Νόσος Alzheimer: Η Ανακάλυψη ενός Αντισώματος Ανοίγει το Δρόμο για την Ανάπτυξη Εμβολίου

Η νόσος Alzheimer αποτελεί τη συχνότερη μορφή άνοιας και σήμερα επηρεάζει περισσότερα από 44 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως.

Σε ορισμένες χώρες, τα ποσοστά των ασθενών με άνοια αναμένεται να τριπλασιαστούν τα επόμενα 50 χρόνια, επομένως σήμερα η επιστημονική κοινότητα αναζητεί συνεχώς νέες μεθόδους πρόληψης.

Η τελευταία εξέλιξη στο παραπάνω πεδίο της έρευνας είναι η ανάπτυξη ενός εμβολίου το οποίο μπορεί να δημιουργήσει ανοσία για τη νόσο Alzheimer σε πληθυσμούς πειραματοζώων.

Προς το παρόν δεν γνωρίζουμε ακόμα αν το εμβόλιο αυτό θα μπορεί να προστατεύσει και τον άνθρωπο από τη νόσο Alzheimer, ωστόσο τα πρώτα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά.

Σύμφωνα με τον επικεφαλής της έρευνας, Mark Carr, από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ, αν τα αποτελέσματα της μελέτης επιβεβαιωθούν σε κλινικές δοκιμές με ανθρώπους εθελοντές, τότε θα μιλάμε πλέον για μία επανάσταση στην πρόληψη της νόσου Alzheimer. Πρακτικά, θα έχουμε ένα εμβόλιο που θα μπορεί και να αντιμετωπίσει τη νόσο Alzheimer, αλλά και να προλάβει την εμφάνιση της νόσου.

Ένα χαρακτηριστικό σημείο της νόσου Alzheimer είναι οι πλάκες β αμυλοειδούς που ανιχνεύονται στον εγκέφαλο στο 66% περίπου των ασθενών.

Η πρωτεΐνη του β αμυλοειδούς δεν είναι απαραίτητα επιβλαβής για τις γνωστικές λειτουργίες (μάλιστα θεωρείται απαραίτητη για τη φυσιολογική λειτουργία του εγκεφάλου), ωστόσο όταν δημιουργεί πλάκες μπορεί να γίνει τοξική και να προκαλέσει νευροεκφυλισμό.

Προηγούμενες θεραπείες που είχαν δοκιμαστεί για την αντιμετώπιση της νόσου Alzheimer στόχευαν γενικά τις πρωτεΐνες του β αμυλοειδούς, με αποτέλεσμα να προκαλούν σημαντικές ανεπιθύμητες ενέργειες. Ωστόσο, η νέα προσέγγιση στοχεύει μόνο τις τοξικές πλάκες των παραπάνω πρωτεϊνών.

Η επιστημονική ομάδα κατάφερε να ταυτοποιήσει μία οικογένεια αντισωμάτων στα ποντίκια που λέγονται TAP01. Τα αντισώματα αυτά εξουδετερώνουν τις παθολογικές πρωτεΐνες χωρίς να επηρεάζουν τις φυσιολογικές. Κατά συνέπεια, η χορήγηση των παραπάνω αντισωμάτων στους ασθενείς θα μπορεί να σταματήσει το σχηματισμό πλακών.

Προκειμένου να εξερευνήσουν περισσότερο την παραπάνω θεωρία, οι επιστήμονες τροποποίησαν τα αντισώματα από τα ποντίκια για τον άνθρωπο, δημιουργώντας έτσι τα αντισώματα TAP01_04.

Χρησιμοποιώντας κρυσταλλογραφία ακτίνων Χ για να εξετάσουν τη δράση των αντισωμάτων σε ποντίκια με ανθρώπινα εγκεφαλικά κύτταρα, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι τα TAP01_04 προσδένονται σε μία περιοχή των παθολογικών πρωτεϊνών που ομοιάζει με φουρκέτα.

Η χορήγηση των παραπάνω αντισωμάτων στα ποντίκια τελικά μείωσε τις πλάκες του β αμυλοειδούς, περιόρισε το μεταβολισμό της γλυκόζης και βελτίωσε τη μνήμη συνολικά.

Ακολούθως η επιστημονική ομάδα χρησιμοποίησε την πρωτεΐνη σχήματος φουρκέτας για να αναπτύξει ένα εμβόλιο, το οποίο ονόμασε TAPAS. Το εμβόλιο αυτό προκαλούσε παραγωγή αντισωμάτων TAP01 στα ποντίκια.

Όταν χορηγήθηκε σε δύο ομάδες ποντικών με προκλινικά μοντέλα νόσου Alzheimer, το εμβόλιο είχε παρόμοια αποτελεσματικότητα με τη χορήγηση αντισωμάτων.

Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι εντυπωσιακά, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η νόσος Alzheimer δεν αποδίδεται πάντοτε στις πλάκες β αμυλοειδούς.

Τελευταία δεδομένα έχουν δείξει ότι η νόσος περιλαμβάνει περισσότερους του ενός υποτύπους. Στο 1/3 σχεδόν των ασθενών με κλινική διάγνωση νόσου Alzheimer, δεν ανιχνεύονται πλάκες β αμυλοειδούς στον εγκέφαλό τους κατά τη νεκροψία. Προφανώς, το εμβόλιο δεν μπορεί να αποτρέψει το νευροεκφυλισμό σε αυτούς τους ασθενείς.

Σε κάθε περίπτωση, το εμβόλιο αυτό, αν τελικά αποδειχθεί αποτελεσματικό και στις κλινικές δοκιμές με ανθρώπους εθελοντές, θα μπορεί να ωφελήσει εκατομμύρια ασθενείς παγκοσμίως.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Molecular Psychiatry.

Φωτογραφία: cottonbro

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα