Πώς Γνωρίζουμε αν η COVID-19 Ενοχοποιείται για το Θάνατο ενός Ασθενούς;

Αν και έχουμε φτάσει ήδη στο 3ο έτος της πανδημίας της COVID-19, αυτή τη στιγμή έχουμε αρκετούς λόγους να είμαστε αισιόδοξοι.

Αρχικά, τα εμβόλια έχουν καταφέρει να περιορίσουν σε μεγάλο βαθμό των αριθμό των θανάτων (στις χώρες που χορηγούνται).

Τελευταία δεδομένα δείχνουν, επίσης, ότι το νεότερο στέλεχος της πανδημίας (Όμικρον) προκαλεί πολύ ηπιότερα συμπτώματα σε σχέση με προηγούμενα στελέχη. Μία έρευνα από την Καλιφόρνια μάλιστα έδειξε ότι ο κίνδυνο θανάτου από το στέλεχος Όμικρον είναι πολύ χαμηλότερος σε σχέση με αυτόν του Δέλτα.

Η πανδημία έχει προκαλέσει ήδη περισσότερους από 5.75 εκατομμύρια θανάτους, ωστόσο αρκετοί αμφισβητούν το παραπάνω νούμερο υποστηρίζοντας ότι η COVID-19 δεν ήταν αιτία θανάτου για αρκετούς από αυτούς, επομένως ο πραγματικός αριθμός των θανάτων είναι πολύ χαμηλότερος.

Πόσο σωστή είναι, όμως η παραπάνω θεωρία και πώς μπορούμε να αποφανθούμε αν ένας θάνατος πράγματι προκλήθηκε από την COVID-19;

Επίσημα Δεδομένα

Στις περισσότερες χώρες του κόσμου, όταν ένας ασθενής καταλήγει ο γιατρός συμπληρώνει το πιστοποιητικό θανάτου (το οποίο αποτελεί επίσημο έγγραφο) σύμφωνα με συγκεκριμένες οδηγίες.

Σύμφωνα με αυτές, θα πρέπει να αναγράφεται τόσο η κύρια αιτία θανάτου όσο και οι άλλοι παράγοντες που συνέβαλαν στο θάνατο του ασθενούς. Και εδώ βρίσκεται η πηγή του προβλήματος.

Είναι γνωστό σήμερα ότι η COVID-19 μπορεί να προκαλέσει διάφορες επιπλοκές, όπως πνευμονία, αναπνευστική ανεπάρκεια, θρομβώσεις, εγκεφαλικό επεισόδιο και έμφραγμα του μυοκαρδίου, καθεμία από τις οποίες μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο του ασθενούς. Οι περισσότεροι ασθενείς που καταλήγουν μετά τη μόλυνσή τους με τον SARS-CoV-2 έχουν συνήθως τουλάχιστον μία από τις παραπάνω συννοσηρότητες.

Επομένως, πώς είναι δυνατό να προσδιορίσουμε αν ένας ασθενής πέθανε από COVID-19 ή με COVID-19;

Ας εξετάσουμε το παράδειγμα ενός 86χρονου άνδρα σε έναν οίκο ευγηρίας με άνοια τελικού σταδίου και στεφανιαία νόσο. Ο ασθενής αυτός μολύνεται με τον ιό και παρουσιάζει ήπια συμπτώματα. Λίγες ημέρες αργότερα καταλήγει. Ποια ήταν η κύρια αιτία θανάτου σε αυτό τον ασθενή;

Ένας γιατρός μπορεί να πει ότι η άνοια ήταν η κύρια αιτία θανάτου και συννοσηρότητες που συνέβαλαν στο θάνατο του ασθενούς ήταν η στεφανιαία νόσος και η COVID-19. Ένας άλλος γιατρός μπορεί να υποστηρίξει ότι η κύρια αιτία θανάτου ήταν η COVID-19, καθώς αν ο ασθενής δεν είχε μολυνθεί θα είχε επιβιώσει για μεγαλύτερο διάστημα.

