4 στις 5 γυναίκες θα μολυνθούν από τουλάχιστον 1 στέλεχος του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Στις περισσότερες από αυτές τις γυναίκες, ο ιός θα εκριζωθεί τελικά από τον οργανισμό. Ωστόσο, στο 5% περίπου, ο ιός θα προκαλέσει προκαρκινικές βλάβες στον τράχηλο. Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες μελέτες αναδεικνύουν το ρόλο του μικροβιώματος του κόλπου στις χρόνιες λοιμώξεις από τον HPV.
Σε μία συνέντευξη τύπου που διεξήχθη λίγες ημέρες πριν το 46ο συνέδριο του French Colonoscopy and Cervical and Vaginal Diseases Society (SFCPCV), μία επιστημονική ομάδα αναφέρθηκε στο μικροβίωμα του κόλπου και τη σημαντικότητα της αντιμετώπισης της βακτηριακής κολπίτιδας.
Η Ισορροπία του Μικροβιώματος
Το μικροβίωμα του κόλπου αποτελείται από εκατομμύρια μικροοργανισμούς. Η οικογένεια βακτηρίων με το μεγαλύτερη πληθυσμό είναι τα lactobacillus, ωστόσο ο κόλπος περιέχει και άλλα είδη βακτηρίων (Gardnerella vaginalis, Atopobium vaginae, prevotella, streptococcus, gonococcus), καθώς και ορισμένους ιούς ή μύκητες.
Τα βακτήρια lactobacillus παράγουν γαλακτικό οξύ, το οποίο μειώνει το pH του κόλπου, καθώς και υπεροξείδιο του υδρογόνου, μία ουσία τοξική για τα υπόλοιπα βακτήρια.
Διάφοροι παράγοντες, όπως για παράδειγμα το αλκοόλ, οι δίαιτες πλούσιες σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα και ζάχαρη, καθώς και το κάπνισμα, μπορεί να διαταράξουν την ισορροπία του μικροβιώματος, με αποτέλεσμα την εμφάνιση κολπίτιδας. Όλες οι παραπάνω συνήθειες πρακτικά αυξάνουν τον πολλαπλασιασμό των αναερόβιων βακτηρίων, τα οποία είναι δυνητικά παθογόνα. Παράλληλα, τα επίπεδα των lactobacillus περιορίζονται, γεγονός που οδηγεί σε αύξηση του pH, αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης με σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και μειωμένη ικανότητα εκρίζωσης του ιού HPV. Ιδιαίτερα το κάπνισμα αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο χρόνιας HPV λοίμωξης.
Κολπίτιδα και ιός HPV
Όταν τα επίπεδα των βακτηρίων lactobacillus περιορίζονται σημαντικά, δεν μπορούν πλέον να προστατεύσουν το κολπικό βλεννογόνο, το οποίο μπορεί να επηρεαστεί από άλλα βακτήρια. Άλλα παθογόνα, όπως για παράδειγμα ο HPV μπορεί να μολύνουν τον τράχηλο και να προκαλέσουν χρόνιες λοιμώξεις. Τα τελευταία χρόνια αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι περισσότερες γυναίκες με χρόνια HPV λοίμωξη στον τράχηλο, έχουν επίσης χρόνια βακτηριακή κολπίτιδα.
Οι παραπάνω έρευνες έχουν δείξει επίσης ότι στις γυναίκες με χρόνια κολπίτιδα, εμφανίζονται αρκετές βλάβες στο επιθήλιο, οι οποίες μάλιστα είναι πιο σοβαρές αν υπάρχει σημαντική διαταραχή της ισορροπίας του μικροβιώματος.
Μία προσέγγιση για την αντιμετώπιση του παραπάνω προβλήματος είναι τα προβιοτικά. Τα βακτήρια αυτά είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση της κολπίτιδας, εφόσον λαμβάνονται για μεγάλη διάρκεια. Διάφορα δεδομένα έχουν δείξει ότι τα προβιοτικά περιορίζουν τις χρόνιες βλάβες στον τράχηλο, ενώ μπορεί να αντιμετωπίσουν και την HPV λοίμωξη.
Βέβαια, αυτή τη στιγμή δεν έχουν γίνει ακόμα τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες που αποδεικνύουν την παραπάνω θεωρία, επομένως δεν μπορούμε να πούμε ότι τα προβιοτικά αποτελούν θεραπεία για τις προκαρκινικές βλάβες στον τράχηλο.
Αυτή τη στιγμή η έρευνα στρέφεται πλέον στην ασυμπτωματική κολπίτιδα, θέλοντας να εξετάσει αν η αντιμετώπιση της τελευταίας μπορεί να περιορίσει τον κίνδυνο χρόνιας HPV λοίμωξης.
Φωτογραφία: Tima Miroshnichenko