Μία νέα έρευνα σε ένα μεγάλο δείγμα γυναικών ηλικίας άνω των 50 ετών διαπίστωσε σύνδεση ανάμεσα στην κακή ποιότητα των κοινωνικών σχέσεων και την απώλεια οστικής μάζας. Το εύρημα αυτό τονίζει ακόμα περισσότερο την σημαντικότητα των κοινωνικών σχέσεων τόσο για την ψυχική όσο και για τη σωματική υγεία.
Ο οστεοπόρωση είναι μία νόσος που επηρεάζει περισσότερο τις γυναίκες και συγκεκριμένα αυτές που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει μάλιστα ότι οι γυναίκες διατρέχουν τετραπλάσιο κίνδυνο απώλειας οστικής μάζας σε σχέση με τους άνδρες. Αυτός είναι και ο λόγος που υπάρχει τελευταία έντονο ερευνητικό ενδιαφέρον για την ταυτοποίηση όλων των τροποποιήσιμων παραγόντων κινδύνου για την απώλεια της οστικής πυκνότητας στις γυναίκες.
Μία νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα σε συνεργασία με άλλους οργανισμούς κατάφερε να τα διαπιστώσει μία ενδιαφέρουσα σύνδεση ανάμεσα στην κοινωνικότητα ενός ατόμου και την ποσότητα της οστικής μάζας που έχει χάσει.
Η νέα έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στο Journal of Epidemiology & Community Health, ένα παράρτημα του BMJ, δείχνει ότι ο παράγοντας που επηρεάζει περισσότερο την υγεία των οστών είναι η ποιότητα και όχι η ποσότητα των κοινωνικών σχέσεων.
Ο παράγοντας αυτός αποτελεί ένα μέτρο «ψυχοκοινωνικού στρες», δηλαδή μίας μορφής στρες που εμφανίζεται σε ανθρώπους με μειωμένη διάθεση, χαμηλή ικανοποίηση, χαμηλό μορφωτικό επίπεδο ή μετά από ένα σημαντικό γεγονός στη ζωή τους.
«Το ψυχοκοινωνικό στρες αυξάνει πιθανώς τον κίνδυνο καταγμάτων μέσω αποδόμησης της οστικής πυκνότητας», έγραψαν οι ερευνητές στη μελέτη τους. «Επηρεάζει τη δομή των οστών και ενισχύει τον ανασχηματισμό τους μέσω απορρύθμισης στην έκκριση ορμονών, όπως η κορτιζόλη, οι θυρεοειδείς ορμόνες, η αυξητική ορμόνη και τα γλυκοκορτικοειδή», εξήγησαν.
Ωστόσο, σημειώνουν επίσης ότι η πιθανή σχέση ανάμεσα στο ψυχοκοινωνικό στρες και την απώλεια οστικής μάζας έχει αποτελέσει αντικείμενο ελαχίστων ερευνών, «τα ευρήματα των οποίων ήταν διφορούμενα».
Χειρότερες Κοινωνικές Σχέσεις, Μεγαλύτερη Απώλεια Οστικής Μάζας
Στην παρούσα μελέτη, η επικεφαλής Σόνα Φόλλις και οι συνεργάτες της ανέλυσαν δεδομένα σχετικά με την υγεία τον τρόπο ζωής από 11.020 γυναίκες ηλικίας 50-70 ετών οι οποίες είχαν λάβει μέρος στο Women’s Health Initiative (WHΙ). Το WHΙ είναι μία μακράς διάρκειας μελέτη που έχει ως στόχο να εξερευνήσει στρατηγικές πρόληψης για διάφορες παθήσεις, μεταξύ των οποίων η καρδιακή νόσος, ο καρκίνος του μαστού και η οστεοπόρωση στις γυναίκες.
Οι εθελοντές αποτελούσαν μέρος μίας υπο-ομάδας του WHI στην οποία εξετάστηκαν πληροφορίες για την οστική πυκνότητα. Οι ερευνητές συνέλεξαν δεδομένα στην αρχή της έρευνας, τη στιγμή που οι εθελοντές γράφτηκαν στη μελέτη και ξανά μετά από 6 χρόνια.
Στην αρχή της έρευνας, οι εθελοντές συμπλήρωσαν επίσης ερωτηματολόγια αναφορικά με τα επίπεδα του ψυχοκοινωνικού στρες τα οποία σχετίζονται με τρεις παράγοντες:
- Κοινωνική Πίεση, η οποία αναφέρεται στην κακή ποιότητα των κοινωνικών σχέσεων
- Κοινωνική Στήριξη, η οποία αναφέρεται στην καλή ποιότητα των κοινωνικών σχέσεων
- Κοινωνική Λειτουργικότητα, η οποία αναφέρεται στα επίπεδα της κοινωνικότητας
Οι ερευνητές παρακολούθησαν τους εθελοντές για 6 χρόνια και διαπίστωσαν ότι αυτοί που είχαν τα υψηλότερα επίπεδα ψυχοκοινωνικού στρες είχαν επίσης τη χαμηλότερη οστική πυκνότητα. Η σύνδεση αυτή διατηρήθηκε ακόμα και μετά την προσαρμογή για παράγοντες όπως η ηλικία, το επίπεδο εκπαίδευσης, ο δείκτης μάζας σώματος, το ιστορικό καπνίσματος και αλκοόλ, καθώς και άλλοι.
Ορισμένοι στρεσσογόνοι παράγοντες είχαν μεγαλύτερη βαρύτητα σε σχέση με άλλους αναφορικά με την απώλεια της οστικής πυκνότητας. «Ταυτοποιήσαμε συγκεκριμένους ψυχοκοινωνικούς στρεσσογόνους παράγοντες από το κοινωνικό περιβάλλον που σχετίζονται με την απώλεια οστικής πυκνότητας», δήλωσαν οι συγγραφείς της μελέτης.
Οι ερευνητές συνέδεσαν τα υψηλότερα επίπεδα κοινωνικής πίεσης με μεγαλύτερη απώλεια οστικής πυκνότητας στο ισχίο, συνολικά, καθώς και στο χαμηλότερο μέρος της σπονδυλικής στήλης.
Παρόμοιες επιπτώσεις παρατηρήθηκαν και από τη μειωμένη κοινωνική λειτουργικότητα, η οποία επηρεάζε ωστόσο περισσότερο το ισχίο, το μηριαίο και την οστική πυκνότητα συνολικά.
Ο σημαντικότερος παράγοντας, πάντως, σύμφωνα με τους ερευνητές ήταν η κοινωνική πίεση, την οποία οι ερευνητές εκτίμησαν με μία κλίμακα από το 1 έως το 20, με τα υψηλότερα σκορ να παραπέμπουν σε μεγαλύτερη κοινωνική πίεση.
Η ομάδα διαπίστωσε ότι για κάθε επιπλέον πόντο σε αυτό το σκορ, η απώλεια της οστικής πυκνότητας αυξανόταν. Ειδικότερα, για κάθε πόντο παρατηρήθηκε 0.082% μειωμένη οστική πυκνότητα στο μηριαίο, 0.108% στο ισχίο και 0.069% στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης.
Η Φόλλις και οι συνεργάτες της τόνισαν ότι η έρευνά τους ήταν μία έρευνα παρατήρησης και επομένως δεν μπορεί να στοιχειοθετήσει σχέση αιτίας-αποτελέσματος. Ωστόσο, οι συγγραφείς δήλωσαν ότι η σύνδεση ανάμεσα στις κοινωνικές σχέσεις και την απώλεια οστικής πυκνότητας δεν πρέπει να αγνοηθεί.