Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι μία αρκετά κοινή νόσος κατά την οποία το γαστρικό οξύ του στομάχου εισέρχεται στον οισοφάγο, γεγονός που συνδέεται με μία σειρά συμπτώματα. Η νόσος επηρεάζει σχεδόν 1 στους 5 ανθρώπους στο Δυτικό κόσμο. Παρά την υψηλή αποτελεσματικότητα των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται σήμερα στην αντιμετώπιση της νόσου, τα φάρμακα αυτά δεν θα πρέπει να χορηγούνται για παρατεταμένη διάρκεια, καθώς η μακροχρόνια χρήση τους μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές στους ασθενείς. Κατά συνέπεια, η έρευνα εξετάζει σήμερα αλλαγές του τρόπου ζωής που μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη ή αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου.
Περιεχόμενα:
Ποιες Θεραπείες Χρησιμοποιούνται Σήμερα;
Η συχνότερη κατηγορία φαρμάκων που χορηγείται στους ασθενείς με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPI). Ορισμένα φάρμακα αυτής της κατηγορίας είναι η ομεπραζόλη και η εσομεπραζόμη. Οι αναστολείς αντλίας πρωτονίων αποκλείουν τις αντλίες γαστρικού οξέος που βρίσκονται στα κύτταρα του στομάχου, περιορίζοντας έτσι σημαντικά την παραγωγή του οξέος αυτού.
Μία άλλη κατηγορία φαρμάκων που χρησιμοποιούνται συχνά στην αντιμετώπιση της νόσου οι ανταγωνιστές του Η2, όπως η φαμοτιδίνη και η σιμετιδίνη. Τα φάρμακα αυτά αποκλείουν τους ισταμινικούς υποδοχείς στα κύτταρα που παράγουν γαστρικό οξύ, περιορίζοντας τόσο την παραγωγή γαστρικού οξέος, όσο και την οξύτητα του στομαχικού περιεχομένου. Αν και τα παραπάνω φάρμακα έχουν υψηλή αποτελεσματικότητα στους περισσότερους ασθενείς, ένα 10-40% των ασθενών δεν ανταποκρίνονται θετικά στη λήψη τους.
Ανησυχίες για τα Φάρμακα της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης
Το 2019, η ρανιτιδίνη, ένας συχνός ανταγωνιστής των Η2 υποδοχέων, αποσύρθηκε από την αγορά εξ’ αιτίας μίας ουσίας που περιείχε, του NDMA. Η ουσία αυτή συνδέθηκε από μία μελέτη με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου όταν λαμβάνεται σε υψηλές ποσότητες για μεγάλη διάρκεια. Ωστόσο, μελέτες που έγιναν αργότερα από το FDA των ΗΠΑ διαπίστωσαν ότι κανένα από τα φάρμακα που χορηγούνται στη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση δεν περιέχει υψηλές ποσότητες της ουσίας αυτής, επομένως δεν υπάρχει κίνδυνος για τους ασθενείς.
Τελευταία, ορισμένες έρευνες έχουν συνδέσει τους αναστολείς αντλίας πρωτονίων με μακροπρόθεσμες επιπλοκές, όπως άνοια, νεφρική νόσο, οστεοπόρωση, ορισμένες λοιμώξεις και μειωμένη απορρόφηση βιταμινών και μετάλλων.
Σήμερα, ακόμα δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα αν τα παραπάνω φάρμακα πράγματι αυξάνουν τον κίνδυνο των παραπάνω επιπλοκών. Οι περισσότερες έρευνες έχουν καταλήξει σε αντικρουόμενα αποτελέσματα. Για παράδειγμα, μία πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει αυξημένους κίνδυνος άνοιας σε όσους παίρνουν αναστολείς αντλίας πρωτονίων. Κατά συνέπεια, τα φάρμακα αυτά θεωρούνται σήμερα ασφαλή και, όπου υπάρχει σαφή ένδειξη για τη χορήγησή τους, τα οφέλη συνήθως υπερβαίνουν τους κινδύνους.
