Οι Κίνδυνοι από τα Αδρανή Συστατικά των Φαρμάκων

Τα περισσότερα από τα χάπια που παίρνουμε καθημερινά δεν περιέχουν μόνο την ενεργή ουσία του φαρμάκου, αλλά και μία σειρά από αδρανή συστατικά τα οποία επιτελούν μία σειρά εργασίες. Για παράδειγμα, κάποια από αυτά βοηθούν το φάρμακο να διατηρήσει το σχήμα του ή να βελτιώσει την απορρόφησή τους από τον οργανισμό. Ωστόσο, αρκετές από αυτές τις ουσίες μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως διαπίστωσε μία νέα έρευνα.

Η Ανατομία ενός Χαπιού

Οι επιστήμονες εξέτασαν αρκετές βάσεις δεδομένων και διαπίστωσαν ότι το μέσο χάπι ή κάψουλα περιέχει περίπου 9 αδρανείς ουσίες αν και μπορεί να περιέχει από καμία μέχρι 35. Είναι όμως απαραίτητο να υπάρχουν τόσο πολλές αδρανείς ουσίες;

«Η σύσταση ενός φαρμάκου είναι μία τέχνη και χρειάζονται πολλά συστατικά για να διασφαλιστεί η πλήρης δράση του φαρμάκου», είπε ο Δρ Τζιοβάνι Τραβερσό, ένας από τους συγγραφείς της έρευνας.

Διάφορα αδρανή συστατικά χρησιμοποιούνται για να επιτύχουν διαφορετικούς σκοπούς όπως:

  • Τεχνητά γλυκαντικά όπως η ασπαρτάμη και η σακχαρίνη χρησιμοποιούνται για να βελτιώσουν τη γεύση του φαρμάκου.
  • Λιπαρά οξέα βοηθούν στην απορρόφηση του φαρμάκου.
  • Λακτόζη και άλλα σάκχαρα χρησιμοποιούνται για να διατηρηθεί η δομή του φαρμάκου.
  • Οι πολυσακχαρίτες και η βιταμίνη Ε παρατείνουν τη διάρκεια ζωής του φαρμάκου.
  • Διάφορα πολυμερή δεν επιτρέπουν σε ουσίες όπως η οξυκωδόνη να διαλυθούν

Όπως σημείωσε ο Δρ Τραβερσό, τα αδρανή συστατικά αποτελούν τελικά σχεδόν τα 3/4 του φαρμάκου.

Δυσανεξία στα Αδρανή Συστατικά

Αν και τα αδρανή συστατικά παίζουν σημαντικό ρόλο στα διάφορα φάρμακα, μπορεί επίσης να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες.

Ο σημαντικότερος κίνδυνος είναι η δυσανεξία σε ουσίεως γνωστές ως FODMAPs. Οι ουσίες αυτές είναι σάκχαρα που βρίσκονται σε ορισμένα τρόφιμα (όπως το γάλα και τα προϊόντα του, το σιτάρι, το κρεμμύδι, το σκόρδο, τα όσπρια, το μέλι και τα φιστίκια) και πέπτονται δύσκολα με αποτέλεσμα να προκαλούνται συμπτώματα από το γαστρεντερικό όπως αέρια, μετεωρισμός και διάρροια.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 55% των φαρμάκων που λαμβάνονται από το στόμα περιέχουν τουλάχιστον ένα FODMAP. Η λακτόζη για παράδειγμα βρίσκεται σε όλα τα φάρμακα που περιέχουν ροσουβαστατίνη, καθώς και σε όλα τα αναλγητικά που περιέχουν δικλοφαινάκη. Το 65% σχεδόν του παγκοσμίου πληθυσμού έχει δυσκολίες στην πέψη της λακτόζης.

Αλλεργικές Αντιδράσεις

Μία σπάνια αλλά δυνητικά απειλητική για τη ζωή αντίδραση από ορισμένα αδρανή συστατικά είναι η αλλεργική αντίδραση. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι 38 αδρανή συστατικά είναι δυνητικά αλλεργιογόνα, όπως για παράδειγμα τα έλαια φυστικιού, οι διάφορες χρώσεις και η γλουτένη.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν επίσης ότι το 93% των χαπιών που εξέτασαν περιέχουν τουλάχιστον 1 δυνητικό αλλεργιογόνο. Δηλαδή:

  • Το 1/3 των φαρμάκων περιέχουν χημικές χρώσεις, όπως η ταρτραζίνη, η οποία έχει συνδεθεί με ανεπιθύμητες ενέργειες.
  • Όλες οι κάψουλες προγεστερόνης περιέχουν έλαια από φυστίκι (ιδιαίτερα επικίνδυνα για ασθενείς με αλλεργία στο φυστίκι).

