Τα Εμβόλια της COVID-19 Προστατεύουν από τη Νόσηση ή από τη Λοίμωξη;

Τα εμβόλια αποτελούν σήμερα ένα από τα ισχυρότερα όπλα της ιατρικής στην αντιμετώπιση των λοιμώξεων. Ελάχιστες προσεγγίσεις σήμερα έχουν σώσει τόσο πολλές ζωές όσο τα εμβόλια. Ωστόσο, όλα τα εμβόλια δεν προσφέρουν τον ίδιο βαθμό προστασίας. Ορισμένα εμβόλια έχουν την ικανότητα να προστατεύουν από τη συμπτωματική νόσηση, ενώ άλλα προλαμβάνουν εντελώς τη λοίμωξη.

Τα εμβόλια της τελευταίας κατηγορίας προκαλούν ανοσιακή απόκριση η οποία μπορεί να αποτρέψει εντελώς την είσοδο του ιού στα κύτταρα, στερώντας του έτσι την ικανότητα να πολλαπλασιάζεται. Η ανοσία που προκαλείται από αυτά τα εμβόλια λέγεται “sterilizing”.

Τα εμβόλια που προλαμβάνουν τη νόσηση έχουν μία σημαντική διαφορά σε σχέση με αυτά που προλαμβάνουν τη λοίμωξη. Συγκεκριμένα, τα εμβόλια της πρώτης κατηγορίας συχνά δεν μπορούν να αποτρέψουν τη μετάδοση του ιού από τους ασθενείς, παρά το γεγονός ότι οι ίδιοι δεν νοσούν. Ωστόσο, αυτό μπορεί να επιτευχθεί από τα εμβόλια που προλαμβάνουν τη λοίμωξη.

Σε ένα ιδανικό κόσμο, όλα τα εμβόλια θα έπρεπε να ανήκουν στην τελευταία κατηγορία. Ωστόσο στην πραγματικότητα, είναι ιδιαίτερα δύσκολο να παραχθούν εμβόλια αυτού του είδους. Τα περισσότερα εμβόλια που βρίσκονται σήμερα στο πρόγραμμα εμβολιασμού μπορούν να αποτρέψουν τη νόσηση, αλλά όχι τη λοίμωξη.

Ας πάρουμε για παράδειγμα τα εμβόλια για τους ροταϊούς. Οι ιοί αυτοί αποτελούν ένα από τα συχνότερα αίτια διάρροιας στα βρέφη. Ωστόσο, το εμβόλιο του ροταϊού μπορεί να αποτρέψει μόνο τη σοβαρή νόσηση και όχι τη λοίμωξη από τους παραπάνω ιούς. Παρά το γεγονός αυτό, τα παραπάνω εμβόλια έχουν περιορίσει κατά σχεδόν 90% τις νοσηλείες για ροταϊό από την έναρξη της μαζικής χορήγησής τους το 2006. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για το εμβόλιο της πολιομυελίτιδας, το οποίο έχει καταφέρει σχεδόν να εξαλείψει τον ιό αυτό παγκοσμίως.

Τα πρώτα εμβόλια που εγκρίθηκαν για τον SARS-CoV-2 γνωρίζουμε ότι μπορούν να προστατεύσουν από τη σοβαρή νόσηση, ωστόσο είναι άγνωστο αν μπορούν να αποτρέψουν τη λοίμωξη με τον ιό.

Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα θα δοθεί από την ολοκλήρωση των κλινικών δοκιμών που βρίσκονται σήμερα υπό εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθούν στα επόμενα έτη. Ακόμα κι αν αποδειχθεί ότι τα εμβόλια μπορούν να προστατεύσουν από τη λοίμωξη αρχικά, αυτό στο μέλλον μπορεί να αλλάξει, καθώς η ανοσία φθίνει και οι ιοί μεταλλάσσονται.

Η Ανοσία στο Άτομο

Τι θα συμβεί όμως αν αποδειχθεί ότι τα εμβόλια της COVID-19 που κυκλοφορούν σήμερα μπορούν να προστατεύσουν μόνο από τη νόσηση αλλά όχι από τη λοίμωξη; Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι αν μολυνθείτε με τον ιό μετά τον εμβολιασμό σας, μπορεί να παρουσιάσετε λοίμωξη χωρίς ωστόσο να εμφανιστούν συμπτώματα. Αυτό συμβαίνει γιατί το εμβόλιο ναι μεν μπορεί να αποτρέψει την εμφάνιση των συμπτωμάτων, δεν έχει όμως την ικανότητα να αναστέλλει εντελώς τον πολλαπλασιασμό του ιού.

Γνωρίζουμε σήμερα ότι προκειμένου να επιτευχθεί sterilizing immunity, θα πρέπει να παραχθούν εξουδετερωτικά αντισώματα. Τα τελευταία αποτρέπουν τόσο την είσοδο του ιού στο κύτταρο όσο και τον πολλαπλασιασμό του. Ωστόσο, προκειμένου να επιτευχθεί η τέλεια απόκριση αντισωμάτων, τα τμήματα του ιού της λοίμωξης θα πρέπει να είναι πανομοιότυπα με αυτά που περιέχει το εμβόλιο.

Η ανοσιακή απόκριση του ανθρώπου περιλαμβάνει αρκετά διαφορετικά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Ακόμα κι αν η απόκριση των αντισωμάτων δεν είναι ιδανική, άλλα κομμάτια της ανοσιακής μνήμης μπορεί να μας προστατεύσουν από τον ιό. Αυτά περιλαμβάνουν τα κυτταροτοξικά Τ λεμφοκύτταρα και τα μη εξουδετερωτικά αντισώματα. Τα παραπάνω θα καταφέρουν να επιβραδύνουν σημαντικά τον πολλαπλασιασμό του ιού και κατά συνέπεια τα συμπτώματα που θα εμφανιστούν.

Το φαινόμενο αυτό έχει επιβεβαιωθεί από αρκετά χρόνια ερευνών στα εμβόλια της γρίπης. Τα εμβόλια αυτά τυπικά προστατεύουν από τη νόσηση, όχι όμως και από τη λοίμωξη. Αυτό αποδίδεται κυρίως στα αρκετά διαφορετικά στελέχη της γρίπης που κυκλοφορούν. Σύμφωνα με τις παρούσες εκτιμήσεις, κάτι αντίστοιχο αναμένεται να συμβεί και με τον SARS-CoV-2.

Τα εμβόλια της γρίπης, αν και δεν προκαλούν sterilizing immunity, έχουν μεγάλη χρησιμότητα στον περιορισμό του ιού.

Η Ανοσία σε Πληθυσμιακό Επίπεδο

Αν τελικά αποδειχθεί ότι τα εμβόλια της COVID-19 που κυκλοφορούν σήμερα δεν μπορούν να προστατεύσουν από τη λοίμωξη, πώς θα επηρεαστεί η κυκλοφορία του ιού στον πληθυσμό; Αν μετά τον εμβολιασμό τους, τα άτομα μπορεί να παρουσιάσουν ασυμπτωματικές λοιμώξεις, τότε αυτό σημαίνει ότι ο ιός θα συνεχίσει να κυκλοφορεί ανεξέλεγκτα;

Οι ασυμπτωματικοί φορείς έχουν συνήθως χαμηλότερο ιικό φορτίο σε σχέση με τους συμπτωματικούς. Αν και δεν υπάρχει απόλυτη συσχέτιση, συνήθως το αυξημένο ιικό φορτίο συνδέεται με σοβαρότερη νόσηση. Αυτό σημαίνει, επομένως, ότι όσοι έχουν εμβολιαστεί απελευθερώνουν λιγότερα σωματίδια του ιού τα οποία έχουν μικρότερη πιθανότητα να προκαλέσουν σοβαρή νόσηση.

Αυτό έχει επιβεβαιωθεί στο παρελθόν και από μελέτες σε πειραματόζωα. Για παράδειγμα, μία μελέτη που εξέτασε ένα εμβόλιο για έναν ιό που επηρεάζει τις κότες, διαπίστωσε ότι όταν εμβολιάστηκε το 50% του πληθυσμού σε ένα κοτέτσι, το υπόλοιπο 50% νόσησε ηπιότερα από τον ιό.

Επομένως, αν και το ιδανικό θα ήταν να έχουμε εμβόλια που προκαλούν sterilizing immunity, αυτό είναι ιδιαίτερα δύσκολο και επιτυγχάνεται σπάνια. Ωστόσο, είναι προφανές ότι ακόμα και τα εμβόλια που δεν προστατεύουν από τη λοίμωξη μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά στον περιορισμό της επιβάρυνσης από έναν ιό.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα