Τα λευκά αιμοσφαίρια βρίσκονται στο αίμα και βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα να αντιμετωπίσει τις λοιμώξεις. Παράγονται από το μυελό των οστών, περιοχή στην οποία βρίσκεται το 80-90% των λευκών αιμοσφαιρίων. Όταν παρουσιαστεί μία λοίμωξη ή μία φλεγμονώδης νόσος, ο οργανισμός απελευθερώνει λευκά αιμοσφαίρια με σκοπό την αντιμετώπισή της.
Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε τα είδη και τις λειτουργίες των λευκών αιμοσφαιρίων.
Περιεχόμενα:
Είδη και Λειτουργίες
Σήμερα, έχουν ταυτοποιηθεί τρία είδη λευκών αιμοσφαιρίων: τα κοκκιοκύτταρα, τα λεμφοκύτταρα και το μονοκύτταρα.
Κοκκιοκύτταρα
Τα κοκκιοκύτταρα αποτελούν μία ομάδα λευκών αιμοσφαιρίων με μικρά κοκκία που περιέχουν πρωτεΐνες. Υπάρχουν συνολικά τρία είδη κοκκιοκυττάρων:
- Βασεόφιλα. Συνιστούν λιγότερο από το 1% του πληθυσμού των λευκών αιμοσφαιρίων στον οργανισμό και ο πληθυσμός τους αυξάνεται στις αλλεργικές αντιδράσεις.
- Ηωσινόφιλα. Αντιμετωπίζουν συνήθως τις λοιμώξεις που προκαλούνται από παράσιτα. Έχουν επίσης ρόλο τόσο στη γενική όσο και στη φλεγμονώδη ανοσιακή απόκριση.
- Ουδετερόφιλα. Αποτελούν την πολυπληθέστερη κατηγορία λευκών αιμοσφαιρίων του οργανισμού. Η κύρια λειτουργία τους είναι να περικλείουν και να καταστρέφουν τα βακτήρια και τους μύκητες που βρίσκονται στον οργανισμό.
Λεμφοκύτταρα
Αυτά περιλαμβάνουν:
- Β κύτταρα. Γνωστά και ως Β-λεμφοκύτταρα, τα κύτταρα αυτά παράγουν αντισώματα βοηθώντας έτσι το ανοσοποιητικό σύστημα να αντιμετωπίσει τις λοιμώξεις.
- Τ κύτταρα. Γνωστά και ως Τ-λεμφοκύτταρα, η ομάδα αυτή των λευκών αιμοσφαιρίων αναγνωρίζει και καταστρέφει τα κύτταρα που προκαλούν λοιμώξεις.
- Φυσικά Κύτταρα-Φονείς. Τα κύτταρα αυτά στοχεύουν και καταστρέφουν κύτταρα ιών καθώς και νεοπλασματικά κύτταρα.
Μονοκύτταρα
Τα μονοκύτταρα συνιστούν το 2-8% του συνολικού πληθυσμού των λευκών αιμοσφαιρίων στον οργανισμό. Ο πληθυσμός τους αυξάνεται σε ασθενείς με χρόνιες λοιμώξεις.
Τα μονοκύτταρα στοχεύουν και ακταστρέφουν τα κύτταρα που προκαλούν λοιμώξεις.
Φυσιολογικές Τιμές
Το φυσιολογικό εύρος των λευκών αιμοσφαιρίων εξαρτάται από την ηλικία και αποτυπώνεται στον παρακάτω πίνακα:
| Ηλικία | Φυσιολογικό Εύρος (/μl) |
| Νεογέννητα βρέφη | 13.000-38.000 |
| Παιδιά 2 ετών | 5.000-20.000 |
| Ενήλικες | 4.500-11.000 |
Το φυσιολογικό εύρος για τις εγκύους που βρίσκονται στο 3ο τρίμηνο της κύησης είναι 5.800-13.200.
Υψηλά Λευκά Αιμοσφαίρια
Η κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός παράγει περισσότερα λευκά αιμοσφαίρια απ’ όσα χρειάζεται λέγεται λευκοκυττάρωση.
Ο υψηλός αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων αποδίδεται συνήθως σε κάποια από τις παρακάτω παθήσεις:
- Αλλεργικές αντιδράσεις, όπως για παράδειγμα ένα επεισόδιο άσθματος
- Καταστάσεις που προκαλούν καταστροφή κυττάρων, όπως για παράδειγμα το έμφραγμα του μυοκαρδίου, τα εγκαύματα και οι τραυματισμοί
- Φλεγμονώδεις παθήσεις, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου και η αγγειίτιδα
- Λοιμώξεις που προκαλούνται από ιούς, βακτήρια, μύκητες ή παράσιτα
- Λευχαιμία
Οι χειρουργικές επεμβάσεις που προκαλούν καταστροφή κυττάρων μπορεί επίσης να προκαλέσουν αύξηση στον αριθμό των λευκών αισμοφαιρίων.
Χαμηλά Λευκά Αιμοσφαίρια
Η μειωμένη παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων από τον οργανισμό λέγεται λευκοπενία.
Παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν λευκοπενία είναι:
- Παθήσεις που επηρεάζουν το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως ο λύκος και η λοίμωξη από HIV
- Βλάβες στο μυελό των οστών ως αποτέλεσμα χημειοθεραπείας, ακτινοθεραπείας ή έκθεσης σε τοξίνες
- Διαταραχές του μυελού των οστών
- Λευχαιμία
- Λέμφωμα
- Σήψη
- Ανεπάρκεια βιταμίνης Β12
Οι γιατροί παρακολουθούν συχνά τα επίπεδα των λευκών αιμοσφαιρίων για να διαπιστώσουν αν ο οργανισμός έχει ξεκινήσει την ανοσιακή απόκριση για την αντιμετώπιση διαφόρων λοιμώξεων.
Εξετάσεις Λευκών Αιμοσφαιρίων
Για να εξετάσει τα επίπεδα των λευκών αιμοσφαιρίων ο γιατρός συχνά μπορεί να ζητήσει εξετάσεις αίματος. Ο σκοπός της εξέτασης αυτής είναι να διαπιστωθεί ή να αποκλειστεί η παρουσία παθήσεων που επηρεάζουν τα λευκά αιμοσφαίρια.
Αν και ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων εξετάζεται συχνότερα σε ένα δείγμα αίματος, σε ορισμένες περιπτώσεις ο γιατρός μπορεί να εξετάσει και άλλα σωματικά υγρά, όπως το εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ), για την παρουσία λευκών αιμοσφαιρίων.
Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξετάσεις λευκών αισμοφαιρίων για να:
- Διαπιστώσει την παρουσία αλλεργίας
- Διαπιστώσει την παρουσία λοιμώξεων
- Διαπιστώσει την παρουσία λευχαιμίας
- Παρακολουθήσει την πορεία ορισμένων παθήσεων
- Εξετάσει την αποτελεσματικότητα ορισμένων θεραπειών, όπως για παράδειγμα η μεταμόσχευση του μυελού των οστών
Ποιες Παθήσεις Επηρεάζουν τα Λευκά Αιμοσφαίρια;
Οι παρακάτω παθήσεις μπορεί να επηρεάσουν το συνολικό αριθμό λευκών αιμοσφαιρίων του οργανισμού.
Απλαστική Αναιμία
Η νόσος αυτή επηρεάζει την παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων στο μυελό των οστών. Στοχεύει κυρίως τα αιμοποιητικά κύτταρα που παράγουν λευκά αιμοσφαίρια, ερυθρά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια.
Σύνδρομο Evans
Στην αυτοάνοση αυτή νόσο το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει υγιή κύτταρα, μεταξύ των οποίων και τα ερυθρά ή λευκά αιμοσφαίρια.
Λοίμωξη από HIV
Ο HIV μπορεί να μειώσει σημαντικά την ποσότητα των CD4 Τ λεμφοκυττάρων, μίας κατηγορίας λευκών αιμοσφαιρίων. Όταν ο αριθμός των Τ κυττάρων μειώνεται κάτω από 200, τίθεται η διάγνωση του AIDS.
Λευχαιμία
Η λευχαιμία είναι μία μορφή καρκίνου που επηρεάζει το αίμα και το μυελό των οστών. Εμφανίζεται όταν υπάρχει ταχεία παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων τα οποία δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις λοιμώξεις.
Πρωτοπαθής Μυελοΐνωση
Η νόσος αυτή προκαλεί υπερβολική παραγωγή ορισμένων κυττάρων του αίματος. Συνδέεται επίσης με ούλωση στο μυελό των οστών.
Πώς Μπορώ να Αυξήσω ή να Μειώσω τον Αριθμό των Λευκών Αιμοσφαιρίων;
Αν πάσχετε από κάποια νόσο που επηρεάζει τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων στον οργανισμό, συζητήστε με τον γιατρό σας αν πρέπει να αυξήσετε ή να μειώσετε τον αριθμό τους, καθώς και πως ο στόχος αυτός επηρεάζεται από τη θεραπεία σας.
Ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων μπορεί να μειωθεί με τη λήψη φαρμάκων (υδροξυουρία) ή με λευκαφαίρεση, μία διαδικασία κατά την οποία χρησιμοποιείται ένα μηχάνημα για τον καθαρισμό του αίματος.
Αν ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων είναι πολύ χαμηλός εξ’αιτίας θεραπειών για τον καρκίνο όπως η χημειοθεραπεία, ο γιατρός συνιστά συνήθως να αποφεύγεται η κατανάλωση τροφίμων που περιέχουν βακτήρια. Ο σκοπός της οδηγίας αυτής είναι η πρόληψη των λοιμώξεων.
Μία άλλη επιλογή είναι η χορήγηση αιμοποιητικών αυξητικών παραγόντων. Τα φάρμακα αυτά βοηθούν στην πρόληψη των λοιμώξεων και αυξάνουν τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων στο αίμα.
Φωτογραφία: NIAID