Οι αλλεργικές αντιδράσεις από τα αδρανή συστατικά μπορεί να είναι ήπιες, όπως για παράδειγμα ένα εξάνθημα, ή σοβαρότερες όπως σοβαρή δύσπνοια.

Για τους ασθενείς με κοιλιοκάκη, η κατανάλωση γλουτένης (ακόμα και ένα χάπι) μπορεί να προκαλέσει επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος στο λεπτό έντερο, με αποτέλεσμα να προκληθεί φλεγμονή και γαστρεντερικά προβλήματα.

Αδρανή Συστατικά που δρουν ως Αλλεργιογόνα

Χρώσεις Allura red, brilliant blue, sunset yellow FCF
Τρόφιμα Άμυλος αραβοσίτου, ζελατίνη, λακτόζη, φυστικέλαιο, άμυλο σίτου
Γλυκαντικά Ασπαρτάμη, μαννιτόλη, σακχαρίνη, σουκρόζη

Αυξημένος Κίνδυνος

Ο κίνδυνος για ανεπιθύμητες ενέργειες από τα αδρανή συστατικά αυξάνεται με την πολυφαρμακία, τη λήψη δηλαδή αρκετών φαρμάκων ταυτόχρονα.

Όπως δήλωσαν οι ερευνητές, το 39% των Αμερικανών ηλικίας άνω των 65 ετών παίρνει τουλάχιστον 5 φάρμακα κάθε μέρα. Όσο περισσότερα είναι τα φάρμακα που παίρνει κάποιος, τόσο αυξάνονται και τα αδρανή συστατικά που λαμβάνει. Η έρευνα διαπίστωσε ότι ένας άνθρωπος που παίρνει 10 φάρμακα καθημερινά, λαμβάνει σχεδόν 3γρ αδρανών συστατικών.

Η ποσότητα αυτή είναι σημαντική για κάποιον που έχει αλλεργία ή δυσανεξία σε κάποιο από αυτά τα πρόσθετα. Για παράδειγμα, αν παίρνετε 10 χάπια η ποσότητα της λακτόζης είναι αρκετή για να προκαλέσει συμπτώματα, είπε ο Δρ Τραβερσό.

Τι Μπορούμε να Κάνουμε

Το γεγονός ότι τα φάρμακα περιέχουν δυνητικά αλλεργιογόνα δεν θα προκαλέσει ποτέ προβλήματα στους περισσότερους ασθενείς. «Δεν γνωρίζουμε ποια ποσότητα ενός αδρανούς συστατικού προκαλεί ανεπιθύμητες ενέργειες σε ένα τυχαίο άτομο», είπε ο Δρ Τραβερσό.

Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αγνοήσετε εντελώς την παρουσία τους. Ο Δρ Τραβερσό συνιστά ότι πρέπει να διαβάζετε προσεκτικά τα συστατικά των φαρμάκων που παίρνετε.

Αν διαπιστώσετε ότι υπάρχουν συστατικά στα οποία έχουμε αλλεργία ή δυσανεξία, επικοινωνήστε με τον γιατρό σας και ρωτήστε τον αν υπάρχει εναλλακτικό φάρμακο. Η ομεπραζόλη για παράδειγμα έχει σχεδόν 30 αντίστοιχα φάρμακα επομένως μπορεί να αντικατασταθεί εύκολα με κάποιο από αυτά.

Οι ερευνητές, καταλήγοντας, υποστήριξαν ότι προφανώς δεν πρέπει να αφαιρεθούν τα αδρανή συστατικά από τα φάρμακα, καθώς παίζουν σημαντικό ρόλο στη λειτουργία τους. Ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η παρουσία τους μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητα συμπτώματα.

Βιβλιογραφία: Harvard Health

Φωτογραφία: Dids 

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα