Η στέρηση του καφέ αποτελεί προκλητικό παράγοντα για την εμφάνιση κεφαλαλγίας σε αρκετούς ασθενείς που πίνουν καφέ καθημερινά. Η απουσία του καθημερινού καφέ το πρωί ή η κατανάλωσή του αργότερα σε σχέση με τη συνήθη ώρα, μπορεί να προκαλέσει κεφαλαλγία στα παραπάνω άτομα. Αν αναλογιστούμε μάλιστα ότι το ποσοστό του πληθυσμού που πίνει καθημερινά καφέ υπερβαίνει το 50%, τότε δεν πρέπει να μας προκαλέσει έκπληξη το γεγονός ότι η στέρηση της συγκεκριμένης ουσίας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους προκλητικούς παράγοντες για την κεφαλαλγία.
Ένα γεγονός που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι η καφεΐνη αποτελεί συστατικό σε αρκετά φάρμακα για την κεφαλαλγία, μεταξύ των οποίων τόσο φάρμακα που χορηγούνται χωρίς συνταγή, όπως το Excedrin, όσο και ισχυρότερα φάρμακα. Ο ρόλος της καφεΐνης στα φάρμακα αυτά είναι να ενισχύει τη δράση άλλων ουσιών, όπως η ακεταμινοφαίνη και η ιβουπροφαίνη. Τα φάρμακα αυτά, φυσικά, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της κεφαλαλγίας από τη στέρηση καφεΐνης.
Εξετάζοντας τη λίστα με τα τρόφιμα που πρέπει να αποφεύγονται καθώς μπορεί να προκαλέσουν ημικρανία, βλέπουμε ότι στην κορυφή βρίσκεται ο καφές.
Συνοψίζοντας, επομένως, τις παραπάνω παρατηρήσεις συνειδητοποιούμε ότι η καφεΐνη που βρίσκεται στον καφέ, το τσάι και άλλα τρόφιμα ή φάρμακα μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη και τη θεραπεία της κεφαλαλγίας, ωστόσο αποτελεί και προκλητικό παράγοντα γι’αυτή. Τι συμβαίνει, όμως, στην πραγματικότητα;
Ημικρανίες: Αρκετά που δεν Γνωρίζουμε Ακόμα
Οι ημικρανίες είναι ιδιαίτερα κοινές. Συγκεκριμένα, περισσότερο από 1 δις άτομα παγκοσμίως υποφέρουν από τη νόσο αυτή, ωστόσο τα αίτιά της είναι ακόμα άγνωστα σήμερα.
Μέχρι προσφάτως, η πιο δημοφιλής θεωρία ήταν ότι τα αγγεία του εγκεφάλου συσπώνται προσωρινά, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η ροή του αίματος μέσω αυτών. Στη συνέχεια, ανοίγουν και το αίμα που εισέρχεται εκ νέου σε αυτά προκαλεί την κεφαλαλγία.
Η θεωρία αυτή, ωστόσο, έχει απορριφθεί και σήμερα οι περισσότεροι επιστήμονες αποδίδουν την ημικρανία στα κύματα ηλεκτρικής δραστηριότητας που εξαπλώνονται στα εξωτερικά τμήματα του εγκεφάλου, γεγονός που προκαλεί φλεγμονή και υπερβολική ενεργοποίηση των νευρικών κυττάρων τα οποία στέλνουν παθολογικά σήματα άλγους στον εγκέφαλο. Τα αίτια του φαινομένου αυτού είναι άγνωστα προς το παρόν.
Οι ημικρανίες παρουσιάζουν κληρονομικότητα, επομένως σίγουρα στην εμφάνισή τους εμπλέκονται και γενετικοί παράγοντες. Επιπλέον, διάφορα χημικά σηματοδοτικά μόρια στον εγκέφαλο, όπως η σεροτονίνη, πιθανώς παίζουν κάποιο ρόλο στην εμφάνιση της ημικρανίας, ωστόσο ο ρόλος τους είναι ακόμα άγνωστος.
