Υπάρχουν Γονίδια που Αυξάνουν τον Κίνδυνο COVID-19;

Ο SARS-CoV-2 επηρεάζει διαφορετικά τον κάθε άνθρωπο. Γνωρίζουμε σήμερα ότι, μετά τη μόλυνσή τους με τον ιό, ορισμένοι ασθενείς παρουσιάζουν απειλητική για τη ζωή λοίμωξη, ενώ άλλοι παραμένουν ασυμπτωματικοί. Προς το παρόν, δεν γνωρίζουμε ακόμα ποιοι παράγοντες επηρεάζουν το παραπάνω φαινόμενο.

Θέλοντας να δώσουν απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, αρκετοί επιστήμονες παγκοσμίως έχουν ξεκινήσει μελέτες με σκοπό να εξετάσουν τα γενετικά χαρακτηριστικά των ασθενών που νοσούν σοβαρά από COVID-19. Ο σκοπός των παραπάνω ερευνών είναι να προσδιοριστούν συγκεκριμένα γονίδια ή γενετικές αλληλουχίες του DNA που συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσησης από COVID-19.

Γνωρίζουμε σήμερα ότι η κληρονομικότητα μπορεί να επηρεάσει την ευαισθησία ενός ατόμου σε αρκετές λοιμώξεις, από το AIDS μέχρι την ελονοσία και τη φυματίωση. Επομένως, δεν είναι απίθανο να συμβαίνει το ίδιο και με την COVID-19.

Προς το παρόν, οι έρευνες σχετικά με τα γονίδια που συνδέονται με αυξημένο ή μειωμένο κίνδυνο σοβαρής νόσησης από COVID-19 έχουν αναδείξει 2 περιοχές του γονιδιώματος, εκ των οποίων η μία εντοπίζεται στο χρωμόσωμα 9, ενώ η άλλη στο χρωμόσωμα 3.

Η Ομάδα Αίματος

Η περιοχή στο χρωμόσωμα 9 είναι αυτή που προσδιορίζει την ομάδα αίματος στο σύστημα ΑΒΟ. Μετά το 1ο κύμα κρουσμάτων της COVID-19 την άνοιξη του 2020, αρκετές έρευνες αποφάσισαν να εξετάσουν αν η ομάδα αίματος μπορεί αν επηρεάσει τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης, ιδιαίτερα σε ασθενείς με ομάδα αίματος 0 ή ΑΒ. Ωστόσο, τα πρώιμα δεδομένα δεν κατάφεραν να στοιχειοθετήσουν μία σαφή σύνδεση. Αν και ορισμένες έρευνες ανέδειξαν μία πιθανή σύνδεση, άλλες διαπίστωσαν ότι μετά τη μόλυνση του ατόμου, η ομάδα αίματος δεν επηρεάζει καθόλου την πορεία της λοίμωξης.

Έκτοτε, ωστόσο, άρχισε να γίνεται εμφανής μία πιο σαφής σύνδεση: οι ασθενείς με ομάδα αίματος Α διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο σε σχέση με αυτούς που έχουν ομάδα αίματος 0. Τελευταία δεδομένα έχουν δείξει ότι οι ασθενείς με ομάδα αίματος 0 διατρέχουν τον χαμηλότερο κίνδυνο σοβαρής νόσησης από COVID-19, σε βαθμό που πλέον εξετάζεται αν η παραπάνω ομάδα αίματος έχει ανθεκτικότητα στις επιδράσεις του ιού. Άλλες έρευνες έδειξαν ότι η ομάδα αίματος Α συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης.

Αυτή τη στιγμή τα δεδομένα σχετικά με τις επιδράσεις της ομάδας αίματος στη σοβαρότητα της νόσησης από COVID-19 είναι πολύ περιορισμένα, καθώς οι περισσότερες από τις παραπάνω έρευνες εξέτασαν μικρό αριθμό ασθενών. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να γίνουν μεγαλύτερες μελέτες για να επιβεβαιώσουν τις παρατηρήσεις τους.

Οι ομάδες αίματος έχουν συνδεθεί επίσης με τον κίνδυνο αναπνευστικής ανεπάρκειας από την COVID-19. Μία έρευνα που εξέτασε 1.600 ασθενείς με COVID-19 από την Ισπανία και την Ιταλία διαπίστωσε ότι οι ασθενείς με ομάδα αίματος 0 είχαν μειωμένο κίνδυνο να παρουσιάσουν αναπνευστική ανεπάρκεια συγκριτικά με τους ασθενείς άλλων ομάδων. Οι ασθενείς ομάδας αίματος Α, αντίθετα, είχαν 1.5 φορές αυξημένο κίνδυνο αναπνευστικής ανεπάρκειας.

