Το National Institutes of Health των ΗΠΑ ξεκίνησε πριν λίγες ημέρες μία κλινική δοκιμή φάσης 1 η οποία θα εξετάσει ένα νέο εμβόλιο για τον ιό Epstein-Barr (EBV). Ο ιός αυτός ενοχοποιείται για τη λοιμώδη μονοπυρήνωση ενώ έχει συνδεθεί και με διάφορες μορφές καρκίνου, καθώς και ορισμένα αυτοάνοσα νοσήματα. Η κλινική δοκιμή αυτή εξετάζει για πρώτη φορά ένα εμβόλιο για τον ιό Epstein-Barr σχεδόν 10 χρόνια μετά το προηγούμενο εμβόλιο.
Ο ιός Epstein-Barr ανήκει στους ερπητοϊούς και αποτελεί έναν από τους πλέον κοινούς ιούς σήμερα. Μεταδίδεται με τα σωματικά υγρά και ιδιαίτερα μέσω του σιέλου. Κάθε χρόνο καταγράφονται εκατοντάδες χιλιάδες νέα περιστατικά λοιμώδους μονοπυρήνωσης παγκοσμίως, εκ των οποίων το 10% θα παρουσιάσει αίσθημα κόπωσης που παραμένει για 6 μήνες ή περισσότερο. Σχεδόν το 1% των ασθενών που μολύνονται με τον ιό Epstein-Barr εκδηλώνουν σοβαρές επιπλοκές, όπως ηπατίτιδα, νευρολογικά προβλήματα ή σοβαρές αιματολογικές διαταραχές. Ο ιός Epstein-Barr έχει συνδεθεί επίσης με ορισμένες μορφές καρκίνου, καθώς και με συγκεκριμένα αυτοάνοσα νοσήματα, όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος και η πολλαπλή σκλήρυνση.
«Ένα εμβόλιο για τον Epstein-Barr θα περιορίσει σημαντικά τα περιστατικά λοιμώδους μονοπυρήνωσης προλαμβάνοντας παράλληλα όλες τις μορφές καρκίνου, αλλά και τις νέες διαγνώσεις αυτοάνοσων νοσημάτων που συνδέονται με τον ιό», δήλωσε ο επικεφαλής του NIAID των ΗΠΑ, Anthony Fauci.
Το εμβόλιο που θα εξεταστεί στις κλινικές δοκιμές φάσης 1 οι οποίες θα ξεκινήσουν τις επόμενες ημέρες έχει αναπτυχθεί από τη φαρμακευτική εταιρεία Novavax σε συνεργασία με το National Institutes of Health των ΗΠΑ.
Ουσιαστικά, το εμβόλιο στοχεύει τη γλυκοπρωτεΐνη gp350 του ιού Epstein-Barr, η οποία βρίσκεται στην επιφάνεια του τελευταίου. Η γλυκοπρωτεΐνη αυτή αποτελεί επίσης το στόχο των αντισωμάτων που ανευρίσκονται στους ασθενείς με ιστορικό λοίμωξης από Epstein-Barr. Το εμβόλιο περιέχει επίσης φερριτίνη, μία φυσική ουσία που βρίσκεται σε αρκετούς οργανισμούς και μπορεί να παρουσιάσει αρκετά αντιγόνα στην επιφάνειά της, ενισχύοντας έτσι την ανοσιακή απόκριση που προκαλεί το εμβόλιο.
Στις κλινικές δοκιμές θα λάβουν μέρος συνολικά 40 υγιείς εθελοντές ηλικίας 18-29 ετών, εκ των οποίων το 50% έχει ιστορικό λοίμωξης με τον Epstein-Barr. Το υπόλοιπο 50% θα αποτελέσει την ομάδα ελέγχου. Οι εθελοντές θα λάβουν 3 δόσεις των 50 μικρογραμμαρίων του συγκεκριμένου εμβολίου στο δελτοειδή. Μετά τη χορήγηση της κάθε δόσης, οι εθελοντές θα παραμείνουν στο νοσοκομείο για 30-60 λεπτά προκειμένου να παρατηρηθούν οι όποιες ανεπιθύμητες ενέργειες μπορεί να εμφανιστούν. Η δεύτερη και η τρίτη δόση θα χορηγηθούν 30 και 180 ημέρες μετά την πρώτη, αντίστοιχα.
Ο αρχικός σχεδιασμός είναι ότι η έρευνα θα έχει διάρκεια 4 χρόνια. Κάθε εθελοντής θα κάνει τακτικά εξετάσεις για τουλάχιστον 18-30 μήνες προκειμένου οι επιστήμονες να εκτιμήσουν καλύτερα την αποτελεσματικότητα του εμβολίου.