Η μειωμένη ενέργεια και το αίσθημα κόπωσης είναι μερικά από τα πλέον κοινά συμπτώματα για τα οποία κάποιος απευθύνεται στον γιατρό. Παρά τη συχνότητά τους, ωστόσο, είναι συνήθως δύσκολο να αποδοθούν σε κάποια διάγνωση, καθώς ιδιαίτερα το αίσθημα κόπωσης, αποτελεί σύμπτωμα ατκετών νόσων. Ο γιατρός λαμβάνει το ιατρικό ιστορικό, εξετάζει τον ασθενή κλινικά και ζητά εξετάσεις αίματος. Τα αποτελέσματα συχνά δεν καταλήγουν σε σαφή στοιχεία, επομένως δεν είναι εύκολο να τεθεί η διάγνωση. Μία θεωρία, η οποία λέγεται επινεφριδιακή κόπωση, συνδέει την έκθεση στο στρες με την εξάντληση των επινεφριδίων ως πιθανό αιτιολογικό παράγοντα της μειωμένης ενέργειας.
Η επινεφριδιακή κόπωση είναι πραγματική νόσος;
Τα επινεφρίδια είναι δύο μικροί αδένες που βρίσκονται πάνω στους νεφρούς και και παράγουν διάφορες ορμόνες, μεταξύ των οποίων και η κορτιζόλη. Όταν ο οργανισμός βιώνει στρες, παράγει και απελευθερώνει κορτιζόλη στην κυκλοφορία του αίματος. Η θεωρία της επινεφριδιακής κόπωσης υποστηρίζει ότι η παρατεταμένη έκθεση στο στρες μπορεί να εξαντλήσει τα επινεφρίδια, οδηγώντας σε μία κατάσταση μειωμένης κορτιζόλης. Η επινεφριδιακή εξάντληση προκαλεί θόλωση της σκέψης, μείωση της ενέργειας, καταθλιπτικά συναισθήματα, επιθυμία για αλάτι και γλυκά, ζαλάδα και άλλα ασαφή συμπτώματα.
Διάφορες ιστοσελίδες αναφέρουν οδηγίες για τη διάγνωση και θεραπεία της επινεφριδιακής κόπωσης. Ωστόσο, το Endocrinology Society και οι υπόλοιποι ιατρικοί οργανισμοί δεν αναγνωρίζουν την παραπάνω νόσο. Οι ενδοκρινολόγοι είναι μάλιστα κατηγορηματικοί ότι «δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που υποστηρίζουν την επινεφριδιακή κόπωση ως μία υπαρκτή νόσο». Ο διαχωρισμός μεταξύ συμβατικής και εναλλακτικής ιατρικής είναι ένας ακόμα παράγοντας που συμβάλλει στη σύγχυση που έχει δημιουργηθεί.
Μία πρόσφατη μελέτη της βιβλιογραφίας που εξέτασε 58 έρευνες κατέληξε ότι δεν υπάρχει επιστημονική βάση που να συνδέει την έκπτωση της λειτουργίας των επινεφριδίων ως αίτιο κόπωσης. Οι επιστήμονες αναφέρουν ωστόσο ότι οι έρευνες είχαν κάποιους περιορισμούς, όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι εξετάστηκαν πολλοί διαφορετικοί βιολογικοί δείκτες και ερωτηματολόγια για την εκτίμηση της επινεφριδιακής κόπωσης. Για παράδειγμα, η κορτιζόλη στο σίελο είναι μία από τις εξετάσεις που χρησιμοποιείται συχνότερα για να τεθεί η διάγνωση. Τα επίπεδα της κορτιζόλης, όταν μετρήθηκαν 4 φορές σε ένα διάστημα 24ώρου, δεν είχαν διαφορά ανάμεσα σε ασθενείς με κόπωση και υγιείς εθελοντές στο 61.5% των ερευνών. Η έρευνα δημιουργεί επίσης ερωτήματα σχετικά με το τι είναι αυτό που πρέπει να ελέγχεται (το αίμα, τα ούρα ή ο σίελος), την καλύτερη χρονική στιγμή γι’αυτό, τη συχνότητα, το φυσιολογικό εύρος τιμών και την ακρίβεια των εξετάσεων, μεταξύ άλλων.