Καταλαβαίνουμε επομένως ότι στην περίπτωση αυτή είναι δύσκολο να αποφανθούμε αν ο ασθενής πέθανε από COVID-19 ή με COVID-19.

Ήταν η COVID-19 η Κύρια Αιτία Θανάτου;

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) ως θάνατος από COVID-19 θα πρέπει να θεωρείται «κάθε θάνατος σε ασθενή που παρουσίασε τα συμπτώματα της COVID-19 και είχε θετικές εξετάσεις για τον ιό. Επιπλέον, δεν θα πρέπει να υπάρχει άλλη προφανής αιτία που οδήγησε στο θάνατο του ασθενούς, όπως για παράδειγμα ένας τραυματισμός».

Προφανώς, κάθε χώρα μπορεί να χρησιμοποιήσει διαφορετικά κριτήρια για να αποφανθεί αν ένας θάνατος αποδίδεται στην COVID-19 ή όχι. Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, στον συνολικό αριθμό των θανάτων από COVID-19 λογίζονται και αυτοί στους οποίους η COVID-19 καταγράφηκε ως μία από τις αιτίες θανάτου (όχι όμως η μοναδική), ενώ στη Μεγάλη Βρετανία θάνατος από COVID-19 θεωρείται κάθε θάνατος που συμβαίνει εντός 28 ημερών από μία θετική εξέταση για τον ιό.

Συγκεκριμένα από το συνολικό αριθμό των θανάτων από COVID-19 στις ΗΠΑ, μόλις στο 5% η COVID-19 ήταν η μοναδική αιτία θανάτου στο πιστοποιητικό.

Στο υπόλοιπο 95% των θανάτων, ο γιατρός ανέφερε και άλλα αίτια εκτός της COVID-19 που οδήγησαν στο θάνατο του ασθενούς.

Κατά συνέπεια, κάποιος θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι ορισμένοι από τους παραπάνω ασθενείς κατέληξαν με COVID-19 και όχι από COVID-19, αν και είναι βέβαιο ότι ο ιός συνέβαλε στο θάνατο των ασθενών.

Καμία Ένδειξη ότι ο Αριθμός των Θανάτων είναι «Φουσκωμένος»

Σήμερα, η συντριπτική πλειοψηφία των ειδικών πιστεύει ότι ο αριθμός των θανάτων από την COVID-19 όχι μόνο δεν είναι μεγαλύτερος από τον πραγματικό, αλλά ουσιαστικά συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο.

Ιδιαίτερα στους πρώτους μήνες της πανδημίας, οι εξετάσεις (PCR και rapid test) ήταν πολύ περιορισμένες με αποτέλεσμα αρκετοί ασθενείς να μην διαγνωστούν ποτέ. Σήμερα, το πρόβλημα αυτό έχει αντιμετωπιστεί σε μεγάλο βαθμό και επομένως τα νούμερα που βλέπουμε είναι πολύ πιο κοντά στον πραγματικό αριθμό των θανάτων.

Μη Καταγεγραμμένοι Θάνατοι

Οι ανεπτυγμένες χώρες, όπως προαναφέρθηκε, καταγράφουν όλους τους θανάτους σημειώνοντας παράλληλα το αίτιο θανάτου στο πιστοποιητικό. Ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει σε όλες τις χώρες του κόσμου.

Σε αρκετές από τις αναπτυσσόμενες χώρες υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός θανάτων που δεν καταγράφονται ποτέ, καθώς όταν καταλήγει ο ασθενής μόνο οι γιατροί που είναι παρόντες μπορούν να γνωρίζουν το αίτιο από το οποίο κατέληξε.

Στην Ινδία για παράδειγμα, έχουν καταγραφεί σήμερα πάνω από 500.000 θάνατοι από την COVID-19, ωστόσο δεδομένα ερευνών και στατιστικά μοντέλα έχουν δείξει ότι ο αριθμός αυτός μπορεί στην πραγματικότητα να είναι δεκαπλάσιος.

Φωτογραφία: Gustavo Fring / Pexels

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα