Δύο μεγάλες μελέτες που δημοσιεύτηκαν πριν από λίγες ημέρες στο επιστημονικό περιοδικό BMJ έδειξαν ότι η ενίσχυση των επιπέδων της βιταμίνης D στους ενήλικες κατά τη διάρκεια της πανδημίας δεν προστατεύουν από την COVID-19 ή άλλες λοιμώξεις του αναπνευστικού.
Οι μεταβολίτες της βιταμίνης D γνωρίζουμε σήμερα ότι ενισχύουν τη δράση της φυσικής ανοσίας στην αντιμετώπιση των ιών και βακτηρίων που προσβάλλουν το αναπνευστικό σύστημα. Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει, μάλιστα, ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων βιταμίνης D μπορεί να προστατεύσει από τις λοιμώξεις του αναπνευστικού, ιδιαίτερα σε ασθενείς με ανεπάρκεια της συγκεκριμένης βιταμίνης.
Κατά συνέπεια, η βιταμίνη D συγκέντρωσε το επιστημονικό ενδιαφέρον αναφορικά με τη χρησιμότητά της στην αντιμετώπιση ή πρόληψη της COVID-19. Ωστόσο, οι περισσότερες έρευνες που εξέτασαν το παραπάνω τελικό σημείο ήταν μελέτες παρατήρησης και επομένως τα αποτελέσματά τους δεν ήταν σαφή.
Η πρώτη από τις δύο κλινικές δοκιμές που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό BMJ διεξήχθη στη Μεγάλη Βρετανία στο διάστημα από το Δεκέμβριο του 2020 μέχρι τον Ιούνιο του 2021. Στη μελέτη αυτή συμμετείχαν συνολικά 6.200 ενήλικες οι οποίοι δεν έπαιρναν βιταμίνη D κατά την εγγραφή τους στη μελέτη.
Οι παραπάνω εθελοντές χωρίστηκαν σε 2 ομάδες. Οι 3.100 έκαναν εξετάσεις αίματος και όσοι είχαν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έλαβαν είτε 3200 IU είτε 800 IU συμπληρώματα της βιταμίνης για ένα διάστημα 6 μηνών. Οι υπόλοιποι 3.100 εθελοντές δεν έλαβαν συμπληρώματα και αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου.
Από την ανάλυση των δεδομένων διαπιστώθηκε ότι ανεξαρτήτως της δόσης βιταμίνης D που έπαιρναν οι εθελοντές της πρώτης ομάδας, τα ποσοστά διαγνώσεων με λοιμώξεις του αναπνευστικού ήταν παρόμοια και στις δύο ομάδες. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες ήταν παρόμοιες και στις δύο ομάδες, ενώ δεν διαπιστώθηκε κάποια επιπλοκή που συνδέθηκε ειδικά με τα συμπληρώματα βιταμίνης D.
Η δεύτερη κλινική δοκιμή στο BMJ διεξήχθη από το Νοέμβριο του 2020 μέχρι τον Ιούνιο του 2021 στη Νορβηγία και εξέτασε συμπληρώματα με χαμηλές δόσεις βιταμίνης D και A, καθώς και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα.
Συνολικά 34.741 ενήλικες (18-75 ετών) που δεν έπαιρναν συμπληρώματα βιταμίνης D έλαβαν είτε 5 mL του παραπάνω συμπληρώματος ή 5 mL placebo καθημερινά για 6 μήνες. Η πλειοψηφία των εθελοντών που εξετάστηκαν (86%) είχαν επαρκή επίπεδα βιταμίνης D στην αρχή της έρευνας.
Και σε αυτή την έρευνα δεν παρατηρήθηκαν οφέλη από τη χορήγηση των συμπληρωμάτων στις λοιμώξεις του αναπνευστικού, συγκριτικά με τα placebo. Και εδώ δεν παρατηρήθηκαν διαφορές αναφορικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες ανάμεσα στις δύο ομάδες.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι και οι δύο παραπάνω μελέτες είχαν σοβαρούς περιορισμούς. Για παράδειγμα, στην πρώτη έρευνα οι εθελοντές στην ομάδα των συμπληρωμάτων ήξεραν ότι δεν παίρνουν placebo, ενώ στη δεύτερη έρευνα οι εθελοντές ήταν υγιείς και είχαν επαρκή επίπεδα βιταμίνης D στην αρχή της μελέτης.
Ωστόσο, και στις δύο μελέτες οι εθελοντές ακολούθησαν πιστά τις οδηγίες των γιατρών και έλαβαν τα συμπληρώματα χωρίς παραλείψεις. Ακόμη, η διάγνωση της COVID-19 και των υπολοίπων λοιμώξεων του αναπνευστικού επιβεβαιώθηκε με PCR και στις δύο μελέτες.
Συνολικά, τα αποτελέσματα των παραπάνω ερευνών δείχνουν ότι τα συμπληρώματα βιταμίνης D δεν μειώνουν τον κίνδυνο COVID-19 ή άλλων λοιμώξεων του αναπνευστικού.
Σε ένα άρθρο που συνόδευσε τα αποτελέσματα των παραπάνω ερευνών, ο Peter Bergman από το Karolinska Institutet της Σουηδίας τόνισε ότι ο εμβολιασμός αποτελεί ακόμα την πλέον αποτελεσματική προσέγγιση για την πρόληψη της COVID-19 και τα συμπληρώματα βιταμίνης D δεν θα πρέπει να χορηγούνται σε υγιείς ενήλικες χωρίς ανεπάρκεια της βιταμίνης.
Φωτογραφία: Artem Podrez