Τα φλαβονοειδή είναι ουσίες που βρίσκονται φυσικά στα φρούτα και τα λαχανικά. Οι επιστήμονες γνωρίζουν εδώ και σχεδόν 20 χρόνια ότι οι ουσίες αυτές μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου, ωστόσο ο μηχανισμός της προστατευτικής τους αυτής δράσης δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως.
Σήμερα, μία νέα έρευνα περιγράφει τον ακριβή μοριακό μηχανισμό μέσω του οποίου τα φλαβονοειδή μπορούν να αναστείλουν τον πολλαπλασιασμό των νεοπλασματικών κυττάρων σε συγκεκριμένες συνθήκες.
Η έρευνα διεξήχθη από επιστήμονες στο South Dakota State University. Τα αποτελέσματά της δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Cancers.
Οι επιστήμονες είχαν εξετάσει στο παρελθόν τον τρόπο που η ασπιρίνη (σαλικυλικό οξύ) μειώνει τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου.
Στη δουλειά τους αυτή, είχαν διαπιστώσει ότι ένα παράγωγο του σαλικυλικού οξέος που λέγεται 2,4,6-τριϋδροξυβενζολικό οξύ (2,4,6-THBA) μπορεί να επιβραδύνει τον πολλαπλασιασμό του καρκίνου.
Στη συνέχεια αποφάσισαν να αναζητήσουν φυσικές πηγές του 2,4,6-THBA και διαπίστωσαν ότι παράγεται επίσης από την πέψη των φλαβονοειδών.
Μεταβολίτες της Πέψης των Φλαβονοειδών
Η διάσπαση των φλαβονοειδών ξεκινά με την είσοδό τους στο έντερο. Τα βακτήρια του εντέρου δρουν στις ουσίες αυτές διαχωρίζοντάς τις σε μεταβολίτες.
Έχοντας παρατηρήσει την παραπάνω διαδικασία, οι επιστήμονες θεώρησαν ότι οι αντικαρκινικές ιδιότητες των φλαβονοειδών αποδίδονται στους μεταβολίτες τους. Ένας από τους μεταβολίτες αυτούς είναι και το μόριο 2,4,6-ΤΗΒΑ.
«Θεωρήσαμε ότι τα φλαβονοειδή μειώνουν τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου μέσω των προϊόντων τους», είπε ο Jayarama Gunaje, επικεφαλής της έρευνας. «Οι ουσίες αυτές δεν έχουν εξεταστεί στο παρελθόν», πρόσθεσε ο Gunaje, που είναι αναπληρωτής καθηγητής στο College of Pharmacy & Allied Health Professions του πανεπιστημίου.
Εξετάζοντας το 2,4,6-THBA στα Κύτταρα Καρκίνου του Παχέος Εντέρου
Η νέα έρευνα είναι η πρώτη που εξέτασε τον τρόπο που τα 2,4,6-ΤΗΒΑ (ως προϊόντα διάσπασης των φλαβονοειδών) βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού.
Το τελευταίο μέρος της πέψης λαμβάνει χώρα στο κόλο με τη βοήθεια μίας σειράς βακτηρίων και στη συνέχεια η τροφή προωθείται στο ορθό και απομακρύνεται από τον οργανισμό δια μέσου του πρωκτού.
Σύμφωνα με στατιστικά δεδομένα για το 2016 από το CDC των ΗΠΑ, ο καρκίνος του παχέος εντέρου αποτελεί την 4η σε συχνότητα μορφή καρκίνου, αλλά και την 4η αιτία θανάτου από καρκίνο.
Στη νέα τους έρευνα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το 2,4,6-THBA μπορεί να προσδεθεί σε 3 ένζυμα που τυπικά βοηθούν τα κύτταρα να διαιρεθούν. Αυτό που θέλησαν να εξετάσουν ήταν αν η ικανότητά του αυτή ήταν αρκετή για να αναστείλει τον πολλαπλασιασμό των νεοπλασματικών κυττάρων.
Όταν, ωστόσο, εξέτασαν το 2,4,6-ΤΗΒΑ σε κύτταρα του παχέος εντέρου, παρατήρησαν ότι δεν έχει καμία επίδραση σε αυτά.
Ο Μεταβολίτης Χρειάζεται ένα Μεταφορέα
Μία ανάλυση προηγουμένων ερευνών για το 2,4,6-THBA έδειξε ότι ο μεταβολίτης δεν μπορεί να εισέλθει στα κύτταρα χωρίς τη βοήθεια μίας πρωτεΐνης-μεταφορέα που λέγεται SLC5A8.
Ο Gunaje τόνισε, ωστόσο, ότι τα νεοπλασματικά κύτταρα μπορούν να απενεργοποιήσουν την παραπάνω πρωτεΐνη-μεταφορέα μέσω μίας γενετικής μετάλλαξης. Με τον τρόπο αυτό, τα κύτταρα είναι προστατευμένα και μπορούν να πολλαπλασιαστούν ανεξέλεγκτα.
Περαιτέρω εξετάσεις, μεταξύ των οποίων και ορισμένες σε νεοπλασματικά κύτταρα που εκφράζουν την SLC5A8, έδειξαν ότι το 2,4,6-THBA μπορεί να εισέλθει στα κύτταρα που εκφράζουν την πρωτεΐνη-μεταφορέα, αλλά όχι σε αυτά που δεν την εκφράζουν.
Όπως δήλωσαν οι ερευνητές, από τα αποτελέσματα αυτά φαίνεται ότι το 2,4,6-THBA χρειάζεται την πρωτεΐνη-μεταφορέα για να αναστείλει τον πολλαπλασιασμό των νεοπλασματικών κυττάρων.
Ο Gunaje εξήγησε ότι ο μεταβολίτης των φλαβονοειδών βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου με δύο μηχανισμούς. Ο πρώτος είναι ότι επιβραδύνει το ρυθμό της κυτταρικής διαίρεσης, δίνοντας έτσι στα ανοσιακά κύτταρα την ευκαιρία να εντοπίσουν και να καταστρέψουν τα νεοπλασματικά κύτταρα.
Μέσω της επιβράδυνσης της κυτταρικής διαίρεσης, το 2,4,6-THBA δίνει επίσης περισσότερο χρόνο στο κύτταρο για να επιδιορθώσει τις βλάβες που έχει υποστεί το DNA.
Οι βλάβες του DNA αποτελούν την κύρια αιτία των μεταλλάξεων, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης νεοπλασμάτων.
Οι επιστήμονες έχουν ήδη ξεκινήσει μία καινούρια μελέτη στην οποία εξετάζουν ποια εντερικά βακτήρια παράγουν μεταβολίτες από τα φλαβονοειδή. Όπως πιστεύουν, στο μέλλον θα είναι ίσως δυνατό να χορηγήσουμε συγκεκριμένα προβιοτικά για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου.