Τελευταία δεδομένα έχουν δείξει ότι τα προβιοτικά και τα πρεβιοτικά μπορεί να επιβραδύνουν την πορεία αρκετών νευροεκφυλιστικών νόσων, ωστόσο τα δεδομένα για τη χρησιμότητα των σκευασμάτων αυτών στην πρόληψη της ήπιας έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών και της νόσου Alzheimer είναι πολύ περιορισμένα.
Μία επιστημονική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Jiangnan στην Κίνα έκανε μία μετα-ανάλυση στην οποία εξέτασε όλα τα δεδομένα για τα προβιοτικά και τη χρησιμότητά τους στις παραπάνω παθήσεις. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις της τελευταίας, η χορήγηση προβιοτικών στα πρώιμα στάδια της νόσου Alzheimer μπορεί να βελτιώσει τις γνωστικές λειτουργίες και να καθυστερήσει την πορεία της νόσου.
Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Foods.
Περιεχόμενα:
Προβιοτικά, Πρεβιοτικά και Συνβιοτικά
Το International Scientific Association for Probiotics and Prebiotics (ISAPP) είναι μία διεθνής μη κερδοσκοπική οργάνωση η οποία ιδρύθηκε το 2002 και έχει ως στόχο να προωθήσει την έρευνα για τα προβιοτικά, τα πρεβιοτικά και τα συνβιοτικά.
Σύμφωνα με τον ορισμό του ISAPP, τα προβιοτικά «είναι ζωντανά βακτήρια που προσφέρουν οφέλη στον ξενιστή όταν χορηγηθούν σε επαρκείς ποσότητες».
Τα πρεβιοτικά είναι ουσίες που επάγουν τον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων του εντέρου, ενώ τα συνβιοτικά είναι ένας συνδυασμός προβιοτικών και πρεβιοτικών.
Αναζητώντας τις Κατάλληλες Μελέτες
Η επιστημονική ομάδα από την Κίνα ανέτρεξε σε διάφορες βάσεις δεδομένων με σκοπό να αναζητήσει μελέτες που δημοσιεύτηκαν από το 1984 μέχρι το 2021 και οι οποίες είχαν εξετάσει ασθενείς με νόσο Alzheimer ή ήπια έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών.
Από ένα σύνολο 294 ερευνών, κατέληξαν τελικά σε 8 έρευνες για τη συστηματική μελέτη και 7 για τη μετα-ανάλυση που έκαναν.
Το κύριο τελικό σημείο σε όλες τις έρευνες που εξετάστηκαν ήταν οι γνωστικές λειτουργίες, η κατάσταση των οποίων εκτιμήθηκε με την κλίμακα Mini-Mental State Examination (MMSE). Δευτερεύοντα τελικά σημεία στις μελέτες ήταν η διατροφή, οι δείκτες φλεγμονής, το μεταβολικό προφίλ και το οξειδωτικό στρες των εθελοντών.
Οφέλη από τα Σκευάσματα
Όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες, η χορήγηση συμπληρωμάτων με προβιοτικά βελτίωσε τις γνωστικές λειτουργίες στους ασθενείς με ήπια έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών. Ωστόσο, τα οφέλη ήταν περιορισμένα για τους ασθενείς με νόσο Alzheimer.
«Συγκριτικά με τη χορήγηση placebo ή άλλων αδρανών ουσιών, τα συμπληρώματα με προβιοτικά βελτίωσαν σημαντικά τις γνωστικές λειτουργίες των ασθενών με ήπια έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών, ωστόσο τα οφέλη ήταν περιορισμένα για τους ασθενείς με νόσο Alzheimer», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Ο αριθμός των προβιοτικών στελεχών, η δόση και η διάρκεια της θεραπείας με προβιοτικά ήταν παράγοντες που επηρέαζαν τη βελτίωση των γνωστικών λειτουργιών, όπως διαπιστώθηκε.
Τα προβιοτικά προκάλεσαν επίσης μεταβολές στη σύνθεση του εντερικού μικροβιώματος των ασθενών με νόσο Alzheimer σε μία από τις μελέτες. Στο παρελθόν διάφορες μελέτες είχαν παρατηρήσει ότι το εντερικό μικροβίωμα των ασθενών με νόσο Alzheimer έχει μειωμένη ποικιλομορφία, ωστόσο μόλις μία από τις μελέτες που εξετάστηκαν στην παρούσα ανάλυση παρατήρησε βελτίωση του μικροβιώματος με τη χορήγηση προβιοτικών σε αυτούς τους ασθενείς.
Σημασία της Παρούσας Μελέτης
Η μετα-ανάλυση του Πανεπιστημίου Jiangnan αναδεικνύει για άλλη μία φορά τη σύνδεση ανάμεσα στην υγεία του εντέρου και την εγκεφαλική λειτουργία στους ηλικιωμένους, ιδιαίτερα αυτούς που πάσχουν από ήπια έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών. Αρκετοί επιστήμονες που δεν συμμετείχαν στην έρευνα υποστήριξαν ότι οι παρατηρήσεις της παρούσας μελέτης υπογραμμίζουν ότι αν θέλουμε να προφυλάξουμε τις γνωστικές μας λειτουργίες δεν θα πρέπει να αμελούμε την υγεία του εντέρου μας.
Μία άλλη ενδιαφέρουσα παρατήρηση της μελέτης ήταν ότι τα πρεβιοτικά ενισχύουν την παραγωγή του BDNF (brain-derived neurotrophic factor). Τα επίπεδα του τελευταίου είναι μειωμένα στους ασθενείς με νόσο Alzheimer, γεγονός που, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης, αυξάνει τον κίνδυνο θανάτου νευρώνων του εγκεφάλου. Επομένως, μέσω των επιδράσεών τους στα επίπεδα του BDNF, τα πρεβιορικά μπορεί να περιορίσουν την καταστροφή των νευρώνων.
Περιορισμοί της Έρευνας
Ένας από τους κυριότερους περιορισμούς της έρευνας ήταν ότι αρκετές έρευνες που εξετάστηκαν είχαν σχετικά μικρό αριθμό εθελοντών.
Επιπλέον, οι επιστήμονες δεν είχαν την ικανότητα να εξαλείψουν την επιρροή άλλων παραγόντων στο εντερικό μικροβίωμα, γεγονός που μπορεί να επηρέασε σε κάποιο βαθμό τα αποτελέσματα.
Οι διάφορες έρευνες που εξετάστηκαν χρησιμοποίησαν επίσης διαφορετικούς δείκτες για να εκτιμήσουν τις έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών. Μόλις 4 από τις μελέτες χρησιμοποίησαν τα κριτήρια NINCDS-ADRDA για τη διάγνωση της άνοιας.
4 από τις μελέτες δεν είχαν επίσης καθόλου δεδομένα σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χρήση προβιοτικών συμπληρωμάτων. Αν και τα προβιοτικά θεωρούνται γενικά ασφαλή, οι ηλικιωμένοι μπορεί να παρουσιάσουν συχνά ανεπιθύμητες ενέργειες από το γαστρεντερικό ή το δέρμα με την λήψη των παραπάνω.