Προσφάτως, μία ομάδα ερευνητών χρησιμοποίησε δεδομένα από την μελέτη SPRINT για την αρτηριακή πίεση για να εκτιμήσει τη δράση της χορήγησης στατινών σε ηλικιωμένους ασθενείς χωρίς διαβήτη. Η μελέτη SPRINT, ωστόσο, δεν ήταν τυχαιοποιημένη για τη χρήση στατινών. Ο στόχος ήταν να διαπιστωθεί αν η χορήγηση στατινών βοηθά στην πρόληψη του εμφράγματος του μυοκαρδίου, άλλων οξέων στεφανιαίων νόσων, του εγκεφαλικού επεισοδίου, της καρδιακής ανεπάρκειας ή άλλων αιτιών θανάτου που σχετίζονται με το καρδιαγγειακό.
Από τους 3054 ασθενείς που έλεβαν μέρος στη μελέτη (μέση ηλικία 77 ετών), το 44.2% λάμβανε στατίνες στην αρχή της έρευνας. Οι ηλικιωμένοι που δεν λάμβαναν στατίνες παρουσίασαν κάποια από τα παραπάνω συμβάματα σε ποσοστό 8.1%, ενώ αυτοί που λάμβαναν στατίνες σε ποσοστό 6.3% αντίστοιχα. Φαίνεται, επομένως ότι η χρήση στατινών μείωνε τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου κατά 1.8%. Οι ερευνητές θεώρησαν ότι η μείωση αυτή δεν είναι στατιστικώς σημαντική και κατέληξαν ότι οι στατίνες δεν προσφέρουν οφέλη στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων στους ασθενείς άνω των 65 ετών.
Επεξήγηση των δεδομένων
Οι κλινικές οδηγίες και η έρευνα συχνά ωθούν τον γιατρό να χορηγήσει φάρμακα πιστεύοντας ότι είναι προς όφελος του ασθενούς. Αρκετές έρευνες στο παρελθόν έχουν δείξει ότι οι στατίνες μειώνουν τη συχνότητα των παθήσεων του καρδιαγγειακού, ωστόσο συχνά εστιάζουμε υπερβολικά στην ιατρική βασισμένη σε αποδείξεις (evidence-based medicine).
Αν και τα δεδομένα ερευνών δείχνουν μείωση των παθήσεων του καρδιαγγειακού όταν χρησιμοποιούνται στατίνες για πρωτογενή πρόληψη, η πραγματική μείωση του κινδύνου είναι μικρή και δεν παρατηρείται μείωση στη θνησιμότητα συνολικά. Τα περισσότερα δεδομένα για τη χορήγηση στατινών τους ηλικιωμένους προέρχονται από έρευνες σε ένα μικρό αριθμό ατόμων άνω των 65, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να βγάλουμε ασφαλή συμπεράσματα. Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει, ακόμη, σύνδεση μεταξύ των υψηλών επιπέδων χοληστερόλης στην αρχή της έρευνας σε ασθενείς άνω των 65, με χαμηλότερη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά ή άλλα αίτια.
Το Choosing Wisely campaign αναφορικά με τη χορήγηση στατινών σε άτομα άνω των 75 ετών δήλωσε ότι «Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι η υψηλή χοληστερόλη οδηγεί σε καρδιακή νόσο και θάνατο σε αυτή την ηλικία». Ορισμένες έρευνες, μάλιστα, έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με τα χαμηλότερα επίπεδα χοληστερόλης διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο.
Πρέπει πάντοτε να θυμόμαστε ότι οι κλινικές οδηγίες αποτελούν απλά οδηγίες, όχι κανόνες. Η θεραπεία ενός ασθενούς πρέπει να είναι εξατομικευμένη και να μην βασίζεται αποκλειστικά στις εργαστηριακές εξετάσεις και τα ποσοστά κινδύνου. Ο γιατρός οφείλει να μιλήσει στον ασθενή και να του εξηγήσει τους κινδύνους και τα οφέλη που συνοδεύουν την κάθε απόφαση. Αρκετοί ηλικιωμένοι προτιμούν την ποιότητα σε σχέση με την ποσότητα αναφορικά με τη ζωή τους. Η θεραπεία του ασθενούς αποκλειστικά σύμφωνα με τις οδηγίες δεν λαμβάνει υπ’όψη την επιθυμία του. Ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπως η χορήγηση στατινών για πρωτογενή πρόληψη, όπου τα στοιχεία δεν είναι αδιαμφισβήτητα, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί.
Βιβλιογραφία: Medscape