Τις παρατηρήσεις της παραπάνω έρευνας επιβεβαιώνει μία μελέτη που ανέλυσε τα αποτελέσματα αρκετών ερευνών, στις οποίες εξετάστηκαν συνολικά πάνω από 3 εκατομμύρια άτομα. Στους συνολικά 7.500 ασθενείς με COVID-19 που εντοπίστηκαν στο παραπάνω δείγμα διαπιστώθηκε ότι το υψηλότερο ποσοστό είχε ομάδα αίματος Α, ενώ ο αριθμός των ασθενών με ομάδα αίματος 0 ήταν πολύ χαμηλός. Η παρατήρηση αυτή επιβεβαιώθηκε από άλλη μία μελέτη λίγο αργότερα.

Τέλος, μία μεγάλη έρευνα από τον Καναδά διαπίστωσε ότι οι ασθενείς με ομάδα αίματος 0 διατρέχουν μειωμένο κίνδυνο μόλυνσης με COVID-19. Η διαφορά σε σχέση με τις υπόλοιπες ομάδες αίματος ήταν σχετικά μικρή (12%), ωστόσο διαπιστώθηκε επίσης ότι οι ασθενείς με ομάδα αίματος 0 είχαν και 13% μειωμένο κίνδυνο σοβαρής νόσησης ή θανάτου.

Πού αποδίδεται, όμως, ο μειωμένος κίνδυνος COVID-19 στους ασθενείς με ομάδα αίματος 0; Μία μελέτη που εξέτασε δεδομένα από την πανδημία του SARS-CoV για τα έτη 2002-2004 προσφέρει ορισμένα δεδομένα που μπορούν πιθανώς να απαντήσουν στο παραπάνω ερώτημα. Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις της μελέτης αυτής, ορισμένα αντισώματα που ανιχνεύονται στους ασθενείς με ομάδα αίματος 0 μπορούν να αποτρέψουν τη μόλυνση των κυττάρων από τον ιό SARS-CoV. Ωστόσο, προς το παρόν δεν έχει αποδειχθεί ακόμα ότι ισχύει το ίδιο και με τον ιό SARS-CoV-2.

Είναι σίγουρο ότι θα πρέπει να γίνουν περισσότερες μελέτες προκειμένου να αποσαφηνιστεί τελικά η παραπάνω σύνδεση.

Η Αρχαία Κληρονομιά

Η εικόνα στο χρωμόσωμα 3 είναι λίγο πιο σαφής. Η μελέτη του γονιδιώματος από την Ισπανία και την Ιταλία που αναφέρθηκε παραπάνω, διαπίστωσε επίσης σύνδεση ανάμεσα στη σοβαρή νόσηση από COVID-19 και την παρουσία ενός αλληλομόρφου στην περιοχή 3p21.31.

Ένα από τα γονίδια που βρίσκονται σε αυτή την περιοχή, το SLC6A20, περιέχει τις οδηγίες για την κατασκευή μίας πρωτεΐνης που αλληλεπιδρά με το ACE2, δηλαδή το μόριο που χρησιμοποιεί ο ιός για να μολύνει τα κύτταρα.

Άλλα γονίδια που βρίσκονται σε αυτή την περιοχή κωδικοποιούν υποδοχείς χημειοκινών, οι οποίοι εμπλέκονται στη φλεγμονή. Καθώς ο ACE2 και η φλεγμονή αποτελούν κεντρικά σημεία στη σοβαρή νόσηση από COVID-19, είναι προφανές γιατί οι αλλαγές στη συγκεκριμένη περιοχή επηρεάζουν τον κίνδυνο σοβαρής νόσησης.

Το αλληλόμορφο της παραπάνω περιοχής που συνδέθηκε με αυξημένη ευαισθησία στην COVID-19 φαίνεται ότι προέρχεται από τους Neanderthal. Σήμερα, η μοναδική περιοχή του γονιδιώματος που έχει συνδεθεί ισχυρά με αυξημένο κίνδυνο σοβαρής νόσησης από COVID-19 είναι η 3p21.31. Κατά συνέπεια, συγκεκριμένα αλληλόμορφα της περιοχή αυτής μπορεί να θεωρηθούν παράγοντας κινδύνου για την COVID-19.

Καθώς η πανδημία συνεχίζεται, νέες έρευνες θα συνεχίσουν να εξετάζουν το γονιδίωμα των ασθενών με COVID-19 με σκοπό να αναδείξουν αν και άλλα γονίδια συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα