Το εμβόλιο της φυματίωσης (BCG) έχει χρησιμότητα ενάντια στην COVID-19, αλλά και σε άλλες λοιμώξεις, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μίας νέας μελέτης από τις ΗΠΑ που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Cell Reports Medicine. Στη διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με placebo μελέτη που έκαναν οι επιστήμονες στην αρχή της πανδημίας (πριν την κυκλοφορία των εμβολίων της COVID-19) στην οποία εξέτασαν ασθενείς με διαβήτη τύπου 1, παρατήρησαν ότι τα ποσοστά COVID-19 στους ασθενείς που έκαναν το εμβόλιο BCG ήταν 1%, ενώ σε αυτούς που έκαναν placebo το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 12.5%.
Η ομάδα που έκανε το εμβόλιο BCG είχε επίσης οφέλη και για άλλες λοιμώξεις, καθώς όπως διαπιστώθηκε οι ασθενείς αυτής της ομάδας ανέφεραν σπανιότερα πυρετό ή άλλα συμπτώματα λοιμώξεων, ενώ και οι νοσηλείες τους για λοιμώξεις γενικότερα ήταν λιγότερες σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.
Από τα παραπάνω δεδομένα φαίνεται ότι το εμβόλιο BCG μπορεί να προστατεύσει όχι μόνο από τη φυματίωση, αλλά και από αρκετά άλλα παθογόνα μακροπρόθεσμα.
Οι επιστήμονες ελπίζουν ότι τα αποτελέσματα της μελέτης τους θα κινητοποιήσουν και άλλες ερευνητικές ομάδες να κάνουν μεγαλύτερες αναλύσεις σχετικά με τη χρησιμότητα του εμβολίου.
Το εμβόλιο BCG, όπως προαναφέρθηκε, περιέχει εξασθενημένα βακτήρια Mycobacterium bovis και τυπικά χορηγείται για την πρόληψη της φυματίωσης. Αποτελεί το πλέον δημοφιλές εμβόλιο καθώς χορηγείται από το 1921 μέχρι σήμερα.
Το BCG είναι εξαιρετικά ασφαλές και χορηγείται σε περίπου 100 εκατομμύρια παιδιά ετησίως. Επιπλέον, το κόστος παραγωγής του είναι εξαιρετικά χαμηλό, καθώς κοστίζει λιγότερο από 1 δολάριο ανά δόση.
«Αρκετές έρευνες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σοβαρών συμπτωμάτων σε μία λοίμωξη με τον ιό SARS-CoV-2. Στη μελέτη μας παρατηρήσαμε ότι αυτοί που είχαν κάνει 3 δόσεις του εμβολίου BCG πριν την πανδημία είχαν μειωμένο κίνδυνο να μολυνθούν με τον ιό, καθώς και περιορισμένα συμπτώματα από άλλες λοιμώξεις. Αντίθετα με τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται στην πρόληψη της COVID-19, ο μηχανισμός δράσης του εμβολίου BCG δεν περιορίζεται σε ένα αντιγόνο», ανέφεραν οι συγγραφείς της μελέτης.
Οι εθελοντές της μελέτης είχαν λάβει μέρος σε μία κλινική δοκιμή που είχε ως στόχο να εξετάσει τη χρησιμότητα του εμβολίου BCG στην αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 1. Ως αποτέλεσμα είχαν λάβει 2-3 δόσεις του εμβολίου πριν την αρχή της πανδημίας στις αρχές του 2020.
Τα δεδομένα της παρούσας μελέτης είναι υψηλής ποιότητας καθώς οι εθελοντές είχαν εμβολιαστεί με αρκετές δόσεις του BCG λίγο πριν την αρχή της πανδημίας. Πριν την εγγραφή τους στη μελέτη δεν είχαν κάνει ξανά το εμβόλιο ούτε είχαν μολυνθεί με το βάκιλο της φυματίωσης. Το γεγονός αυτό ισχυροποιεί αρκετά τα αποτελέσματα της μελέτης συγκριτικά με άλλες έρευνες.
Σε κάθε περίπτωση η έρευνα δείχνει ότι το εμβόλιο χρειάζεται κάποιο χρόνο μέχρι να δράσει, ωστόσο οι επιδράσεις του μπορεί να προστατεύσουν τον οργανισμό μακροπρόθεσμα και από άλλες λοιμώξεις εκτός της φυματίωσης.
Οι 144 εθελοντές με διαβήτη τύπου 1 που συμμετείχαν στη μελέτη (96 στην ομάδα του BCG και 48 στην ομάδα ελέγχου) είχαν γραφτεί αρχικά στην κλινική δοκιμή που θα εξέτασε το εμβόλιο ως θεραπεία για το διαβήτη τύπου 1. Οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης παρακολούθησαν την πορεία των εθελοντών για ένα διάστημα 15 μηνών.
Στους ασθενείς εξετάστηκαν τα ποσοστά μόλυνσης με τον SARS-CoV-2 σε κάθε ομάδα, τα συμπτώματα της COVID-19 και η παρουσία αντισωμάτων για τον SARS-CoV-2. Προς το παρόν δεν γνωρίζουμε ακόμα αν το εμβόλιο BCG έχει χρησιμότητα στην αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 1, καθώς η κλινική δοκιμή θα ολοκληρωθεί το 2023.
Φωτογραφία: FRANK MERIÑO