Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού στη βρεφική ηλικία συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου από αναπνευστικές νόσους στις ηλικίες 26-73 ετών, όπως υποστηρίζει μία νέα μεγάλη μελέτη που δημοσιεύτηκε προσφάτως στο επιστημονικό περιοδικό Lancet.
Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις της έρευνας, η οποία εξέτασε ένα διάστημα 80 ετών, οι ασθενείς που είχαν ιστορικό λοίμωξης του κατώτερου αναπνευστικού, όπως βρογχίτιδα ή πνευμονία, πριν την ηλικία των 2 ετών είχαν 93% αυξημένο κίνδυνο πρωίμου θανάτου από παθήσεις του αναπνευστικού ως ενήλικες, ανεξαρτήτως κοινωνικής κατάστασης ή ιστορικού καπνίσματος. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 1/5 των θανάτων από αναπνευστικές νόσους στο διάστημα από το 1972 μέχρι το 2019.
Οι χρόνιες παθήσεις του αναπνευστικού αποτελούν μείζον πρόβλημα της παγκόσμιας υγείας. Συγκεκριμένα, το 2017 προκάλεσαν σχεδόν 3.9 εκατομμύρια θανάτους, δηλαδή το 7% του συνόλου των θανάτων παγκοσμίως. Οι περισσότεροι από τους παραπάνω θανάτους αποδίδονται στη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ).
Οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού στη βρεφική ηλικία έχουν συνδεθεί με διαταραχές της πνευμονικής λειτουργίας, άσθμα και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια στη μετέπειτα ζωή, ωστόσο δεν ήταν σαφές αν αυξάνουν και τον κίνδυνο θανάτου μακροπρόθεσμα. Η παρούσα μελέτη είναι η πρώτη που παρατηρεί ότι πράγματι υπάρχει η παραπάνω σύνδεση.
«Τα μέτρα πρόληψης για τις παθήσεις του αναπνευστικού σήμερα εστιάζουν κυρίως σε παράγοντες κινδύνου της ενήλικης ζωής, όπως για παράδειγμα το κάπνισμα. Η έρευνά μας έδειξε ότι ένας στους 5 θανάτους από παθήσεις του αναπνευστικού συνδέεται με ιστορικό λοίμωξης του αναπνευστικού στη βρεφική ηλικία, επομένως όπως φαίνεται οι προσπάθειες πρόληψης θα πρέπει να ξεκινήσουν πολύ νωρίτερα. Η έρευνά μας δείχνει ακόμη ότι ένα σημαντικό ποσοστό θανάτων δεν αποδίδονται σε ανθυγιεινές συνήθειες του τρόπου ζωής», εξήγησαν οι συγγραφείς.
Η έρευνα χρησιμοποίησε δεδομένα από το National Survey of Health and Development της Μεγάλης Βρετανίας, μία βάση η οποία ξεκίνησε το 1946. Η ομάδα της έρευνας εξέτασε ιατρικά αρχεία και πιστοποιητικά θανάτων μέχρι το 2019. Από τους συνολικά 3.589 εθελοντές που εξετάστηκαν, το 25% (913/3.589) είχαν παρουσιάσει κάποια λοίμωξη του κατώτερου αναπνευστικού μέχρι την ηλικία των 2 ετών. Μέχρι το 2019, το 19% των εθελοντών (674/3.589) κατέληξαν πριν την ηλικία των 73 ετών. Το 8% των παραπάνω θανάτων (52/674) συνδέθηκαν με κάποια νόσο του αναπνευστικού (κυρίως τη ΧΑΠ).
Μετά την προσαρμογή για την κοινωνική και οικονομική κατάσταση κατά την παιδική ηλικία, καθώς και το ιστορικό καπνίσματος, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι όσοι εθελοντές είχαν νοσήσει από κάποια λοίμωξη του αναπνευστικού στα 2 πρώτα χρόνια ζωής είχαν 93% αυξημένο κίνδυνο προώρου θανάτου από αναπνευστικές νόσους ως ενήλικες.
Αυτό πρακτικά αντιστοιχεί στο 20.4% του συνόλου των θανάτων από παθήσεις του αναπνευστικού στους ενήλικες και συγκεκριμένα σε 179.188 θανάτους στην Αγγλία και την Ουαλία για το διάστημα από το 1972 μέχρι το 2019. Συγκριτικά, το ιστορικό καπνίσματος ενοχοποιείται για τα 3/5 των θανάτων (57.7%) από παθήσεις του αναπνευστικού στο ίδιο διάστημα (507.223 από τους 878.951 θανάτους).
Μία άλλη σημαντική παρατήρηση της έρευνας ήταν ότι το ιστορικό λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού πριν την ηλικία των 2 ετών δεν συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο θανάτου από άλλες παθήσεις (εκτός του αναπνευστικού), όπως για παράδειγμα η καρδιαγγειακή νόσος ή ο καρκίνος.
«Τα αποτελέσματα της μελέτης μας δείχνουν ότι οι προσπάθειες για τον περιορισμό των λοιμώξεων του αναπνευστικού στην παιδική ηλικία μπορεί να μειώσουν τα ποσοστά θανάτων από παθήσεις του αναπνευστικού μακροπρόθεσμα. Ελπίζουμε ότι η έρευνά μας θα κινητοποιήσει τους διεθνείς φορείς υγείας», κατέληξε η ομάδα.
Ένας περιορισμός της έρευνας ήταν ότι δεν έκανε προσαρμογή των αποτελεσμάτων για ορισμένους παράγοντες, όπως για παράδειγμα το ιστορικό καπνίσματος. Επιπλέον, οι επιστήμονες δεν γνώριζαν σε ποια παθογόνα αποδίδονται οι λοιμώξεις των ασθενών στη βρεφική ηλικία.
Φωτογραφία: Anna Shvets