Στο δυτικό κόσμο, σχεδόν 1 στους 4 ενήλικες ηλικίας 45 ετών και άνω παίρνει μία στατίνη για τη μείωση της χοληστερόλης. Παρά την ευρεία χρήση τους ωστόσο αρκετές λανθασμένες αντιλήψεις περιβάλλουν τα φάρμακα αυτά.
Περιεχόμενα:
Μύθος 1: Οι Στατίνες Επηρεάζουν τη Μνήμη
Ορισμένοι ασθενείς που λαμβάνουν στατίνες αναφέρουν σύγχυση ή έκπτωση της μνήμης. Ωστόσο, καθώς τα παραπάνω συμπτώματα είναι αρκετά κοινά στη μέση και τρίτη ηλικία, είναι δύσκολο να αποφανθούμε αν για την εμφάνισή τους ενοχοποιούνται οι στατίνες ή αποτελούν συνέπεια της ηλικίας.
Ο μύθος αυτός ξεκίνησε από ορισμένους ασθενείς που ανέφεραν έκπτωση της μνήμης κατά τη λήψη του φαρμάκου. Αργότερα αποδείχθηκε ωστόσο, ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς είχαν λάβει το φάρμακο για εξαιρετικά μικρή διάρκεια, επομένως η έκπτωση της μνήμης δεν ήταν δυνατό να αποδίδεται στις στατίνες. Μεταγενέστερα, αρκετές έρευνες διερεύνησαν την παραπάνω θεωρία με αποκορύφωμα μία μελέτη με 20.000 εθελοντές που δεν παρατήρησε καμία επίδραση στη σκέψη και τη μνήμη από τις στατίνες.
Μύθος 2: Πρέπει να Γίνονται Τακτικά Εξετάσεις Αίματος για τον Έλεγχο της Ηπατικής και Νεφρικής Λειτουργίας
Καθώς οι στατίνες δρουν στα κύτταρα του ήπατος, όταν ξεκίνησε αρχικά η χορήγησή τους, οι γιατροί συνιστούσαν στους ασθενείς να κάνουν εξετάσεις αίματος για την παρακολούθηση των ηπατικών ενζύμων. Τα τελευταία, χρησιμοποιούνται για να εκτιμηθεί αν υπάρχουν ηπατικές βλάβες. Οι γιατροί ζητούσαν επίσης εξετάσεις για τα επίπεδα της κρεατινικής κινάσης, ενός υποπροϊόντος της διάσπασης των μυών που αποτελεί ένδειξη ραβδομυόλυσης. Η ραβδομυόλυση εμφανίζεται με συχνότητα 1 στους 10.000 ασθενείς που λαμβάνουν στατίνες και μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια ή ακόμα και θάνατο.
Ωστόσο, καμία από τις παραπάνω εξετάσεις δεν μπορούσε να προβλέψει με ακρίβεια τα προαναφερθέντα σοβαρά αλλά εξαιρετικά σπάνια προβλήματα. Το 2012, οι οδηγίες σχετικά με τη λήψη των στατινών άλλαξαν και πλέον γίνεται έλεγχος των ηπατικών ενζύμων και της κρεατινικής κινάσης μόνο όταν ξεκινά η θεραπεία με στατίνες, αλλάζει το φάρμακο σε μία άλλη στατίνη ή παρουσιάζονται συμπτώματα ηπατικής βλάβης ή μυϊκού τραυματισμού. Τα συμπτώματα ηπατικής βλάβης περιλαμβάνουν ασυνήθιστο αίσθημα κόπωσης, απώλεια της όρεξης, άλγος στην άνω κοιλία, σκουρόχρωμα ούρα και ίκτερο.
Σχεδόν 1 στους 10 ασθενείς αναφέρει μυαλγίες ή αίσθημα αδυναμίας μετά την έναρξη της θεραπείας με στατίνες. Όπως συμβαίνει και με την έκπτωση της μνήμης, οι μυαλγίες είναι κοινό σύμπτωμα στη μέση και τρίτη ηλικία και μπορεί να προκληθούν από έντονη άσκηση, δουλειά στον κήπο ή ακόμα και μετά από αρκετό χρόνο στον υπολογιστή. Ωστόσο, επί απουσίας μίας εκ των προαναφερθέντων αιτιών, μπορεί να υποπτευθούμε τις στατίνες ως αιτιολογικό παράγοντα, ιδιαίτερα αν οι μυαλγίες ξεκίνησαν λίγες ημέρες μετά την έναρξη της θεραπείας με στατίνες και εμφανίζονται αμφοτερόπλευρα. Στην περίπτωση αυτή, ο γιατρός θα χορηγήσει συνήθως μία διαφορετική στατίνη ή θα μειώσει τη δόση της.
Μύθος 3: Οι Μυαλγίες από τις Στατίνες Μπορούν να Προληφθούν με Συνένζυμο Q10 (CoQ10)
Το συνένζυμο Q10 (CoQ10) είναι μία ουσία που παράγεται φυσιολογικά στον οργανισμό και εμπλέκεται στην παραγωγή ενέργειας από τα κύτταρα. Διατίθεται επίσης σε μορφή συμπληρώματος και, σύμφωνα με τις διαφημίσεις, ενισχύει τα επίπεδα ενέργειας και «υποστηρίζει την καρδιακή λειτουργία». Είναι γεγονός ότι η λήψη στατινών περιορίζει τα επίπεδα του CoQ10 και οι επιστήμονες έχουν αναρωτηθεί στο παρελθόν αν η αύξηση των επιπέδων του τελευταίου μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των μυαλγιών που σχετίζονται με στατίνες. Ωστόσο, αυτό ακόμα δεν έχει επιβεβαιωθεί από έρευνες.
Ορισμένοι γιατροί πιστεύουν ότι η λήψη του συμπληρώματος για 1 μήνα είναι ασφαλής. Ωστόσο, αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι το CoQ10 μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα της βαρφαρίνης αυξάνοντας κατά συνέπεια τον κίνδυνο θρομβώσεων, επομένως μην πάρετε συμπλήρωμα CoQ10 αν λαμβάνετε το παραπάνω φάρμακο.
Μύθος 4: Δεν Μπορείτε να Φάτε Γκρέιπφρουτ αν Παίρνετε Στατίνες
Το γκρέιπφρουτ περιέχει ουσίες που παρεμβαίνουν στην επεξεργασία των στατινών από τον οργανισμό. Οι ουσίες αυτές, που λέγονται φουρανοκουμαρίνες, αποκλείουν ένα ένζυμο του εντέρου που φυσιολογικά διασπά τις στατίνες (και πολλά άλλα φάρμακα). Ως αποτέλεσμα, περισσότερες στατίνες φτάνουν στην κυκλοφορία του αίματος, με αποτέλεσμα η δράση τους να ενισχύεται. Ωστόσο, δεν επηρεάζονται όλες οι στατίνες στον ίδιο βαθμό, επομένως ίσως πρέπει να αλλάξετε στατίνη αν καταναλώνετε το παραπάνω τρόφιμο.
Επηρεάζονται Πολύ |
Επηρεάζονται Λίγο ή Δεν Επηρεάζονται |
| Ατορβαστατίνη (Lipitor) | Φλουβαστατίνη (Lescol) |
| Λοβαστατίνη (Mevacor) | Πιταβαστατίνη (Pitava) |
| Σιμβαστατίνη (Zocor) | Πραβαστατίνη (Pravachol) |
| Ροσουβαστατίνη (Crestor) |
Οι περισσότερες έρευνες που παρατήρησαν επικίνδυνες επιδράσεις από τις στατίνες, ωστόσο, εξέτασαν πολύ υψηλές ποσότητες φουρανοκουμαρινών, οι οποίες συνήθως είναι χαμηλότερες στους χυμούς της αγοράς. Αν έχετε απορίες σχετικά με την κατανάλωση του γκρέιπφρουτ, απευθυνθείτε στον γιατρό σας και αποφύγετε την κατανάλωση του φρούτου μαζί με τα χάπια σας.
Βιβλιογραφία: Harvard Health