Από την αρχή της πανδημίας πληθώρα δεδομένων έχουν δείξει ότι οι άνδρες με COVID-19 έχουν κατά μέσο όρο χειρότερη πρόγνωση από τις γυναίκες. Μία θεωρία που μπορεί πιθανώς να εξηγήσει το παραπάνω φαινόμενο αφορά τις ορμονικές διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα. Καθώς οι άνδρες έχουν αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης σε σχέση με τις γυναίκες, ορισμένοι επιστήμονες υποστήριξαν ότι η διαφορά αυτή αποδίδεται πιθανώς στη συγκεκριμένη ορμόνη.
Ωστόσο, μία νέα έρευνα από τις ΗΠΑ υποστηρίζει ότι στους άνδρες, μάλλον ισχύει το αντίθετο, δηλαδή τα χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης στο αίμα συνδέονται με σοβαρότερη νόσηση. Η έρευνα προφανώς δεν αποδεικνύει ότι η χαμηλή τεστοστερόνη αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τη σοβαρή νόσηση με τον ιό. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της μελέτης, η χαμηλή τεστοστερόνη αποτελεί δείκτη που παραπέμπει σε άλλους παράγοντες κινδύνου. Ωστόσο, υποστήριξαν ότι οι γιατροί θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί κατά τη χορήγηση θεραπειών που συνδέονται με ορμόνες του φύλου στους άνδρες με COVID-19.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό JAMA Network Open.
«Στην παρούσα πανδημία, αρκετοί επιστήμονες υποστήριξαν ότι η τεστοστερόνη είναι αυτή που ενοχοποιείται για τον αυξημένο κίνδυνο COVID-19 στους άνδρες», είπε ο επικεφαλής της έρευνας, Abhinav Diwan. «Ωστόσο, η έρευνά μας διαπίστωσε το ακριβώς αντίθετο. Συγκεκριμένα, ένας άνδρας με χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης κατά την εισαγωγή του στο νοσοκομείο έχει αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσει σοβαρή νόσηση συγκριτικά με έναν άνδρα που έχει υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης. Μάλιστα, αν τα επίπεδα της τεστοστερόνης μειωθούν κατά τη διάρκεια της νοσηλείας, ο κίνδυνος σοβαρής νόσησης αυξάνεται ακόμα περισσότερο».
Οι επιστήμονες της έρευνας εξέτασαν τα επίπεδα αρκετών διαφορετικών ορμονών στο αίμα 90 ανδρών και 62 γυναικών που προσήλθαν στο νοσοκομείο με συμπτώματα COVID-19 και θετικές εξετάσεις για τον SARS-CoV-2. Στους 143 ασθενείς που τελικά νοσηλεύτηκαν, οι επιστήμονες εξέτασαν τα επίπεδα των ορμονών στο αίμα τις ημέρες 3, 7, 14 και 28 της νοσηλείας τους. Εκτός από την τεστοστερόνη, οι γιατροί υπολόγισαν επίσης τα επίπεδα της οιστραδιόλης, ενός οιστρογόνου που παράγεται από τον οργανισμό, καθώς και της IGF-1, μίας σημαντικής αυξητικής ορμόνης που ομοιάζει με την ινσουλίνη και παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της μυϊκής μάζας.
Στις γυναίκες, δεν παρατηρήθηκε σύνδεση ανάμεσα στα επίπεδα οποιασδήποτε ορμόνης και τη σοβαρότητα της νόσησης. Στους άνδρες, μόνο τα επίπεδα της τεστοστερόνης συνδέθηκαν με τον κίνδυνο COVID-19. Τα επίπεδα τεστοστερόνης κάτω από 250ng/dl θεωρούνται χαμηλά για έναν ενήλικα άνδρα. Κατά την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο, οι άνδρες που παρουσίασαν τελικά σοβαρή νόσηση είχαν 53ng/dl τεστοστερόνη κατά μέσο όρο, ενώ στο σοβαρότερο στάδιο της λοίμωξης τα επίπεδα έφτασαν μέχρι και τα 19ng/dl. Οι άνδρες που νοσηλεύτηκαν με ηπιότερα συμπτώματα είχαν υψηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης κατά την εισαγωγή τους (151ng/dl).
Όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες, όσο χαμηλότερα ήταν τα επίπεδα της τεστοστερόνης, τόσο σοβαρότερα ήταν τα συμπτώματα της λοίμωξης. Για παράδειγμα, οι ασθενείς με τα χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης στο αίμα ήταν αυτοί που διέτρεχαν τον υψηλότερο κίνδυνο διασωλήνωσης, εισαγωγής στη ΜΕΘ ή θανάτου. 37 ασθενείς, εκ των οποίων οι 25 ήταν άνδρες, κατέληξαν κατά τη διάρκεια της έρευνας.
Οι επιστήμονες τόνισαν ότι άλλοι γνωστοί παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο σοβαρής COVID-19, όπως η ηλικία, η παχυσαρκία και ο διαβήτης, συνδέονται επίσης με χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης. «Οι άνδρες που νόσησαν σοβαρότερα από COVID-19 ήταν αυτοί με τα χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης κατά την εισαγωγή τους στο νοσοκομείο», υποστήριξε ο Sandeep Dhindsa, ένας ενδοκρινολόγος που συμμετείχε στην έρευνα. «Διαπιστώσαμε επίσης ότι οι άνδρες με COVID-19 που προσήλθαν στο νοσοκομείο με ήπια συμπτώματα, αλλά είχαν χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης, είχαν επίσης αυξημένη πιθανότητα εισαγωγής στη ΜΕΘ ή διασωλήνωσης μέσα στις επόμενες 2-3 ημέρες. Φαίνεται ότι τα επίπεδα της τεστοστερόνης είχαν προγνωστική ισχύ για τη σοβαρότητα της λοίμωξης COVID-19 στους άνδρες».
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν επίσης ότι τα χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης στους άνδρες συνδέθηκαν επίσης με υψηλότερα επίπεδα φλεγμονής καθώς και αυξημένη ενεργοποίηση των γονιδίων που διευκολύνουν την κυκλοφορία των ορμονών του φύλου στα κύτταρα. Με άλλα λόγια, ο οργανισμός προσαρμόζεται στα χαμηλά επίπεδα της τεστοστερόνης αυξάνοντας την ικανότητά του να ανιχνεύει και να χρησιμοποιεί την ορμόνη. Προς το παρόν, δεν γνωρίζουν ακόμα τη χρησιμότητα της παραπάνω παρατήρησης, ωστόσο υποστήριξαν ότι αυτή θα πρέπει να εξερευνηθεί περαιτέρω από μελλοντικές έρευνες.
«Αυτή τη στιγμή εξετάζουμε αν υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στις ορμόνες του φύλου και τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών επιπλοκών στους ασθενείς με long COVID», υποστήριξαν οι επιστήμονες. «Θέλουμε να διαπιστώσουμε επίσης αν η θεραπεία με τεστοστερόνη μπορεί να προσφέρει οφέλη στους άνδρες με long COVID. Η θεραπεία αυτή χορηγείται τυπικά σε άνδρες με χαμηλά επίπεδα της ορμόνης, επομένως θα είχε ενδιαφέρον να εξετάσουμε αν μπορεί να χορηγηθεί και ως θεραπεία στους ασθενείς με long COVID».