Μία Νέα Έρευνα Εξετάζει Αλλαγές στον Τρόπο Ζωής για την Πρόληψη της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης
Παρά την αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής θεραπείας, οι ανησυχίες σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να προκαλέσει έχουν κατευθύνει την έρευνα προς τις αλλαγές του τρόπου ζωής ως μία μέθοδο πρόληψης της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Οι γιατροί συχνά συνιστούν ορισμένες προφανείς προσεγγίσεις στους ασθενείς τους, ωστόσο για τις περισσότερες από αυτές δεν υπάρχουν επαρκή επιστημονικά δεδομένα.
Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Internal Medicine προσπάθησε να δώσει απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα αναλύοντας ένα μεγάλο όγκο δεδομένων από τη μελέτη Nurses’ Health Study II, η οποία περιέχει δεδομένα για 100.000 νοσηλευτές. Από το παραπάνω δείγμα, οι επιστήμονες της μελέτης εξέτασαν 42.955 γυναίκες ηλικίας 42-62 ετών που δεν είχαν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση το 2007. Οι επιστήμονες παρακολούθησαν την ομάδα αυτή για 10 χρόνια. Στο διάστημα αυτό, 9.291 γυναίκες παρουσίασαν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
5 Παράγοντες του Τρόπου Ζωής που Συνδέονται με Μειωμένο Κίνδυνο Εμφάνισης της Νόσου
Οι συγγραφείς της μελέτης κατάφεραν να ξεχωρίσουν 5 παράγοντες του τρόπου ζωής στις γυναίκες που συνδέθηκαν με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Οι παράγοντες αυτοί ήταν:
- Το φυσιολογικό βάρος σώματος (δείκτης μάζας σώματος ανάμεσα σε 18.5 και 25)
- Απουσία καπνίσματος στο ιστορικό
- Μέτρια ή έντονη άσκηση για τουλάχιστον 30 λεπτά καθημερινά
- Κατανάλωση 2 ή λιγότερων ποτηριών καφέ ανά ημέρα
- Υγιεινή διατροφή (υψηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, τροφίμων ολικής αλέσεως, οσπρίων, πουλερικών και ψαριών)
Η έρευνα έδειξε ότι καθένας από τους παραπάνω 5 παράγοντες συνδέεται ανεξάρτητα με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Από τους 5 παράγοντες, αυτός που συνδέθηκε ισχυρότερα ήταν το φυσιολογικό σωματικό βάρος, ενώ αυτός που συνδέθηκε ασθενέστερα ήταν το ιστορικό καπνίσματος. Με βάση τα αποτελέσματα της έρευνας, οι γυναίκες που είχαν και τους 5 παραπάνω παράγοντες είχαν σχεδόν 50% μειωμένη πιθανότητα να παρουσιάσουν γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση σε σχέση με τις γυναίκες που δεν είχαν κανένα από τους 5.
Οι Αλλαγές στον Τρόπο Ζωής Αποτελούν Σημαντικό Εργαλείο στη Διαχείριση της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης
Η παρούσα μελέτη προσφέρει επιπλέον δεδομένα που αναδεικνύουν το ρόλο του τρόπου ζωής στην πρόληψη της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Οι αλλαγές του τρόπου ζωής που εξέτασε η μελέτη δίνονται συχνά ως οδηγίες από τους γιατρούς στους ασθενείς τους και βοηθούν στην πρόληψη αρκετών άλλων παθήσεων, όπως η καρδιαγγειακή νόσος. Η ανύψωση της κεφαλής τη νύχτα (ιδιαίτερα στους ασθενείς που παρουσιάζουν επιδείνωση των συμπτωμάτων κατά τον ύπνο) είναι μία άλλη αποτελεσματική προσέγγιση για την πρόληψη της νόσου, ωστόσο δεν ήταν στους παράγοντες που εξέτασε η παρούσα μελέτη.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ακόμα κι αν εφαρμόσετε επιτυχώς και τους 5 παράγοντες που εξετάστηκαν στη μελέτη, αυτό δεν σημαίνει ότι έχετε εξαλείψει εντελώς την πιθανότητα να παρουσιάσετε γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Σε αυτή την περίπτωση, η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να προσφέρει τα περισσότερα οφέλη.