Η ανακοίνωση ότι η νέα μετάλλαξη του SARS-CoV-2 από τη Μεγάλη Βρετανία είναι όχι μόνο περισσότερο μολυσματική, αλλά προκαλεί και σοβαρότερη νόσηση έχει δημιουργήσει έντονη ανησυχία, καθώς πλέον το στέλεχος έχει φτάσει σε αρκετές χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.
Ειδικοί από το Ηνωμένο Βασίλειο δήλωσαν πριν λίγες ημέρες ότι το νέο στέλεχος που εξαπλώνεται στη χώρα τους τελευταίους μήνες έχει 50-70% αυξημένη μολυσματικότητα συγκριτικά με τα προηγούμενα στελέχη του ιού.
Την Παρασκευή, η κυβέρνηση της Αγγλίας υποστήριξε ότι το νέο στέλεχος συνδέεται επίσης με 30-40% αυξημένη θνησιμότητα, τόνισε, ωστόσο, ότι το παραπάνω συμπέρασμα έχει βασιστεί σε περιορισμένα δεδομένα.
Περιεχόμενα:
Τι Δείχνουν τα Νέα Δεδομένα;
Στα μέσα Ιανουαρίου, δύο έρευνες από το London School of Hygiene and Tropical Medicine και το Imperial College London παρουσιάστηκαν στην επιτροπή New and Emerging Respiratory Virus Threats Advisory Group (NERVTAG).
Οι έρευνες αυτές χρησιμοποίησαν δεδομένα από ασθενείς που είχαν θετικές εξετάσεις στην κοινότητα (όχι σε νοσοκομεία) τα οποία ανέλυσαν σε συνδυασμό με τα ποσοστά θνησιμότητας της COVID-19 που γνωρίζουμε σήμερα. Όπως διαπίστωσαν, ο κίνδυνος θανάτου στους ασθενείς που είχαν μολυνθεί με το νέο στέλεχος (B.1.1.7) ήταν 30% αυξημένος συγκριτικά με τα προηγούμενα στελέχη.
Οι δύο έρευνες χρησιμοποίησαν διαφορετικές προσεγγίσεις, ωστόσο καθεμία συνέκρινε ασθενείς που είχαν μολυνθεί με τη νέα μετάλλαξη με ασθενείς που είχαν μολυνθεί από προηγούμενα στελέχη του ιού. Οι επιστήμονες έκαναν επίσης προσαρμογή για παράγοντες όπως η ηλικία, ο τόπος κατοικίας και η επιβάρυνση των νοσοκομείων.
Άλλες έρευνες από το Πανεπιστήμιο του Exeter και το Public Health England παρατήρησαν ακόμα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας στη νέα μετάλλαξη.
Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, η επιτροπή NERVTAG δήλωσε ότι «υπάρχει ρεαλιστική πιθανότητα» η λοίμωξη με τη νέα μετάλλαξη να συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου συγκριτικά με τα προηγούμενα στελέχη του SARS-CoV-2.
Η αυξημένη μολυσματικότητα της νέας μετάλλαξης έχει ήδη προκαλέσει ανησυχία, καθώς όσο περισσότερα άτομα μολυνθούν τόσο περισσότεροι είναι αυτοί που θα νοσήσουν σοβαρά ή θα καταλήξουν.
Πόσο Αξιόπιστα είναι τα Αποτελέσματα των Παραπάνω Ερευνών;
Αρκετοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν ακόμα αρκετά θολά σημεία στις παραπάνω έρευνες και θα πρέπει να περιμένουμε λίγες εβδομάδες για να γνωρίζουμε τι πραγματικά συμβαίνει με τη νέα μετάλλαξη.
Αν και τα αποτελέσματα των ερευνών ήταν στατιστικώς σημαντικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι εξέτασαν μόνο ασθενείς στην κοινότητα, ωστόσο οι περισσότεροι ασθενείς που καταλήγουν από COVID-19 πηγαίνουν απευθείας στο νοσοκομείο και κάνουν εξετάσεις εκεί.
Προς το παρόν δεν έχουν δημοσιευτεί ακόμα δεδομένα από τα νοσοκομεία.
Σύμφωνα με τη NERVTAG, η έλλειψη δεδομένων από νοσοκομεία μπορεί πιθανώς να εξηγήσει γιατί οι έρευνες δεν παρατήρησαν αύξηση του ποσοστού νοσηλειών στους ασθενείς με τη νέα μετάλλαξη. Είναι προφανές ότι μία μετάλλαξη που προκαλεί σοβαρότερη νόσηση θα οδηγούσε περισσότερους ασθενείς στο νοσοκομείο.
Επιπλέον, τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν στις έρευνες καλύπτουν μόλις το 8% του συνολικού αριθμού των θανάτων, επομένως τα αποτελέσματα πιθανώς δεν είναι αντιπροσωπευτικά του πληθυσμού.
Είναι Πράγματι πιο Επικίνδυνο το Νέο Στέλεχος;
Οι επιστήμονες πιστεύουν σήμερα ότι οι μεταλλάξεις που καθιστούν το νέο στέλεχος περισσότερο μολυσματικό ευθύνονται πιθανώς και για την αυξημένη θνησιμότητα από αυτό, ωστόσο θα πρέπει να περιμένουμε μέχρι να δημοσιευτούν περισσότερα δεδομένα προκειμένου να γνωρίζουμε τι πραγματικά συμβαίνει.
Μία από τις μεταλλάξεις του νέου στελέχους αυξάνει την ικανότητα του ιού να προσκολλάται ισχυρά στα ανθρώπινα κύτταρα, γεγονός που ενδεχομένως διευκολύνει τη μόλυνση των κυττάρων από τον ιό.
Κατά συνέπεια, ο τελευταίος μπορεί να εξαπλώνεται ταχύτερα στα κύτταρα των πνευμόνων, γεγονός που αυξάνει τόσο τη σοβαρότητα της νόσησης, όσο και τα ποσοστά φλεγμονής. Έτσι, ο ιός μπορεί πιθανώς να πολλαπλασιάζεται ταχύτερα απ’ ότι αντιμετωπίζεται από το ανοσοποιητικό σύστημα, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει τόσο την αυξημένη μολυσματικότητα όσο και τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας.
Μία άλλη θεωρία επικεντρώνεται περισσότερο στο ιικό φορτίο. Αν διαπιστωθεί ότι το νέο στέλεχος συνδέεται με υψηλότερο ιικό φορτίο, αυτό θα μπορεί να εξηγήσει τόσο την αυξημένη μολυσματικότητα όσο και τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας.
Πώς Επηρεάζεται η Αποτελεσματικότητα των Θεραπειών;
Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν δεδομένα που να δείχνουν ότι οι θεραπείες που χρησιμοποιούμε σήμερα στην αντιμετώπιση της COVID-19 θα έχουν μειωμένη αποτελεσματικότητα ενάντια στο νέο στέλεχος.
Αυτό συμβαίνει γιατί οι αντιφλεγμονώδεις θεραπείες, όπως για παράδειγμα η δεξαμεθαζόνη, δεν επηρεάζονται από τον ιό, καθώς ο ρόλος τους εντοπίζεται κυρίως στη ρύθμιση της ανοσιακής απόκρισης του ξενιστή.
Η σημαντική πρόοδος που έχει σημειωθεί σήμερα στην αντιμετώπιση της COVID-19 έχει μειώσει σε μεγάλο βαθμό τα ποσοστά θνησιμότητας από την αρχή της πανδημίας και ενδέχεται να καταστήσει αμελητέες τις επιδράσεις της νέας μετάλλαξης.
Αναφορικά με τα εμβόλια, τα πρώιμα δεδομένα από τη Μεγάλη Βρετανία και την Ολλανδία είναι θετικά και δείχνουν ότι ο ιός δεν έχει μεταλλαχθεί στις περιοχές που στοχεύει το εμβόλιο.
Τόσο η Pfizer/BioNTech όσο και η Moderna δημοσίευσαν πρώιμα δεδομένα που δείχνουν ότι τα εμβόλιά τους είναι αποτελεσματικά και ενάντια στο νέο στέλεχος.