Κάνετε μπάνιο κάθε μέρα; Αν ναι δεν είστε μόνοι. Σχεδόν τα 2/3 του πληθυσμού των ανεπτυγμένων χωρών κάνουν μπάνιο κάθε μέρα. Στην Αυστραλία το ποσοστό αυτό ξεπερνά το 80% ενώ στην Κίνα μόλις το 50% του πληθυσμού κάνει μπάνιο 2 φορές την εβδομάδα. Η συνήθεια αυτή ξεκινά στην εφηβία και παραμένει για όλη τη διάρκεια της ζωής. Έχετε αναρωτηθεί ποτέ όμως γιατί;
Προφανώς η απάντηση είναι «γιατί είναι πιο υγιεινό σε σχέση με το μπάνιο λιγότερο συχνά». Στην πραγματικότητα, ωστόσο, για τους περισσότερους από εμάς το καθημερινό μπάνιο αποτελεί περισσότερο συνήθεια και συμμόρφωση με τους κοινωνικούς κανόνες παρά κάτι που ωφελεί πραγματικά την υγείας μας. Αυτός είναι πιθανώς και ο λόγος που η συχνότητα του μπάνιου παρουσιάζει τόσο μεγάλη ποικιλομορφία στις διάφορες χώρες.
Υπάρχει Λόγος να Κάνουμε Μπάνιο Κάθε Μέρα;
Εκτός από την αντίληψη ότι αποτελεί μία υγιεινή συνήθεια, οι περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να κάνουν μπάνιο καθημερινά για διάφορους λόγους όπως:
- Ανησυχούν για τις οσμές του σώματος
- Βοηθά στην αφύπνιση
- Αποτελεί κομμάτι της καθημέρινότητάς τους το οποίο ακολουθεί την άσκηση
Καθένας από τους παραπάνω λόγους έχει τη σημασία του, ιδιαίτερα αν αναλογιστούμε το ρόλο της προσωπικής υγιεινής στις διαπροσωπικές ή εργασιακές σχέσεις. Αυτό που θεωρείται «αποδεκτό» ωστόσο διαφέρει για κάθε κουλτούρα. Επίσης, αρκετές από τις συνήθειές μας σχετικά με την προσωπική υγιεινή και καθαριότητα επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από το μάρκετινγκ. Έχετε παρατηρήσει ποτέ ότι τα περισσότερα σαμπουάν αναφέρουν στις οδηγίες χρήσης τους ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε το σαμπουάν για το λούσιμο των μαλλιών δύο φορές σε κάθε μπάνιο; Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει επιστημονικός λόγος γιατί πρέπει να λούζουμε δύο φορές τα μαλλιά μας όταν κάνουμε μπάνιο, ωστόσο η οδηγία αυτή βοηθά τις εταιρίες σαμπουάν να πουλήσουν περισσότερα προϊόντα.
Αναφορικά με την υγεία, δεν είναι σαφές αν το καθημερινό μπάνιο είναι ωφέλιμο. Στην πραγματικότητα, αρκετοί υποστηρίζουν ότι μπορεί να έχει ακόμα και αρνητικές επιδράσεις.
Ποιες είναι οι Επιδράσεις που έχει στην Υγείας μας το Καθημερινό Μπάνιο;
Το φυσιολογικό, υγιές δέρμα φέρει μία λιπώδη στιβάδα η οποία περιλαμβάνει ένα πληθυσμό «ωφελίμων» βακτηρίων και άλλων μικροοργανισμών που βρίσκονται σε ισορροπία. Το συχνό μπάνιο και το τρίψιμο του δέρματος με σφουγγάρι, απομακρύνει τους μικροοργανισμούς αυτούς, ιδιαίτερα αν το νερό είναι ζεστό. Ως αποτέλεσμα:
- Το δέρμα γίνεται ξηρό, κνησμώδες και ερεθίζεται.
- Το ξηρό δέρμα επιτρέπει στα βακτήρια και τα αλλεργιογόνα να διαπεράσουν τον προστατευτικό φραγμό που φυσιολογικά αντιπροσωπεύει, προκαλώντας έτσι λοιμώξεις και αλλεργίες.
- Τα αντιβακτηριακά σαπούνια καταστρέφουν αρκετά από τα φυσιολογικά ή ωφέλιμα βακτήρια. Αυτό διαταράσσει την ισορροπία των μικροοργανισμών στο δέρμα και ενισχύει τον πολλαπλασιασμό άλλων, λιγότερο «φιλικών» μικροοργανισμών που έχουν αυξημένη ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά.
- Το ανοσποιητικό μας σύστημα χρειάζεται ένα συγκεκριμένο αριθμό ερεθισμάτων από φυσιολογικούς μικροοργανισμούς, σκόνη ή άλλους παράγοντες του περιβάλλοντος έτσι ώστε να δημιουργήσει προστατευτικά αντισώματα και «ανοσιακή μνήμη». Αυτός είναι και ο λόγος που αρκετοί παιδίατροι και δερματολόγοι συνιστούν να μην κάνουν καθημερινά μπάνιο τα παιδιά μικρής ηλικίας. Τα καθημερινά μπάνια σε όλη της διάρκεια ζωής μπορεί να περιορίσουν την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να επιτελεί το έργο του.
Αρκετοί υποστηρίζουν επίσης ότι το νερό το οποίο χρησιμοποιούμε στο μπάνιο περιέχει άλατα, βαρέα μέταλλα, χλώριο, φθόριο, εντομοκτόνα ή άλλα χημικά τα οποία μπορεί επίσης να προκαλέσουν προβλήματα.
Πρέπει να Κάνουμε Μπάνιο Λιγότερο Συχνά;
Ο υπερβολικός καθαρισμός του σώματος σίγουρα δεν αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για τη δημόσια υγεία. Το καθημερινό μπάνιο μπορεί πραγματικά να καθιστά το δέρμα πιο ευάλωτο στην ξηροδερμία, ωστόσο αυτό δεν αποτελεί αποτελεί απειλή για την υγεία. Εκτός από το γεγονός ότι δεν προσφέρει οφέλη στην υγεία, το καθημερινό μπάνιο οδηγεί επίσης σε σπατάλη μεγάλων ποσοτήτων νερού. Επίσης, τα έλαια, τα αρώματα και τα υπόλοιπα πρόσθετα στα σαμπουάν, τα σαπούνια και τα προϊόντα καθαρισμού μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα, όπως για παράδειγμα αλλεργικές αντιδράσεις.
Αν και δεν υπάρχει ιδανική συχνότητα που πρέπει να κάνουμε μπάνιο, αρκετοί ειδικοί υποστηρίζουν ότι μερικές φορές την εβδομάδα αρκούν για τα περισσότερα άτομα (εκτός αν έχετε υπεριδρωσία ή άλλους λόγους να κάνετε μπάνιο πιο συχνά). Τα μικρής διάρκειας μπάνια (3-4 λεπτά) που επικεντρώνονται κυρίως στον καθαρισμό της μασχάλης και της βουβωνικής χώρας είναι συνήθως αρκετά.
Οι περισσότεροι από εμάς δεν μπορούμε να φανταστούμε ότι δεν θα κάνουμε μπάνιο καθημερινά (και πιθανώς δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε αυτή τη συνήθεια). Ωστόσο, αν κάνετε μπάνιο καθημερινά αποκλειστικά για τη βελτίωση της υγείας σας, ίσως θα έπρεπει να το ξανασκεφτείτε.
Βιβλιογραφία: Harvard Health