Μία ομάδα ερευνητών από το Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας του Cambridge κατάφερε να δείξει τον τρόπο με τον οποίο το αλκοόλ προκαλεί βλάβες στο DNA των βλαστοκυττάρων, εξηγώντας παράλληλα γιατί αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου.
Στο παρελθόν, ο τρόπος με τον οποίο το αλκοόλ προκαλεί καρκίνο είχε αποτυπωθεί σε καλλιέργειες κυττάρων. Ωστόσο, στην παρούσα μελέτη οι ερευνητές χρησιμοποίησαν ποντίκια για να δείξουν πώς η έκθεση στο αλκοόλ προκαλεί μόνιμες γενετικές βλάβες.
Κατά την έρευνα, διαλυμένο αλκοόλ σε μορφή αιθανόλης, δόθηκε σε ποντίκια. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν στη συνέχεια ανάλυση χρωμοσωμάτων και αλληλουχιών του DNA για να εξετάσουν τη γενετική βλάβη που είχε προκληθεί από την ακεταλδεΰδη, μία επιβλαβή χημική ουσία που παράγεται όταν ο οργανισμός επεξεργάζεται το αλκοόλ.
Παρατήρησαν ότι η ακεταλδεΰδη μπορεί να «σπάσει» και να προκαλέσει βλάβες στο DNA των βλαστοκυττάρων που βρίσκεται στην κυκλοφορία του αίαμτος, γεγονός που αναδιατάσσει τα χρωμοσώματα και προκαλεί μόνιμες αλλαγές στις αλληλουχίες του DNA των κυττάρων αυτών.
Η κατανόηση του μηχανισμού με τον οποίο προκαλούνται βλάβες στο DNA των βλαστοκυττάρων είναι σημαντική καθώς εκεί βρίσκεται η αιτιολογία του καρκίνου.
Τα νέα αυτά ευρήματα, επομένως, μας βοηθούν να κατανοήσουμε πώς το αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο για 7 διαφορετικές μορφές καρκίνου, μεταξύ των οποίων ο καρκίνος του μαστού και του εντέρου.
«Ορισμένα είδη καρκίνου εμφανίζονται λόγω βλαβών στο DNA των βλαστοκυττάρων. Κάποιες από αυτές είναι τυχαίες, ωστόσο η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να αυξήσει αυτό τον κίνδυνο», είπε ο επικεφαλής της έρευνας.
Η μελέτη διερεύνησε επίσης τους μηχανισμούς άμυνας του οργανισμού για τις βλάβες που προκαλούνται από το αλκοόλ. Η πρώτη γραμμή άμυνας είναι μία οικογένεια ενζύμων που ονομάζονται αφυδρογονάσες της αλδεΰδης (ALDH). Τα ένζυμα αυτά διασπούν την επιβλαβή ακεταλδεΰδη σε μία ουσία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τα κύτταρα για την παραγωγή ενέργειας.
Εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, ειδικά αυτά στη Νοτιοανατολική Ασία, είτε στερούνται τα ένζυμα αυτά είτε φέρουν ελαττωματικές μορφές τους. Επομένως, όταν πίνουν αλκοόλ, συσσωρεύεται στον οργανισμό ακεταλδεΰδη, η οποία προκαλεί βλάβες και δυσφορία.
Η χορήγηση αλκοόλ σε ποντίκια που δεν είχαν το σημαντικότερο ένζυμο ALDH (το ALDH2), είχε ως αποτέλεσμα να προκληθούν τετραπλάσιες βλάβες στο DNA σε σχέση με τα ποντίκια που είχαν πλήρως λειτουργικό ένζυμο.
Η δεύτερη γραμμή άμυνας των κυττάρων είναι μία σειρά μηχανισμών επιδιόρθωσης του DNA, οι οποίοι, τις περισσότερες φορές διορθώνουν όλες τις βλάβες που έχουν γίνει σε αυτό. Ωστόσο, αυτό δεν γίνεται πάντοτε και αρκετοί άνθρωποι έχουν μεταλλάξεις με αποτέλεσμα οι επιδιορθώσεις αυτές να μην γίνονται επαρκώς.
Η έρευνα δείχνει ότι η αδυναμία του οργανισμού να επεξεργαστεί το αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο βλαβών στο DNA και κατά συνέπεια αρκετά είδη καρκίνου. Ωστόσο, πρέπει να θυμόμαστε ότι ο μεταβολισμός του αλκοόλ και οι μηχανισμοί επιδιόρθωσης του DNA δεν είναι τέλειοι και το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει καρκίνο με διάφορους τρόπους, ακόμα και σε άτομα με υγιείς μηχανισμούς άμυνας.
Βιβλιογραφία: Cancer Research UK