Τα αντιχολινεργικά χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση αρκετών παθήσεων, όπως για παράδειγμα η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, οι παθήσεις της ουροδόχου κύστεως, οι γαστρεντερικές διαταραχές και τα συμπτώματα της νόσου του Parkinson.
Υπάρχουν διάφορα είδη αντιχολινεργικών φαρμάκων, ωστόσο στο σύνολό τους τα φάρμακα αυτά αποκλείουν τη δράση της ακετυλοχολίνης, ενός νευροδιαβιβαστή. Ο αποκλεισμός της ακετυλοχολίνης αναστέλλει τις ακούσεις μυϊκές κινήσεις και αρκετές άλλες λειτουργίες του οργανισμού.
Στο παρόν άρθρο θα εξετάσουμε τις διάφορες κατηγορίες αντιχολινεργικών φαρμάκων, τις χρήσεις τους και τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειές τους.
Περιεχόμενα:
Τι είναι τα Αντιχολινεργικά Φάρμακα;
Τα αντιχολινεργικά είναι μία κατηγορία φαρμάκων που αποκλείουν τη δράση ενός νευροδιαβιβαστή στον εγκέφαλο, της ακετυλοχολίνης. Η ακετυλοχολίνη εμπλέκεται στη μεταφορά σημάτων ανάμεσα στα κύτταρα που επηρεάζουν μία σειρά σωματικές λειτουργίες.
Τα αντιχολινεργικά φάρμακα αποκλείουν την ακετυλοχολίνη και δεν της επιτρέπουν να προκαλέσει ακούσιες μυϊκές συσπάσεις στους πνεύμονες, το γαστρεντερικό σωλήνα, τον ουροποιητικό σωλήνα και άλλα όργανα.
Καθώς τα αντιχολινεργικά φάρμακα μπορούν να επηρεάσουν μία σειρά λειτουργίες, όπως η πέψη, η ούρηση, η παραγωγή σιέλου και οι κινήσεις των μυών, χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία αρκετών παθήσεων.
Χρήσεις
Τα αντιχολινεργικά χορηγούνται στην αντιμετώπιση αρκετών προβλημάτων υγείας όπως:
- Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ)
- Η ακράτεια ούρων και η υπερδραστήρια κύστη
- Διαταραχές του γαστρεντερικού, όπως η διάρροια
- Η δηλητηρίαση με εντομοκτόνα ή δηλητηριώδη μανιτάρια
- Τα συμπτώματα της νόσου του Parkinson, όπως οι παθολογικές ακούσιες μυϊκές συσπάσεις
- Το άσθμα
- Ο ίλιγγος
- Η ναυτία κίνησης
Τα αντιχολινεργικά μπορεί να χορηγηθούν επίσης και ως μυοχαλαρωτικά. Τα φάρμακα αυτά έχουν επίσης χρησιμότητα και στις χειρουργικές επεμβάσεις καθώς ενισχύουν τη χαλάρωση, βοηθούν στη διατήρηση του καρδιακού ρυθμού και μειώνουν τη σιελόρροια.
Τα αντιχολινεργικά χορηγούνται από ορισμένους γιατρούς και για την αντιμετώπιση της υπεριδρωσίας.
Λίστα Αντιχολινεργικών Φαρμάκων
Όπως προαναφέρθηκε, τα αντιχολινεργικά μπορούν να χορηγηθούν στη θεραπεία αρκετών παθήσεων, αλλά και για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων συμπτωμάτων. Τα φάρμακα αυτά χορηγούνται μόνο με συνταγή γιατρού.
Παραδείγματα αντιχολινεργικών φαρμάκων είναι:
- Η ατροπίνη
- Τα αλκαλοειδή της ευθαλείας
- Το κλιδίνιο
- Η κυκλοπεντολάτη
- Η δαριφενασίνη
- Η δικυκλομίνη
- Η φεσοτεροδίνη
- Η φλαβοξάτη
- Το υδροβρωμίδιο της οματροπίνης
- Το ιπρατρόπιο
- Η ορφεναδρίνη
- Η οξυβουτυνίνη
- Η προπανθελίνη
- Η σκοπολαμίνη
- Η μεθσκοπολαμίνη
- Η σολιφενασίνη
- Το τιοτρόπιο
- Η τολτεροδίνη
- Η τριεξυφενιδύλη
- Το τρόσπιο
Ανεπιθύμητες Ενέργειες
Εφόσον λαμβάνονται σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού, τα αντιχολινεργικά είναι συνήθως ασφαλή, ωστόσο μπορεί να παρουσιαστούν περιορισμένες ανεπιθύμητες ενέργειες.
Οι ανεπιθύμητες ενέργειες αυτές εξαρτώνται από το ατομικό ιστορικό του ασθενούς, καθώς και τη δοσολογία ή το είδος του αντιχολινεργικού φαρμάκου.
Οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες των αντιχολινεργικών περιλαμβάνουν:
- Σύγχυση
- Ψευδαισθήσεις
- Διαταραχές της μνήμης
- Ξηροστομία
- Θόλωση της όρασης
- Δυσκοιλιότητα
- Ναυτία
- Καταστολή
- Δυσκολία στην ούρηση
- Παραλήρημα
- Μειωμένη εφίδρωση
- Μειωμένη παραγωγή σιέλου
Ορισμένες έρευνες έχουν συνδέσει τη μακροχρόνια χρήση αντιχολινεργικών φαρμάκων στους ηλικιωμένους με αυξημένο κίνδυνο άνοιας. Ο γιατρός πρέπει πάντοτε να λαμβάνει υπόψη του την ηλικία του ασθενείς, τις χρόνιες παθήσεις από τις οποίες πάσχει, καθώς και τα φάρμακα που λαμβάνει, πριν αποφασίσει να χορηγήσει τα παραπάνω φάρμακα.
Κατά τη διάρκεια λήψης των αντιχολινεργικών φαρμάκων είναι σημαντικό να καταναλώνονται αρκετά υγρά, καθώς τα φάρμακα μπορεί να μειώσουν την εφίδρωση, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο θερμοπληξίας.
Η λήψη των αντιχολινεργικών φαρμάκων μαζί με αλκοόλ ή σε υψηλές δόσεις μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως:
- Ίλιγγο
- Σοβαρή ναυτία
- Πυρετό
- Σοβαρές ψευδαισθήσεις
- Σύγχυση
- Δύσπνοια
- Διαταραχές της ομιλίας
- Ταχυκαρδία
- Ερυθρότητα του δέρματος
Οι υπερβολικές δόσεις των αντιχολινεργικών φαρμάκων μπορεί να είναι ακόμα και απειλητικές για τη ζωή.