Νέα Ονόματα για τα Στελέχη του SARS-CoV-2 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) ανακοίνωσε πριν λίγες ημέρες ένα νέο σύστημα για την ονομασία των στελεχών του SARS-CoV-2, το οποίο χρησιμοποιεί τα γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου. Συγκεκριμένα, από δω και στο εξής το στέλεχος Β117, το γνωστό μας πλέον στέλεχος της Μεγάλης Βρετανίας, θα ονομάζεται στέλεχος Άλφα. Αντίστοιχα, το στέλεχος Β1351 (Νότιας Αφρικής) θα ονομάζεται Βήτα, το στέλεχος Ρ1 (Βραζιλίας) θα ονομάζεται Γάμμα και το στέλεχος Β16172 (Ινδίας) θα λέγεται Δέλτα.

Το ίδιο σύστημα θα χρησιμοποιηθεί για την ονοματολογία των μελλοντικών μεταλλάξεων του SARS-CoV-2 και ήδη το στέλεχος Β1427/Β1429 (ΗΠΑ) λέγεται Έψιλον, το Ρ2 (Βραζιλίας) λέγεται Ζήτα, το Β1525 λέγεται Ήτα, το Ρ3 (Φιλιππίνες) λέγεται Θήτα, το Β1526 (ΗΠΑ) λέγεται Γιώτα και το Β16171 (Ινδία) λέγεται Κάπα. Ο στόχος της μετονομασίας των στελεχών είναι να αποφευχθεί οι στιγματισμός των χωρών και να αποφεύγονται εκφράσεις όπως «το Ινδικό στέλεχος».

Σύμφωνα με τους επιστήμονες του WHO η συσχέτιση στελεχών με συγκεκριμένες χώρες ενισχύει την ξενοφοβία και το ρατσισμό. Επιπλέον, μπορεί να σταθεί εμπόδιο στην ταυτοποίηση νέων στελεχών, καθώς η ανακοίνωση ενός νέου στελέχους σε μία χώρα δυνητικά μπορεί να επηρεάσει την εικόνα της, όπως παρατηρήθηκε με τα στελέχη που ταυτοποιήθηκαν στην Ινδία. Τέλος, η παρατήρηση ενός στελέχους σε μία χώρα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ξεκίνησε και σε αυτή, καθώς υπάρχει πάντοτε το ενδεχόμενο να εξαπλώθηκε από μία γειτονική χώρα χωρίς να γίνει αντιληπτό εκεί.

Ιστορία της Ονομασίας των Ιών

Η σύνδεση μίας χώρας με ένα παθογόνο αποτελεί μία λανθασμένη πρακτική που εφαρμόζεται εδώ και αρκετά χρόνια. Τους προηγούμενους αιώνες, οι Ιταλοί, οι Γερμανοί και οι Βρετανοί αποκαλούσαν τη σύφιλη «Γαλλική νόσο». Οι Γάλλοι με τη σειρά τους την αποκαλούσαν «Ιταλική νόσο», ενώ για τους Ρώσους ήταν η «Πολωνική νόσος». Οι Πολωνοί την αποκαλούσαν «Γερμανική νόσο», ενώ για τους Δανούς και τους Πορτογάλους ήταν η «Ισπανική νόσος».

Αρκετά επίσημα ονόματα διαφόρων νόσων σήμερα περιλαμβάνουν το όνομα της χώρας στην οποία ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά το παθογόνο. Παραδείγματα αποτελούν η Γερμανική ιλαρά, ο ιός του Δυτικού Νείλου, το Αναπνευστικό Σύνδρομο της Μέσης Ανατολής (MERS), ο ιός Ebola (πήρε το όνομά του από τον ποταμό στον Κονγκό), η Ιαπωνική εγκεφαλίτιδα, ο ιός Zika (ένα δάσος της Ουγκάντα) και η νόσος του Lyme (μία πόλη στην πολιτεία Connecticut των ΗΠΑ).

Φυσικά, κανένας δεν θέλει η χώρα, η πόλη, ο ποταμός ή το δάσος που ζει να συνδεθεί με μία λοιμώδη νόσο. Ας εξετάσουμε το παράδειγμα της «Ισπανικής γρίπης» το 1918 που έλαβε το όνομα της Ισπανίας, παρά το γεγονός ότι εξαπλώθηκε αρχικά σε άλλες χώρες. Ο λόγος που τελικά έλαβε αυτό το όνομα ήταν το γεγονός ότι η Ισπανία ήταν πιο ειλικρινής και έκανε καλή δουλειά στη διάγνωση των περιστατικών σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες.

Σήμερα, υπάρχει στην ιατρική μία γενικότερη τάση να απομακρυνθούμε από ονοματολογίες που βασίζονται σε χώρες. Όταν ο WHO κλήθηκε να ονοματίσει τη νόσος που προκαλείται από τον ιό SARS-CoV-2 το Δεκέμβριο του 2019, έδωσε το όνομα COVID-19, συντομογραφία του COronaVIrus Disease 2019.

Τι Συμβαίνει Σήμερα

Παρά την παραπάνω τάση, ακόμα και σήμερα, τα νεότερα στελέχη του SARS-CoV-2 ονοματίζονται συχνά ανάλογα με τη χώρα στην οποία ανιχνεύθηκαν, τουλάχιστον από τα ΜΜΕ και το κοινό. Συχνά ακούμε για το στέλεχος της Νότιας Αφρικής, της Βραζιλίας ή της Ινδίας, γεγονός που ενισχύει το ρατσισμό για τις χώρες αυτές.

Όλοι γνωρίζουμε επίσης το στέλεχος της Μεγάλης Βρετανίας, το οποίο στη χώρα αυτή αποκαλείται ως «στέλεχος του Kent». Καταλαβαίνουμε, επομένως, ότι όλοι προσπαθούν να μεταθέσουν την ευθύνη σε κάποιον άλλο.

Φυσικά, τα παραπάνω στελέχη έχουν και επιστημονικές ονομασίες, ωστόσο κι αυτές δεν είναι συνεπείς σύμφωνα με το επιστημονικό περιοδικό Nature. Για παράδειγμα, το στέλεχος της Μεγάλης Βρετανίας λέγεται Β117 σύμφωνα με το σύστημα Pango και 20I/501Y.V1 σύμφωνα με το σύστημα Nexstrain. Προφανώς καμία από τις παραπάνω ονομασίες δεν προφέρεται εύκολα, επομένως τα ΜΜΕ προτιμούν συνήθως να αποκαλούν τα στελέχη ανάλογα με τη χώρα που αρχικά ανιχνεύθηκαν.

Το νέο σύστημα του WHO ελπίζουμε ότι θα δώσει τέλος στο παραπάνω πρόβλημα καθώς τα ονόματα που δίνει στα στελέχη είναι εύχρηστα και δεν αναφέρονται σε κάποια συγκεκριμένη χώρα. Ας ελπίσουμε ότι η προσέγγιση αυτή θα υιοθετηθεί από τα ΜΜΕ, έτσι ώστε να σταματήσει άμεσα η ενοχοποίηση των διαφόρων χωρών.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα