Ποια είναι η Αποτελεσματικότητα της 1ης Δόσης των Εμβολίων της COVID-19; Πλήρης Οδηγός

Εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως έχουν κάνει σήμερα τουλάχιστον μία από τις δύο δόσεις των εμβολίων της Pfizer, της Moderna ή της AstraZeneca για την COVID-19. Δεν είναι λίγοι επίσης οι άνθρωποι που έκαναν το εμβόλιο της Johnson & Johnson το οποίο χορηγείται σε μία μόνο δόση.

Ορισμένες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, θέλοντας να επιτύχουν υψηλότερα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης με τουλάχιστον μία δόση, αποφάσισαν να καθυστερήσουν τη χορήγηση της 2^ης δόσης στα άτομα που έκαναν το εμβόλιο της AstraZeneca. Ωστόσο, ορισμένοι άνθρωποι που έκαναν πρώτη δόση με το εμβόλιο της Pfizer ή της Moderna ενδεχομένως χρειάστηκε επίσης να καθυστερήσουν τη 2^η δόση τους εξ’ αιτίας κάποιας επείγουσας κατάστασης.

Από τα παραπάνω, δημιουργείται το εύλογο ερώτημα αν η αποτελεσματικότητα της μίας δόσης των εμβολίων της COVID-19 μπορεί να προσφέρει επαρκή ανοσία για να προστατεύσει από τη νόσηση με τον ιό. Στο παρόν άρθρο θα παρουσιάσουμε όλα τα διαθέσιμα δεδομένα για το παραπάνω ερώτημα ξεχωριστά για το κάθε εμβόλιο.

Pfizer/BioNTech: Τουλάχιστον 80% Αποτελεσματικότητα

Σύμφωνα με τα δεδομένα που κοινοποίησαν οι εταιρίες στο FDA των ΗΠΑ, η αποτελεσματικότητα της 1^ης δόσης του εμβολίου είναι 52.4%. Ωστόσο, για τον υπολογισμό του παραπάνω ποσοστού είχαν περιληφθεί και οι πρώτες 11 ημέρες από τη χορήγηση της δόσης, διάστημα στο οποίο δεν έχει προλάβει ακόμα να αναπτυχθεί ανοσία. Καταλαβαίνουμε, επομένως, ότι αν εξετάσουμε την αποτελεσματικότητα της 1^ης δόσης αποκλειστικά μετά την 11^η ημέρα της χορήγησής του, αυτή θα είναι αισθητά υψηλότερη.

Όπως υποστήριξε το FDA των ΗΠΑ, η πραγματική αποτελεσματικότητα της πρώτης δόσης βρίσκεται ανάμεσα σε 29.5% και 84.5%, ωστόσο ο οργανισμός δεν είχε επαρκή δεδομένα καθώς ελάχιστοι εθελοντές μολύνθηκαν με τον ιό σε αυτό το διάστημα.

Στην κλινική δοκιμή του εμβολίου, η αποτελεσματικότητα της 1^ης δόσης στην πρόληψη της σοβαρής νόσησης ήταν 100%, καθώς εμφανίστηκαν συνολικά 4 περιστατικά σοβαρής COVID-19 στο διάστημα ανάμεσα στις 2 δόσεις, εκ των οποίων όλα ήταν στην ομάδα του placebo.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις και την ανάλυση των δεδομένων που παρείχαν οι Pfizer και BioNTech, αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι η αποτελεσματικότητα της 1^ης δόσης του εμβολίου είναι τουλάχιστον 80% και ενδεχομένως ξεπερνά το 90%. Ωστόσο, δεν είναι δυνατό να γνωρίζουμε πως μεταβάλλονται τα επίπεδα των αντισωμάτων μετά την 21^η ημέρα στους ασθενείς που έκαναν μόνο 1 δόση, καθώς αυτό δεν έχει εξεταστεί από καμία μελέτη.

Moderna: Τουλάχιστον 80% Αποτελεσματικότητα

Το εμβόλιο της Moderna είχε 69.5% αποτελεσματικότητα στην πρόληψη της συμπτωματικής COVID-19 στο διάστημα ανάμεσα στις δύο δόσεις, ωστόσο για τους ίδιους λόγους που αναφέρθηκαν και στο εμβόλιο της Pfizer, η πραγματική αποτελεσματικότητα κυμαίνεται από 43.5% μέχρι 84.5%. Το εύρος αυτό είναι επίσης αρκετά μεγάλο καθώς και εδώ στις κλινικές δοκιμές ο αριθμός των εθελοντών που μολύνθηκαν στο διάστημα ανάμεσα στις 2 δόσεις ήταν σχετικά χαμηλός.

Το ποσοστό 69.5% περιλαμβάνει επίσης τις 13 πρώτες ημέρες από τη χορήγηση της 1^ης δόσης, επομένως το πραγματικό ποσοστό αποτελεσματικότητας είναι υψηλότερο.

Ένα μικρό ποσοστό εθελοντών στην κλινική δοκιμή του εμβολίου της Moderna (7%) δεν έκανε τη 2^η δόση του εμβολίου για διάφορους λόγους. Στην ομάδα αυτή η αποτελεσματικότητα της 1^ης δόσης ήταν 50.8% στο διάστημα από την 1^η μέχρι τη 14^η ημέρα και 92.1% μετά την 14^η ημέρα.

Αυτή τη στιγμή εκτιμούμε ότι η αποτελεσματικότητα της 1^ης δόσης του εμβολίου είναι τουλάχιστον 80% και πιθανώς πάνω από 90% για τουλάχιστον 28 ημέρες. Μετά από αυτό το διάστημα δεν υπάρχουν δεδομένα.

AstraZeneca: Τουλάχιστον 70% Αποτελεσματικότητα

Για το εμβόλιο της AstraZeneca είναι δυσκολότερο να εκτιμηθεί η πραγματική αποτελεσματικότητα της 1^ης δόσης, καθώς το εμβόλιο εξετάστηκε σε αρκετές διαφορετικές μελέτες, καθεμία από τις οποίες είχε διαφορετικό σχεδιασμό. Επίσης, καθώς το εμβόλιο δεν έχει εγκριθεί στις ΗΠΑ, δεν υπάρχουν δεδομένα από το FDA.

Σύμφωνα με τα δεδομένα μίας μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Lancet στις 19 Φεβρουαρίου, η μία δόση του εμβολίου της AstraZeneca έχει 76% αποτελεσματικότητα στην πρόληψη της συμπτωματικής νόσησης από COVID-19 το λιγότερο για 90 ημέρες. Οι συγγραφείς της μελέτης υποστήριξαν ότι κανένας από αυτούς που είχαν κάνει μία δόση του εμβολίου στην κλινική δοκιμή δεν νοσηλεύτηκε, γεγονός που δείχνει ότι η αποτελεσματικότητα του εμβολίου στην πρόληψη της σοβαρής νόσησης ενδεχομένως προσεγγίζει το 100%.

Johnson & Johnson: Τουλάχιστον 66% Αποτελεσματικότητα

Η κλινικές δοκιμές του εμβολίου της Johnson & Johnson εξέτασαν μόνο την αποτελεσματικότητα του εμβολίου ενάντια στη μέτρια ή σοβαρή COVID-19 και όχι στη συμπτωματική COVID-19, όπως έκαναν τα υπόλοιπα εμβόλια.

Η προστασία από το εμβόλιο ξεκινά στην 14^η ημέρα και είναι 66.1% στην 28^η. Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου ήταν επίσης διαφορετική σε κάθε χώρα. Συγκεκριμένα, στο κομμάτι των κλινικών δοκιμών που διεξήχθη στις ΗΠΑ ήταν 72%, ενώ στη Νότια Αφρική και τη Βραζιλία ήταν 64% και 68%, αντίστοιχα. Στις δύο τελευταίες χώρες υπάρχουν υψηλότερα ποσοστά από τα νεότερα στελέχη του SARS-CoV-2, γεγονός που δικαιολογεί πιθανώς τη μειωμένη αποτελεσματικότητα.

Γιατί Χρειαζόμαστε τη 2^η Δόση;

Δεδομένα που δημοσιεύτηκαν στη Μεγάλη Βρετανία πριν από λίγες ημέρες έδειξαν ότι τα εμβόλια της Pfizer και της AstraZeneca έχουν υψηλότερη αποτελεσματικότητα ενάντια στα νεότερα στελέχη όταν έχουν χορηγηθεί και οι 2 δόσεις τους. Η 1^η δόση των παραπάνω εμβολίων είχε περίπου 30% αποτελεσματικότητα στην πρόληψη της συμπτωματικής COVID-19 από το στέλεχος της Ινδίας.

Ωστόσο, το ποσοστό αυτό εκτοξεύθηκε στο 88% και 60%, αντίστοιχα, 2 εβδομάδες μετά τη 2^η δόση. Τα δύο εμβόλια είχαν επίσης 50% αποτελεσματικότητα ενάντια στο στέλεχος της Μεγάλης Βρετανίας (Β117) μετά την 1^η δόση, η οποία αυξήθηκε σε 93% και 66% αντίστοιχα 2 εβδομάδες μετά τη 2^η δόση.