Μία ομάδα ερευνητών από τη Γερμανία διαπίστωσε ότι ο ύπνος βελτιώνει την ικανότητα ορισμένων ανοσιακών κυττάρων να προσκολλώνται στους στόχους τους. Οι επιστήμονες πρατήρησαν ότι ο ύπνος βοηθά στην αντιμετώπιση των λοιμώξεων, ενώ άλλες καταστάσεις, όπως το χρόνιο στρες, αυξάνουν την ευαισθησία του οργανισμού σε αυτές.
Η έρευνα, επικεφαλής της οποίας ήταν ο Στόγιαν Ντιμίτροφ και η Λουσιάνα Μπεσεντόφσκι, δημοσιεύτηκε στο Journal of Experimental Medicine.
Τα Τ κύτταρα είναι ένα είδος λευκών αιμοσφαιρίων που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την ανοσιακή απόκριση. Όταν αναγνωρίσουν ένα στόχο, όπως για παράδειγμα ένα κύτταρο που έχει μολυνθεί από ιό, ενεργοποιούν πρωτεΐνες γνωστές ως ιντεργκρίνες, οι οποίες τους επιτρέπουν να προσκολληθούν στο κύτταρο-στόχος και στη συνέχεια, αν είναι μολυσμένο από ιό, να το καταστρέψουν. Αν και γνωρίζουμε αρκετά για τα σήματα που ενεργοποιούν τις ιντεγκρίνες, τα σήματα που περιορίζουν την ικανότητα των Τ κυττάρων να προσκολλώνται στο στόχο τους δεν είναι εξίσου κατανοητά.
Ο Ντιμίτροφ και οι συνεργάτες του αποφάσισαν να διερευνήσουν τις επιδράσεις μίας ομάδας σηματοδοτικών μορίων, γνωστά ως ανταγωνιστές υποδοχέων Gαs. Αρκετά από τα μόρια αυτά μπορούν να καταστείλουν το ανοσοποιητικό σύστημα, ωστόσο είναι άγνωστο αν αναστέλλουν την ικανότητα των Τ κυττάρων να ενεργοποιούν τις ιντεγκρίνες και να προσκολλώνται στα κύτταρα.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ορισμένοι ανταγωνιστές υποδοχέων Gαs, μεταξύ των οποίων και οι ορμόνες αδρεναλίνη και νοραδρεναλίνη, τα προφλεγμονώδη μόρια προσταγλανδίνη E2 και D2, καθώς και η αδενοσίνη, δεν επέτρεπαν στα Τ κύτταρα να ενεργοποιήσουν τις ιντεγκρίνες μετά την αναγνώριση του στόχου. «Τα επίπεδα των μορίων αυτών που είναι απαραίτητα για να ανασταλεί η ενεργοποίηση των ιντεγκρινών παρατηρούνται σε αρκετές παθολογικές καταστάσεις, όπως ο καρκίνος, η ελονοσία, η υποξία και το στρες», είπε ο Ντιμίτροφ. «Αυτή η οδός μπορεί επομένως να συμβάλει στην καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος που σχετίζεται με τις παραπάνω παθήσεις».
Τα επίπεδα της αδρεναλίνης και των προσταγλανδινών παρουσιάζουν μείωση κατά τον ύπνο. Ο Ντιμίτροφ και οι συνεργάτες του συνέκριναν Τ κύτταρα από υγιείς εθελοντές που είχαν κοιμηθεί ή είχαν μείνει ξύπνιοι κατά τη διάρκεια μίας νύχτας. Τα Τ κύτταρα των εθελοντών που είχαν κοιμηθεί είχαν σημαντικά υψηλότερα επίπεδα ενεργοποίησης ιντεγκρινών σε σχέση με τα Τ κύτταρα αυτών που δεν είχαν κοιμηθεί. Οι ερευνητές κατάφεραν να επιβεβαιώσουν ότι οι θετικές επιδράσεις του ύπνου στην ενεργοποίηση ιντεγκρινών των Τ κυττάρων αποδίδεται στην μειωμένη ενεργοποίηση των υποδοχέων Gαs.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι ο ύπνος έχει την ικανότητα να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα της απόκρισης των Τ κυττάρων, παρατήρηση που έχει ιδιαίτερη σημασία αν αναλογιστούμε τα υψηλά ποσοστά διαταραχών που σχετίζονται με κακή ποιότητα ή μειωμένη διάρκεια ύπνου, όπως η κατάθλιψη, το χρόνιο στρες και η γήρανση», είπε η άλλη επικεφαλής της έρευνας, Λουσιάνα Μπεζεντόφσκι.
Εκτός από την ερμηνεία των μηχανισμών πίσω από τις θετικές επιδράσεις του ύπνου και τις αντίστοιχες αρνητικές άλλων καταστάσεων όπως το στρες, η έρευνα του Ντιμίτροφ και των συνεργατών του μπορεί να συμβάλλει στην ανάπτυξη νέων θεραπειών που θα βελτιώνουν την ικανότητα προσκόλλησης των Τ κυττάρων. Το γεγονός αυτό θα έχει διάφορες εφαρμογές, όπως για παράδειγμα στην ανοσοθεραπεία του καρκίνου, όπου τα Τ κύτταρα πρέπει να στοχεύσουν και να καταστρέψουν τα νεοπλασματικά κύτταρα.