Οι ασθενείς που παρουσιάζουν συχνά ημικρανίες παρουσιάζουν συχνά κεφαλαλγίες μετά την κατανάλωση καφέ (πιθανώς εξ’αιτίας των επιδράσεων της σεροτονίνης στην εγκεφαλική δραστηριότητα του εγκεφάλου), ωστόσο ο ίδιος ο καφές ή η καφεΐνη που περιέχει δεν θεωρούνται «αίτιο» της ημικρανίας. Ορισμένα τρόφιμα ή ροφήματα όπως ο καφές μπορεί να προκαλέσουν επεισόδια ημικρανίας, ωστόσο το πραγματικό αίτιο είναι ακόμα άγνωστο.
Νέα Έρευνα για τον Καφέ και τις Ημικρανίες: Ποια Ποσότητα είναι Επικίνδυνη;
Σε μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο American Journal of Medicine, οι επιστήμονες ζήτησαν από 98 ασθενείς με ημικρανία να διατηρήσουν ένα ημερολόγιο διατροφής το οποίο περιελάμβανε την ποσότητα της καφεΐνης που κατανάλωναν. Στη συνέχεια, χρησιμοποίησαν την πληροφορία αυτή για εξετάσουν πως επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης ημικρανίας και κατέληξαν στα παρακάτω αποτελέσματα:
- Η πιθανότητα εμφάνισης ημικρανίας ήταν υψηλότερη σε όσους έπιναν 3 ή περισσότερα ροφήματα με καφεΐνη κάθε μέρα, όχι όμως σε όσους έπιναν 1 ή 2 ροφήματα. Η επίδραση αυτή είχε διάρκεια 2 ημερών.
- Χρειάζεται λιγότερη ποσότητα καφεΐνης για να εμφανιστεί κεφαλαλγία σε αυτούς που δεν πίνουν συχνά καφέ. Μόλις 2 ροφήματα αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης ημικρανίας σε όσους πίνουν λιγότερο από 1 ποτήρι την ημέρα.
- Η σύνδεση ανάμεσα στην κατανάλωση καφεΐνης και την ημικρανία διατηρήθηκε ακόμα και μετά από προσαρμογή για παράγοντες όπως η κατανάλωση αλκόλ, ο ύπνος και η φυσική άσκηση.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε το γεγονός ότι η σύνδεση παρατηρήθηκε ανεξαρτήτως αν οι εθελοντές πίστευαν ότι η καφεΐνη προκαλεί κεφαλαλγία ή όχι.
Ένας από τους περιορισμούς της έρευνας ήταν ότι οι επιστήμονες δεν υπολόγισαν μόνοι τους την ποσότητα της καφεΐνης στα διάφορα ροφήματα, κάτι που πιθανώς επηρέασε τα αποτελέσματα καθώς η ποσότητα μπορεί να διαφοροποιείται στα διάφορα είδη και τις διάφορες επωνυμίες.
Συμπέρασμα
Υπάρχουν ακόμα αρκετά που δεν γνωρίζουμε σχετικά με την κατανάλωση καφεΐνης και τις ημικρανίες. Μέχρι να μάθουμε περισσότερα, αρκεί να ακολουθούμε αυτό που μας δείχει το σώμα μας. Αν δηλαδή παρατηρήσουμε ότι παρουσιάζουμε περισσότερες κεφαλαλγίες μετά την κατανάλωση καφέ, καλό θα είναι να περιορίσουμε την ποσότητα που πίνουμε καθημερινά. Από την παρούσα μελέτη, ωστόσο, δεν φάνηκε ότι όσοι υποφέρουν από ημικρανίες πρέπει να σποφύγουν εντελώς την κατανάλωση καφέ.
Βιβλιογραφία: Harvard Health