστήμονες μπορούν να εξετάσουν αν οι ασθενείς με διαφορετικά γονίδια και διαφορετικό εντερικό μικροβίωμα «έχουν και διαφορετικό κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου».
«Με τον τρόπο αυτό δεν χρειάζεται να τροποποιήσουμε άμεσα το εντερικό μικροβίωμα μίας ομάδας χορηγώντας αντιβιοτικά ή προβιοτικά σε μία τυχαιοποιημένη μελέτη ή να περιμένουμε να δούμε αν οι ασθενείς του πληθυσμού θα παρουσιάσουν καρκίνο του παχέος εντέρου. Απλά χρειαζόμαστε έρευνες που έχουν υπολογίσει ήδη αυτές τις πληροφορίες», εξήγησε.
Μία Βακτηριακή Οικογένεια Προκαλεί Καρκίνο του Παχέος Εντέρου
Όπως διαπίστωσε η έρευνα «μία μη ταξινομημένη ομάδα βακτηρίων από το είδος Bacteroidales αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου κατά 2-15%», ανέφερε η Wade.
«Χρησιμοποιώντας Μεντελική τυχαιοποίηση καταφέραμε να κατανοήσουμε το ρόλο που παίζουν τα βακτήρια στην εμφάνιση της νόσου», πρόσθεσε.
«Τα ευρήματά μας υποστηρίζουν τις προηγούμενες έρευνες που είχαν δείξει ότι τα βακτήρια Bacteroidales εμφανίζονται σε μεγαλύτερους πληθυσμούς στους ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο του παχέος εντέρου σε σχέση με τους υγιείς εθελοντές», τόνισε η Wade.
Ωστόσο, όπως εξήγησε, θα πρέπει να γίνουν περισσότερες έρευνες μέχρι να μπορούμε να υποστηρίξουμε τη θεωρία αυτή πέραν αμφιβολίας.
Για παράδειγμα, «θα πρέπει να ταυτοποιηθεί το ακριβές στέλεχος βακτηρίων στην οικογένεια Βacteroidales που ενοχοποιείται για τον αυξημένο κίνδυνο, ενώ πρέπει να εξετάσουμε επίσης πώς επηρεάζεται το μικροβίωμα του εντέρου από τις διαφορές στα γονίδια».
Επιπλέον, όπως πρόσθεσε η επιστήμονας, ακόμα κι αν μελλοντικές έρευνες επιβεβαιώσουν ότι τα βακτήρια αυτά πραγματικά προκαλούν καρκίνο του παχέος εντέρου, θα πρέπει να εξερευνηθεί επίσης με ποιο τρόπο οι πληθυσμοί των βακτηρίων αυτών επηρεάζουν την πορεία άλλων νόσων.