Τι μπορώ να κάνω αν έχω τα συμπτώματα της επινεφριδιακής κόπωσης;
Αν έχετε αίσθημα κόπωσης, θόλωση της σκέψης και άλλα συμπτώματα, πρέπει να επισκεφθείτε τον γιατρό σας για κλινική εκτίμηση. Η αναιμία, η υπνική άπνοια, κάποια αυτοάνοση νόσος, κάποια λοίμωξη, ορμονικές αλλαγές, ψυχικές νόσοι, καθώς και διάφορες καρδιακές, πνευμονικές, νεφρικές ή ηπατικές νόσοι μπορεί να προκαλέσουν τα παραπάνω συμπτώματα. Αν οι εξετάσεις σας είναι φυσιολογικές και πιστεύετε ότι έχετε επινεφριδιακή κόπωση σκεφτείτε λογικά. Γιατί να έχουν εξαντληθεί τα επινεφρίδιά σας; Για αρκετούς, το καθημερινό στρες μπορεί να είναι ο παράγοντας που ενοχοποιείται.
Η απουσία κάποιας βιολογικής εξήγησης μπορεί να δημιουργεί άγχος σε ορισμένους ασθενείς. Το γεγονός ότι ο γιατρός μπορεί να πει ότι «δεν βλέπω κάτι παθολογικό» ή «είναι ιδέα σου», δημιουργεί ακομα περισσότερο άγχος. Ένας άλλος παράγοντας είναι ο μεγάλος αριθμός πληροφοριών που μπορεί να βρει κάποιος στο διαδίκτυο οι οποίες αναφέρονται σε διάφορες θεραπείες. Διάφορες ψυχιατρικές νόσοι, όπως η κατάθλιψη και η αγχώδης διαταραχή, παρουσιάζουν συχνά συμπτώματα παρόμοια με αυτά που αναφέρονται στην επινεφριδιακή κόπωση και μπορεί να μην ανταποκρίνονται καλά στη θεραπευτική αγωγή. Ορισμένοι ασθενείς δεν αναγνωρίζουν επίσης ότι κάποια ψυχική νόσος μπορεί να ευθύνεται για τα συμπτώματά τους και αρνούνται να λάβουν φάρμακα γι’αυτές καθώς ανησυχούν για πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες.
Επομένως τι μπορώ να κάνω;
Η πλοήγηση σε έναν ωκεανό αβεβαιότητας σίγουρα δεν είναι εύκολο έργο. Τα συμπτώματα που περιγράφονται στην επινεφριδιακή κόπωση, προφανώς μπορεί να αποδίδονται σε πολλά άλλα αίτια. Οι συχνές επισκέψεις στον γιατρό και η ισχυρή σχέση γιατρού-ασθενούς αποτελούν σημαντικά κομμάτια για την ταυτοποίηση της πάθησης που ενοχοποιείται. Μία προσεκτική και μεγάλης διάρκειας εξέταση, οδηγεί συχνότερα τον γιατρό σε διάγνωση, αφού μπορεί να εκτιμήσει καλύτερα την κατάσταση του ασθενούς.
Ορισμένοι γιατροί χορηγούν ανάλογα της κορτιζόλης για την αντιμετώπιση της επινεφριδιακής κόπωσης. Η θεραπεία αυτή μπορεί να είναι επικίνδυνη, ακόμα και σε μικρές δόσεις και να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες οι οποίες περιλαμβάνουν οστεοπόρωση, διαβήτη, αύξηση του σωματικού και καρδιαγγειακή νόσο.
Ανεξάρτητα από την ονομασία, υπάρχουν εκατομμύρια άτομα που υποφέρουν από αντίστοιχα συμπτώματα και η εξατομικευμένη αντιμετώπιση περιλαμβάνει συμβουλευτική, φάρμακα, συμπληρώματα και αλλαγές στον τρόπο ζωής, μεταξύ άλλων. Η βελτίωση που ακολουθεί τις παραπάνω παρεμβάσεις μπορεί να είναι αργή, ωστόσο η έρευνα στο συγκεκριμένο πεδίο είναι ιδιαίτερα μεθοδική και σύντομα θα έχουμε απαντήσεις και κατά συνέπεια καλύτερες θεραπείες για τα παραπάνω συμπτώματα.
Η θεωρία της επινεφριδιακής κόπωσης μπορεί να ταιριάζει σαν εξήγηση για τα συμπτώματά σας, ωστόσο μην βιαστείτε να αγοράσετε ακριβά σκευάσματα από το διαδίκτυο για μία νόσο που δεν έχει αναγνωριστεί. Συχνά, απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής επαρκούν για την αντιμετώπιση των παραπάνω συμπτωμάτων.
Βιβλιογραφία: Harvard Health