Οι χρόνιες φλεγμονώδεις νόσοι, όπως η ψωρίαση και η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να μειώσουν την ποιότητα ζωής των ασθενών, οδηγώντας τελικά σε άγχος και κατάθλιψη. Μπορεί όμως η κατάθλιψη να είναι συνέπεια των φλεγμονωδών νόσων και όχι απλά αντίδραση σε αυτές;
Ένας μεγάλος αριθμός ερευνών δείχνουν ότι η επίμονη φλεγμονή, η οποία είναι κοινό χαρακτηριστικό των χρονίων φλεγμονωδών νόσων, μπορεί να επηρεάσει τη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Προηγούμενες έρευνες είχαν παρατηρήσει επίσης αυξημένο κίνδυνο συμπτωμάτων κατάθλιψης για ορισμένες φλεγμονώδεις νόσους, όπως η ψωρίαση.
Ωστόσο, καμία έρευνα μέχρι σήμερα δεν είχε εξετάσει την κατάθλιψη και τις αγχώδεις διαταραχές σε ένα μεγάλο φάσμα φλεγμονωδών νόσων. Οι προηγούμενες έρευνες είχαν επικεντρωθεί επίσης περισσότερο στους μεσήλικες και ηλικιωμένους.
Μία έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο Annals of the Rheumatic Diseases, ανέλυσε δεδομένα από 500.000 ασθενείς με σκοπό να εξετάσει τα ποσοστά κατάθλιψης και άγχους σε ένα μεγάλο εύρος φλεγμονωδών νόσων. Ένας από τους στόχους της έρευνας ήταν να διαπιστωθεί η σύνδεση μεταξύ της ηλικίας που ξεκινούν οι χρόνιες φλεγμονώδεις νόσοι και ο μελλοντικός κίνδυνος συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους.
Η έρευνα έδειξε ότι οι ασθενείς με φλεγμονώδεις διαταραχές είχαν 16% αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης και άγχους, σε σύγκριση με τους εθελοντές που ήταν υγιείς. Η ηλικία εμφάνισης της φλεγμονώδους νόσου επηρέαζε επίσης τον κίνδυνο. Όσοι είχαν διαγνωστεί πριν την ηλικία των 40 ετών είχαν 70% αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης και αγχώδους διαταραχής ανεξαρτήτως της φλεγμονώδους νόσου.
Πώς εξηγούνται όμως τα παραπάνω αποτελέσματα; Σίγουρα, το άλγος και το στίγμα που σχετίζεται με τις φλεγμονώδεις νόσους μπορεί να επηρεάσει την επαγγελματική και κοινωνική ζωή των νεαρών ενηλίκων, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα άγχους και κατάθλιψης. Ωστόσο, οι φλεγμονώδεις νόσοι που εμφανίζονται πρώιμα σχετίζονται συνήθως με πιο γενικευμένη φλεγμονή, συχνότερες εξάρσεις και πιο επιθετική νόσο σε σχέση με αυτές που εμφανίζονται αργότερα. Μπορεί λοιπόν η αυξημένη φλεγμονή να αποτελεί εν μέρει εξήγηση για την αύξηση στα παραπάνω ψυχικά συμπτώματα;
Η μεγάλη πρόκληση είναι να προσδιορίσουμε ποιο είναι αυτό που προηγείται. Η φλεγμονή οδηγεί σε παθήσεις όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και στη συνέχεια σε «αντιδραστική» κατάθλιψη; Ή μήπως η φλεγμονή προκαλεί τόσο την πάθηση όσο και την κατάθλιψη;
Η έρευνα εξέτασε ιατρικά αρχεία τα οποία δείχνουν πότε ένας ασθενής επισκέφθηκε τον γιατρό για ένα συγκεκριμένο σύμπτωμα. Οι ερευνητές δεν μπορούσαν να γνωρίζουν για πόσο καιρό ο ασθενής παρουσίαζε το σύμπτωμα σε ήπια μορφή μέχρι να επισκεφθεί τον γιατρό. Επομένως, όταν ο ασθενής επισκέφθηκε τον γιατρό για μία φλεγμονώδη νόσο, υπάρχει πιθανότητα να είχε ήδη κατάθλιψη αλλά να επέλεξε να μην το αναφέρει.
Οι μελλοντικές έρευνες πρέπει να εξετάσουν αν ο αυξημένος κίνδυνος κατάθλιψης και αγχώδους διαταραχής αποδίδεται στις επιδράσεις της φλεγμονώδους νόσου στην καθημερινότητα ή το αίτιο και αυτής είναι η φλεγμονή. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι αντιφλεγμονώδεις θεραπείες μπορεί να βοηθήσουν στα συμπτώματα κατάθλιψης, ιδιαίτερα στους ασθενείς με κατάθλιψη ανθεκτική στη θεραπεία.
Η κατανοήση των διαφόρων οδών που συνδέουν τις φλεγμονώδεις νόσους με τον κίνδυνο άγχους και κατάθλιψης θα ανοίξουν το δρόμο για πιο στοχευμένες θεραπείες.
Ανεξάρτητα με την αιτιολογία του άγχους και της κατάθλιψης, οι ερευνητές τόνισαν ότι είναι σημαντικό να παρακολουθείται τακτικά η ψυχική υγεία των νεαρών ενηλίκων με φλεγμονώδεις νόσους. Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι όσο νωρίτερα ξεκινά η θεραπεία, τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα.