Συμπληρώματα 5-HTP: Ποια τα Οφέλη τους για την Υγεία;

Η L-5 υδροξυτρυπτοφάνη (5-HTP) αποτελεί μία φυσική ουσία του οργανισμού η οποία χορηγείται και ως διατροφικό συμπλήρωμα. Η 5-HTP είναι μία πρόδρομη μοφή της σεροτονίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που συνδέεται με την ψυχική υγεία και τον ύπνο και αρκετοί υποστηρίζουν ότι τα συμπληρώματα που την περιέχουν βοηθούν στα δύο παραπάνω. Ωστόσο, τα επιστημονικά δεδομένα για τα παραπάνω οφέλη είναι περιορισμένα. Στο παρόν άρθρο αναφέρονται όλα τα οφέλη από τα συμπληρώματα με 5-HTP, καθώς και οι πιθανοί κίνδυνοι από τη λήψη τους.

Τι είναι η 5-HTP;

Ο οργανισμός παράγει σεροτονίνη μέσω μίας σειράς χημικών αντιδράσεων, οι οποίες ξεκινούν από το αμινοξύ L-τρυπτοφάνη. Μία από τις ενδιάμεσες χημικές ουσίες στα στάδια μετατροπής της L-τρυπτοφάνης σε σεροτονίνη είναι και η 5-HTP.

Αρχικά η χορήγηση της 5-HTP γινόταν μόνο με ιατρική συνταγή, ωστόσο μετά το 1995 εγκρίθηκε και ως διατροφικό συμπλήρωμα.

Οι εταιρίες παρασκευάζουν το συμπλήρωμα από τους σπόρους του φυτού Griffonia simplicifolia, το οποίο προέρχεται από την Αφρική. Η ουσία αυτή δεν βρίσκεται φυσιολογικά στα τρόφιμα.

Αρκετοί υποστηρίζουν ότι τα συμπληρώματα 5-HTP μπορεί να αυξήσουν την ποσότητα της σεροτονίνης στον οργανισμό. Τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης έχουν συνδεθεί στο παρελθόν με μία σειρά παθήσεων, μεταξύ των οποίων και η κατάθλιψη. Κατά συνέπεια, αρκετοί γιατροί συνιστούν τη λήψη του συγκεκριμένου συμπληρώματος σε συνδυασμό με την τυπική θεραπεία για ορισμένες παθήσεις.

Για τον Ύπνο

Αρκετές έρευνες που έχουν εξετάσει τα οφέλη του 5-HTP για τον ύπνο έχουν χρησιμοποιήσει μοντέλα πειραματοζώων.

Για παράδειγμα, μία έρευνα του 2018 εξέτασε τις επιδράσεις του 5-HTP και του γάμμα-αμινοβουτυρικού οξέος (GABA) σε μύγες φρούτων, ποντίκια και αρουραίους. Οι επιστήμονες έδωσαν στα πειραματόζωα καφφεΐνη για να προκαλέσουν αϋπνία και στη συνέχεια χορήγησαν συνδυασμό GABA/5-HTP.

Παρατήρησαν ότι ο συνδυασμός των παραπάνω ουσιών βοηθούσε στην έλευση, καθώς και στην ποιότητα και διάρκεια του ύπνου.

Μία άλλη μελέτη που εξέτασε τις διαθέσιμες θεραπείες για τις διαταραχές του ύπνου διαπίστωσε ότι η 5-HTP προσφέρει οφέλη στην αντιμετώπιση του νυχτερινού τρόμου και της υπνοβασίας.

Για την Απώλεια Βάρους

Η λήψη της 5-HTP βοηθά στην διατήρηση των συμπεριφορών που ενισχύουν την απώλεια βάρους καθώς και στη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους.

Σε μία έρευνα του 2017 που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Brain and Behavior, οι επιστήμονες χορήγησαν σε 7 υγιείς εθελοντές ένα συμπλήρωμα 5-HTP και σε 7 άλλους ένα συμπλήρωμα με βιταμίνη C.

Στη συνέχεια έκαναν μαγνητική τομογραφία στους εθελοντές ενώ τους έδειχναν τρόφιμα και εικόνες τροφίμων για να διαπιστώσουν πως ανταποκρίνεται ο εγκέφαλος. Οι επιστήμονες παρατήρησαν ισχυρότερη απόκριση στα τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνες στους εθελοντές που είχαν λάβει συμπληρώματα 5-HTP.

Οι πρωτεΐνες βοηθούν στη διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους, επομένως οι ερευνητές συμπέραναν ότι η 5-HTP βοηθά στην απώλεια βάρους μειώνοντας την επιθυμία για ανθυγιεινά τρόφιμα.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η έρευνα αυτή ήταν πολύ μικρή, επομένως τα αποτελέσματά της πρέπει να επιβεβαιωθούν από μεγαλύτερες μελέτες.

Μία άλλη έρευνα εξέτασε 20 υπέρβαρες γυναίκες, εκ των οποίων οι 10 πήραν ένα συμπλήρωμα 5-HTP για 4 εβδομάδες, ενώ στις υπόλοιπες δόθηκε placebo.

Στο τέλος της έρευνας, οι γυναίκες που έλαβαν 5-HTP ανέφεραν ότι χρειάζονται λιγότερη ποσότητα φαγητού για να σταματήσουν να νιώθουν πείνα, γεγονός που οδήγησε σε μειωμένη κατανάλωση τροφίμων. Οι γυναίκες που έπαιρναν 5-HTP είχαν επίσης χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ).

Αν και οι παραπάνω έρευνες είχαν μικρό μέγεθος, έδειξαν ότι η 5-HTP μπορεί δυνητικά να βοηθήσει στις προσπάθειες απώλειας βάρους.

Για την Κατάθλιψη

Οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης αποτελούν μία κοινή θεραπεία για την κατάθλιψη. Τα φάρμακα αυτά δρουν αναστέλλοντας τη διάσπαση της σεροτονίνης από τον οργανισμό, αυξάνοντας έτσι τη διαθέσιμη ποσότητα σεροτονίνης.

Ορισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι η 5-HTP έχει αντίστοιχη δράση αυξάνοντας τα επίπεδα του 5-HTP στον οργανισμό. Δυστυχώς, τα δεδομένα ερευνών που επιβεβαιώνουν την παραπάνω υπόθεση είναι περιορισμένα.

Μία παλαιότερη μετα-ανάλυση εξέτασε τα αποτελέσματα των ερευνών για το 5-HTP και την τρυπτοφάνη στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης. Αν και οι επιστήμονες εξέτασαν περισσότερες από 100 έρευνες, διαπίστωσαν ότι ελάχιστες είχαν δεδομένα υψηλής ποιότητας.

Ως αποτέλεσμα, κατέληξαν ότι δεν υπήρχαν επαρκή δεδομένα που να δείχνουν ότι η 5-HTP ήταν πιο αποτελεσματική από ένα placebo στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

Ωστόσο, σημείωσαν ότι σε ορισμένες έρευνες η 5-HTP προσέφερε οφέλη σε κάποιους ασθενείς. Οι έρευνες αυτές ήταν πάντως αρκετά παλιές και δεν είχαν χρησιμοποιήσει σύγχρονες κλινικές μεθόδους έρευνας.

Ένα άλλο εμπόδιο για τη χρησιμοποίηση της 5-HTP στην κατάθλιψη είναι ότι το συμπλήρωμα δεν παραμένει για αρκετό χρόνο στον οργανισμό, καθώς απορροφάται και μεταβολίζεται ταχέως.

Για το Άγχος

Ορισμένοι υποστηρικτές των φυσικών φαρμάκων πιστεύουν ότι τα συμπληρώματα 5-HTP βοηθούν στον περιορισμό του άγχους και των διαταραχών πανικού. Οι περισσότερες έρευνες για την 5-HTP και το άγχος, ωστόσο, έγιναν πριν από περίπου 15-20 χρόνια.

Μία έρευνα του 2002 είχε διαπιστώσει ότι τα συμπληρώματα με 5-HTP μπορούν να αντιμετωπίσουν το άγχος και τον πανικό σε ασθενείς με διαταραχές πανικού. Ωστόσο, οι ασθενείς δεν παρατήρησαν κάποια διαφοροποίηση στο άγχος σε εθελοντές που δεν είχαν διαταραχές πανικού.

Γνωρίζουμε ότι τα χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης επηρεάζουν πιθανώς τον κίνδυνο άγχους και πανικού, ωστόσο δεν έχει αποδειχθεί ακόμα από έρευνες ότι η χρησιμοποίηση του 5-HTP για την αύξηση των επιπέδων σεροτονίνης αποτελεί καλή στρατηγική για τον περιορισμό του άγχους.

Για τον Πόνο

Η χρησιμότητα της 5-HTP για την αντιμετώπιση του άλγους έχει επικεντρωθεί περισσότερο στην ινομυαλγία, μία πάθηση που χαρακτηρίζεται από χρόνιο νευρικό άλγος. Ο χρόνιος πόνος της ινομυαλγίας μπορεί αν επηρεάσει τόσο τον ύπνο όσο και τη διάθεση.

Οι έρευνες σχετικά με τη χρησιμότητα της 5-HTP στην ινομυαλγία είναι επίσης περιορισμένες και έχουν διεξαχθεί πριν πολλά χρόνια, επομένως τα αποτελέσματά τους δεν θεωρούνται κλινικώς σημαντικά. Μία έρευνα του 1990, για παράδειγμα, διαπίστωσε ότι τα συμπληρώματα με 5-HTP βοηθούν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων σε ασθενείς με ινομυαλγία, ωστόσο χρειάζεται να γίνουν νέες μελέτες για να επιβεβαιωθεί η παραπάνω παρατήρηση.

Μία μικρότερη μελέτη του 2018 σε πειραματόζωα διαπίστωσε ότι η 5-HTP περιορίζει την αντίληψη του πόνου.

Δοσολογία

Οι εταιρίες που παρασκευάζουν συμπληρώματα 5-HTP διαθέτουν διάφορες δοσολογίες. Συγκεκριμένα υπάρχουν κάψουλες των 25, 50 και 100mg.

Η 5-HTP μπορεί να βρίσκεται επίσης και σε αρκετά σκευάσματα πολυβιταμινών. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο όριο για την ημερήσια πρόσληψη του 5-HTP.

Οι περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν 50-100mg ημερησίως ξεκινώντας από μία χαμηλή δόση 25mg η οποία αυξάνεται σταδιακά.

Πάντοτε διαβάζετε τις οδηγίες χρήσης και ρωτήστε τον γιατρό σας πριν ξεκινήσετε ένα νέο συμπλήρωμα.

Ανεπιθύμητες Ενέργειες

Σύμφωνα με μία έρευνα, η 5-HTP αυξάνει τα επίπεδα της σεροτονίνης, ωστόσο περιορίζει τα επίπεδα άλλων νευροδιαβιβαστών, όπως η ντοπαμίνη και η νορεπινεφρίνη.

Η ανεπιθύμητη αυτή ενέργεια μπορεί επιδεινώσει ορισμένες παθήσεις όπως:

  • Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας
  • Κατάθλιψη
  • Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή
  • Παχυσαρκία
  • Νόσος του Parkinson
  • Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή

Οι παραπάνω επιδράσεις εμφανίζονται συνήθως κατά τη μακροχρόνια λήψη της 5-HTP. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η 5-HTP πρέπει να λαμβάνεται σε συνδυασμό με άλλα συμπληρώματα που αυξάνουν τα επίπεδα της ντοπαμίνης στον οργανισμό, όπως η L-τυροσίνη και η L-dopa.

Άλλες πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες από τη λήψη των συμπληρωμάτων με 5-HTP περιλαμβάνουν:

Πριν ξεκινήσετε ένα συμπλήρωμα με 5-HTP, ρωτήστε τον γιατρό σας αν αλληλεπιδρά με κάποιο φάρμακο που παίρνετε.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα