Βήχας: Τα Συχνότερα Είδη και η Αιτιολογία τους

Ξηρός, υγρός ή χρόνιος βήχας. Ο καθένας από αυτούς μπορεί να αποτελεί ένδειξη μίας ή παραπάνω παθήσεων. Ποια είναι όμως τα χαρακτηριστικά του κάθε βήχα και πώς τους ξεχωρίζει ο γιατρός;

Υγρός (Παραγωγικός) Βήχας

Ο υγρός ή παραγωγικός βήχας χαρακτηρίζεται από παραγωγή πτυέλων (φλέγμα ή βλέννη από τους πνεύμονες ή τα ιγμόρεια). Ο βήχας αυτός μπορεί να συνοδεύεται από συριγμό και σφίξιμο στο στήθος.

Ο παραγωγικός βήχας προκαλείται συνήθως από λοιμώξεις όπως το κοινό κρυολόγημα, η γρίπη, η βρογχίτιδα και η πνευμονία. Ιδιαίτερα στην οξεία βρογχίτιδα, ο βήχας εμφανίζεται γρήγορα και τελικά υποχωρεί.

Αντιθέτως, ορισμένες μορφές υγρού βήχα μπορεί να είναι χρόνιες. Αυτές μπορεί να είναι αποτέλεσμα διαφορετικών παθήσεων, όπως:

  • Οπισθορρινική Καταρροή. Αυτή προκαλείται από τη βλέννη που εισέρχεται στον οισοφάγο ως αποτέλεσμα αλλεργιών, ουσιών από τον αέρα που προκαλούν ερεθιμό, ένα κρυολόγημα ή μία λοίμωξη των ιγμορείων. Η βλέννη που φτάνει στις φωνητικές χορδές προκαλεί βήχα. Ο τελευταίος δεν επιτρέπει στη βλέννη να φτάσει στους πνεύμονες, καθώς αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πνευμονία.
  • Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ). Τα χαρακτηριστικά της ΧΑΠ είναι ο παραγωγικός βήχας, η δύσπνοια και ο συριγμός. Μπορεί να συνοδεύεται επίσης από συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού, αίσθημα κόπωσης ή αυξημένη παραγωγή φλεγμάτων.
  • Βρογχεκτασία. Κατά τη νόσο αυτή, η βλέννη συσσωρεύεται σε μικρές συγκεντρώσεις σχήματος ασκού και δεν μπορεί να απομακρυνθεί τελείως από τους πνεύμονες.
  • Λοίμωξη από μη φυματιώδη μυκοβακτηρίδια. Η νόσος αυτή αποτελεί μία μη λοιμώδη μορφή της φυματίωσης. Μπορεί να συνοδεύεται από αίσθημα κόπωσης, απώλεια βάρους και γενικευμένο αίσθημα αδιαθεσίας.

Ξηρός Βήχας

Ο ξηρός βήχας (χωρίς πτύελα) αποτελεί συνήθως μία αντίδραση σε κάτι που έχει ερεθίσει τον οισοφάγο, όπως διάφορα σωματίδια από τον αέρα. Μπορεί να είναι είτε οξύς είτε χρόνιος και τα συχνότερα αίτιά του περιλαμβάνουν:

  • Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ). Αυτή συμβαίνει όταν ο μυς που βρίσκεται μεταξύ του οισοφάγου και του στομάχου δεν μπορεί να διαταθεί επαρκώς, γεγονός που επιτρέπει στα γαστρικά υγρά του στομάχου να κινηθούν ανοδικά, ερεθίζοντας της επιφάνεια του οισοφάγου και τις δομές του λαιμού. Το γεγονός αυτό προκαλεί βήχα.
  • Άσθμα. Ο βήχας συνοδεύεται συνήθως από συριγμό, σφίξιμο στο στήθος και δύσπνοια η οποία παρουσιάζει διακυμάνσεις. Το άσθμα, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει έναν ξηρό, ενοχλητικό βήχα, ιδιαίτερα μετά από άσκηση ή απότομη εισπνοή κρύου αέρα.
  • Νευρική ευαισθησία. Νεύρα που προκαλούν βήχα μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα λόγω βλαβών από νευρολογικές παθήσεις, χειρουργικές επεμβάσεις ή τραυματισμούς.
  • Ανεπιθύμητες Ενέργειες Φαρμάκων. Ορισμένα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν χρόνιο βήχα ως ανεπιθύμητη ενέργεια. Για παράδειγμα οι αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης, όπως η εναλαπρίλη και η λισινοπρίλη, προκαλούν έναν επίμονο βήχα στο 20% περίπου των ασθενών.
  • Καρδιακή Ανεπάρκεια. Η πάθηση αυτή χαρακτηρίζεται από συσσώρευση υγρών στους πνεύμονες η οποία τυπικά προκαλεί δύσπνοια.
  • Καρκίνος του πνεύμονα. Ο βήχας που σχετίζεται με καρκίνο του πνεύμονα μπορεί να συνοδεύεται από απώλεια βάρους και αίμα στα πτύελα.

Βήχας που ακούγεται σαν «γάβγισμα»

Στα παιδιά, ο βήχας αυτός εμφανίζεται όταν ένας ιός προκαλεί διόγκωση των αεραγωγών. Στους ενήλικες, το είδος αυτό του βήχα μπορεί να είναι αποτέλεσμα κάποιας λοίμωξης ή πάθησης στην οποία οι τραχεία και οι αεραγωγοί συγκλείνονται με την αναπνοή.

Παροξυσμικός Βήχας (Κοκκύτης)

Τα παιδιά με κοκκύτη τυπικά παρουσιάζουν δύσπνοια μετά από έντονο βήχα. Στη συνέχεια, όταν πάρουν μία μεγάλη αναπνοή, προκαλείται ο χαρακτηριστικός ήχος του κοκκύτη. Στους ενήλικες ασθενείς με κοκκύτη εμφανίζεται συνήθως έντονος βήχας που επιμένει.

Τι πρέπει να κάνετε

Αν ο βήχας σας συνοδεύεται από πυρετό, δύσπνοια, θωρακικό άλγος ή αίμα στα πτύελα πρέπει να αναζητήσετε άμεσα ιατρική βοήθεια. Σε κάθε άλλη περίπτωση, παρακολουθήστε προσεκτικά την πορεία των συμπτωμάτων σας. Αν δεν παρουσιάσουν βελτίωση, ή αν ο βήχας επιμένει για πολλές εβδομάδες, επισκεφθείτε τον γιατρό σας.

Η θεραπεία του βήχα περιλαμβάνει συνήθως αντιμετώπιση της αιτίας που τον προκαλεί. Για παράδειγμα, αν ο βήχας είναι αποτέλεσμα γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, θα χορηγηθούν φάρμακα για την αντιμετώπιση του γαστρικού οξέος. Αν ο βήχας δεν υποχωρήσει, θα αναζητηθούν άλλα αίτια.

Το κλειδί στην αντιμετώπιση του βήχα είναι η υπομονή, επομένως μην απογοητευτείτε αν η πρώτη θεραπεία που θα σας χορηγήσει ο γιατρός δεν έχει επιτυχία.

Βιβλιογραφία: Harvard Health

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα