Οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 που νοσούν από COVID-19 έχουν σημαντικά μειωμένο κίνδυνο θανάτου αν λαμβάνουν μετφορμίνη, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μίας νέας έρευνας. Στην ίδια παρατήρηση είχαν καταλήξει και προηγούμενες έρευνες οι οποίες είχαν δείξει ότι το φάρμακο έχει πιθανώς χρησιμότητα στον περιορισμό του κινδύνου σοβαρής νόσησης.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της έρευνας, η θεραπεία με μετφορμίνη συνδέθηκε με 3 φορές μειωμένη θνησιμότητα από COVID-19 στους διαβητικούς ασθενείς, ακόμα και μετά την προσαρμογή για διάφορες συννοσηρότητες.
Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί, μεταξύ των οποίων και η Anne Peters, MD, καθηγήτρια ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια, τόνισαν ότι τα παραπάνω αποτελέσματα θα πρέπει να ερμηνευθούν με προσοχή.
Όπως υποστήριξε, είναι δύσκολο να προσδιοριστούν οι πραγματικές επιδράσεις του φαρμάκου από έρευνες αυτού του είδους, καθώς οι διαβητικοί που παίρνουν μετφορμίνη έχουν συνήθως καλύτερη κατάσταση υγείας σε σχέση με αυτούς που παίρνουν ινσουλίνη ή αυτούς που παίρνουν άλλα φάρμακα εξ’ αιτίας συννοσηροτήτων όπως η νεφρική ανεπάρκεια.
Τόνισε επομένως, ότι σίγουρα η θεραπεία που παίρνει ένας ασθενής παίζει πάντοτε ρόλο στην πορεία μίας νόσου, ωστόσο από την παρούσα μελέτη δεν είναι δυνατό να επιβεβαιωθεί σύνδεση ανάμεσα στη μετφορμίνη και τον κίνδυνο θανάτου από COVID-19.
Η Έρευνα
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers of Endocrinology και εξέτασε συνολικά 25.326 εθελοντές στο University of Alabama at Birmingham Hospital που είχαν κάνει εξετάσεις για COVID-19 από το Φεβρουάριο μέχρι τον Ιούνιο του 2020.
Από αυτούς, το 2.4% είχε θετικές εξετάσεις για τον ιό, ποσοστό που σύμφωνα με τους συγγραφείς θεωρήθηκε σχετικά χαμηλό, καθώς μεταξύ των εθελοντών ήταν αρκετοί ασυμπτωματικοί επαγγελματίες υγείας και ασθενείς που εισήλθαν στο νοσοκομείο για χειρουργικές επεμβάσεις.
Όπως διαπιστώθηκε, οι ασθενείς με υπέρταση, διαβήτη ή παχυσαρκία είχαν σχεδόν διπλάσιο κίνδυνο θετικής διάγνωσης με COVID-19 συγκριτικά με ασθενείς που δεν είχαν καμία από τις παραπάνω νόσους.
Η θνητότητα στους ασθενείς με COVID-19 συνολικά ήταν 11%. Ο διαβήτης συνδέθηκε με 3.62 φορές αυξημένο κίνδυνο θανάτου και παρέμεινε παράγοντας κινδύνου ακόμα και μετά την προσαρμογή για την ηλικία, τη φυλή, το φύλο, την παχυσαρκία και την υπέρταση.
Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις της έρευνας, η θνητότητα στους ασθενείς με διαβήτη που έπαιρναν μετφορμίνη πριν τη διάγνωση της COVID-19 ήταν 11%, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στους διαβητικούς που έπαιρναν άλλα φάρμακα ήταν 23%.
Παρόμοιες Παρατηρήσεις και σε Άλλες Έρευνες
Η παρούσα μελέτη ενισχύει τα ήδη υπάρχοντα δεδομένα που έχουν δείξει ότι η μετφορμίνη έχει πιθανώς προστατευτικές επιδράσεις για την COVID-19. Αντίστοιχα αποτελέσματα είχαν παρατηρηθεί σε πρώιμες μελέτες από το Wuhan, στη Γαλλική μελέτη CORONADO, καθώς και σε μία έρευνα από τις ΗΠΑ που συνέδεσε το φάρμακο με μειωμένη θνησιμότητα στις διαβητικές γυναίκες με COVID-19.
Στην παρούσα μελέτη, οι προστατευτικές επιδράσεις της μετφορμίνης παρατηρήθηκαν τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες.
Το γεγονός ότι η μετφορμίνη συνδέθηκε με μειωμένη θνητότητα σε διαφορετικούς πληθυσμούς (ΗΠΑ, Γαλλία, Κίνα), σύμφωνα με τους επιστήμονες αποτελεί ένδειξη ότι το φάρμακο έχει προστατευτική δράση για την COVID-19 σε όλους τους ασθενείς με διαβήτη.
Επιβεβαιώνουν επίσης ότι είναι σημαντικό να μην διακόπτεται η θεραπεία με μετφορμίνη από τους διαβητικούς στην περίοδο της πανδημίας.
Σε Ποιους Μηχανισμούς Αποδίδονται Πιθανώς οι Προστατευτικές Δράσεις;
Αν και οι μηχανισμοί που μπορούν να εξηγήσουν τις προστατευτικές επιδράσεις του φαρμάκου δεν έχουν ακόμα αποσαφηνιστεί, οι συγγραφείς υποστήριξαν ότι σίγουρα δεν σχετίζονται με τη ρύθμιση των επιπέδων της γλυκόζης, καθώς τα επίπεδα της A1c ήταν παρόμοια σε όλους τους διαβητικούς της έρευνας, ανεξαρτήτως του φαρμάκου που έπαιρναν.
Επομένως, υποστήριξαν ότι η μειωμένη θνητότητα αποδίδεται πιθανώς στις αντιφλεγμονώδεις και αντιθρομβωτικές ιδιότητες του φαρμάκου.
Ωστόσο, όπως τόνισε η Peters, η μετφρομίνη δεν είναι το μοναδικό αντιδιαβητικό φάρμακο που έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Αρκετά άλλα αντιδιαβητικά, όπως οι αναστολείς του SGLT2, μπορούν επίσης να περιορίσουν τη φλεγμονή. Υποστήριξε, επομένως, ότι οι θετικές επιδράσεις του φαρμάκου αποδίδονται πιθανώς στα μεταβολικά οφέλη που προσφέρει.
Αν τελικά αποδειχθεί ότι η μετφορμίνη μπορεί πράγματι να περιορίσει τη θνητότητα της COVID-19, έστω και κατά ένα μικρό ποσοστό, τότε θα κερδίσουμε αρκετό χρόνο μέχρι την ανάπτυξη νέων αποτελεσματικών θεραπειών. Η μετφορμίνη είναι ιδιαίτερα φτηνό φάρμακο και επομένως μπορεί να χορηγηθεί άμεσα εφόσον αποδειχθεί ότι προσφέρει οφέλη.